Doanh nghiệp Việt "chạy nước rút" trên đường đua thương mại điện tử toàn cầu

TMĐT xuyên biên giới mở ra nhiều cơ hội để sản phẩm Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế.

Cơ hội lớn từ môi trường số

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và số hóa ngày càng sâu rộng, TMĐT không còn là kênh bán hàng phụ trợ, mà đã trở thành một phần cốt lõi trong chiến lược phát triển kinh tế và xuất khẩu của Việt Nam. Để làm tốt cai trò này, tại Hội nghị Xúc tiến thương mại tháng 9/2025, bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công thương) khẳng định: TMĐT không chỉ là sân chơi của các tập đoàn lớn, mà đã trở thành nền tảng phổ cập cho cả doanh nghiệp vừa và nhỏ, mở ra cơ hội để sản phẩm Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế.

Theo thống kê, TMĐT Việt Nam đang duy trì mức tăng trưởng khoảng 20% mỗi năm. Dự báo năm 2025, quy mô thị trường có thể đạt 25 tỷ USD, tương đương 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Những con số này cho thấy, TMĐT đang trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển kinh tế quốc gia.

Hiện Bộ Công thương cũng đang thúc đẩy mạnh mẽ việc đưa sản phẩm Việt lên các sàn TMĐT quốc tế như một phần của chương trình “Vươn ra thế giới” nhằm tăng tốc xuất khẩu xuyên biên giới.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh: Việc kết nối và tiêu thụ sản phẩm qua các sàn TMĐT là rất quan trọng. Đây được xem là bước đi chiến lược để hàng hóa Việt hiện diện thường xuyên và chuyên nghiệp hơn trên thị trường toàn cầu, thông qua các nền tảng có lượng truy cập hàng triệu đến hàng trăm triệu người dùng mỗi ngày.

Cục Xúc tiến thương mại cho biết, thời gian qua, cơ quan này đã phối hợp với các nền tảng lớn như Alibaba, Amazon, TikTok để triển khai các gian hàng quốc gia Việt Nam. Đây là những “cửa hàng trực tuyến” chính thức giúp doanh nghiệp Việt quảng bá thương hiệu và bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng toàn cầu.

Ông Nguyễn Thành Dương, Phó Trưởng phòng Phát triển năng lực xúc tiến thương mại (Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công thương) chia sẻ: Cục đã phối hợp với nhiều nền tảng TMĐT quốc tế như Alibaba, Amazon, TikTok để triển khai chương trình gian hàng quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp Việt trực tiếp xuất khẩu và quảng bá thương hiệu qua các sàn này. Kết quả sơ bộ cho thấy, hơn 50% doanh nghiệp tham gia đã có đơn hàng, với giá trị trung bình mỗi đơn hàng đạt hàng chục nghìn USD.

Mặc dù TMĐT mở ra cơ hội lớn nhưng để khai thác hiệu quả, doanh nghiệp Việt, đặc biệt là nhóm nhỏ và vừa vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản, trong đó năng lực số yếu kém là vấn đề nổi cộm.

Theo ông Nguyễn Thành Dương, năng lực số của phần lớn doanh nghiệp Việt hiện còn hạn chế, đặc biệt là trong vận hành gian hàng, livestream bán hàng xuyên biên giới hay quản lý chuỗi cung ứng logistics toàn cầu. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng phải tuân thủ nhiều yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế về truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn môi trường, điều kiện lao động... “Doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào lợi thế giá rẻ mà buộc phải đầu tư bài bản để tồn tại và phát triển”, ông Dương cảnh báo.

Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải nâng cấp toàn diện, không chỉ về sản phẩm mà còn về quy trình vận hành, chứng nhận, kiểm soát chất lượng và trình độ nhân lực số.

Hiện thực hóa mục tiêu xuất khẩu qua TMĐT

Trước thực trạng trên, Bộ Công thương đã triển khai nhiều chương trình nhằm hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và khai thác hiệu quả TMĐT xuyên biên giới. Tiêu biểu như: Chiến lược phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026-2030; chương trình Go Export; gian hàng quốc gia Việt Nam trên Alibaba. Đây là những trụ cột quan trọng để xây dựng thương hiệu Việt trên nền tảng số quốc tế.

Nhằm tăng năng lực thực tiễn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và hợp tác xã, Cục Xúc tiến thương mại tổ chức hàng loạt chương trình đào tạo chuyên sâu mỗi năm.

Theo đó, hàng năm có hàng nghìn doanh nghiệp nhỏ và hợp tác xã được tham gia các chương trình đào tạo chuyên sâu, tập trung vận hành gian hàng trên sàn TMĐT quốc tế; nâng cao kỹ năng livestream bán hàng xuyên biên giới; ứng dụng AI trong quảng cáo, phân tích hành vi người tiêu dùng. Những chương trình này được thiết kế theo hướng “thực chiến” giúp doanh nghiệp học để làm được, thay vì chỉ tiếp cận lý thuyết.

Nhìn chung, TMĐT không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện bắt buộc. Vì thế, để không bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp Việt Nam cần "chạy nước rút", tận dụng tối đa sàn TMĐT để không chỉ bán hàng mà còn xây dựng thương hiệu, tiếp cận thị trường rộng lớn, giảm phụ thuộc vào phương thức bán hàng truyền thống. Đồng thời, phải chủ động nâng cấp toàn diện, từ sản phẩm, nhân lực, công nghệ đến khả năng thích ứng với những chuẩn mực quốc tế khắt khe hơn từng ngày.