Kinh tế Việt tiếp tục đà tăng trưởng bất chấp thách thức toàn cầu

Nhiều triển vọng cho kinh tế cuối năm.

Theo đánh giá của ADB, mặc dù các mức thuế quan mới của Hoa Kỳ có thể khiến tăng trưởng chậm lại trong nửa cuối năm 2025, song nền kinh tế Việt Nam vẫn sẽ vững vàng trong giai đoạn 2025–2026, nhờ có chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng.

Cụ thể, các mức thuế đối ứng của Hoa Kỳ có hiệu lực từ ngày 7/8/2025 - 20% đối với hàng nhập khẩu và 40% đối với hàng trung chuyển - có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng ngắn hạn, song các chính sách kích thích kinh tế được kỳ vọng sẽ giảm nhẹ tác động này.

Dự báo tăng trưởng được điều chỉnh tăng lên 6,7% cho năm 2025 và giảm còn 6,0% cho năm 2026 (so với các mức lần lượt là 6,6% và 6,5% trong báo cáo ADO tháng 4 năm 2025), trong khi dự báo lạm phát thấp hơn một chút so với báo cáo tháng 4.

Theo dự báo của ADB, sản lượng công nghiệp dự kiến tăng 7,7% trong năm 2025 nhờ xuất khẩu hàng chế biến, chế tạo cao hơn, nhưng có thể gặp khó khăn do mức thuế cao của Hoa Kỳ.

Chỉ số Nhà quản trị Mua hàng cho thấy sản xuất chế biến chế tạo đã chậm lại. Trong tháng 7/2025 chỉ số này phục hồi, nhưng đến tháng 8 chỉ số lại giảm về gần mức trung bình.

Ngành dịch vụ sẽ được hưởng lợi từ sự tăng trưởng liên tục trong các lĩnh vực tài chính - ngân hàng, logistics và vận tải, truyền thông, bán lẻ, và đặc biệt là du lịch cùng các ngành liên quan. Trong 8 tháng năm 2025, Việt Nam đã đón 13,9 triệu lượt khách quốc tế, tăng 21,7% so với cùng kỳ năm 2024.

Nông nghiệp dự báo có khả năng đạt mức tăng trưởng 3,4% trong năm 2025. Nhu cầu toàn cầu đối với thực phẩm chất lượng cao và bền vững, cùng với việc áp dụng rộng rãi công nghệ canh tác thông minh sẽ thúc đẩy lĩnh vực này. Song, ngành nông nghiệp vẫn đối mặt với các rủi ro khí hậu, tình trạng đất đai manh mún, khả năng tiếp cận công nghệ hạn chế của các hộ nông dân nhỏ và biến động giá cả hàng hóa toàn cầu.

Tiêu dùng trong nước tiếp tục được thúc đẩy bởi chính sách tiền tệ và tài khóa mang tính hỗ trợ. Doanh số bán lẻ tăng 9,4% trong 8 tháng năm 2025 so với cùng kỳ năm trước, nhờ việc tiếp tục cắt giảm 2% thuế giá trị gia tăng, giảm thuế môi trường đối với nhiên liệu, tái cấu trúc thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, cùng những cải cách hành chính sâu rộng và các cải cách thuế khác giúp giảm chi phí.

Tuy nhiên, lĩnh vực sản xuất chế biến chế tạo và xuất khẩu suy yếu do thuế quan của Hoa Kỳ có thể làm giảm nhu cầu đối với logistics, tài chính và các dịch vụ kinh doanh trong nửa cuối năm 2025. Nếu căng thẳng thương mại kéo dài, đầu tư có thể chậm lại, ảnh hưởng đến tăng trưởng trong các ngành dịch vụ giá trị cao vào năm 2026.

Đầu tư công hiệu quả là yếu tố then chốt để duy trì tăng trưởng và giảm nút thắt hạ tầng. Với tỷ lệ nợ công dưới 34% GDP - thấp hơn nhiều so với mức trần 60% theo quy định - Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa tài khóa cho các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng. Cải cách thể chế sâu rộng sẽ giúp tinh giản môi trường pháp lý, nâng cao hiệu quả giải ngân và thúc đẩy kinh tế nội địa.

Ngoài ra, sự bất ổn định về thuế quan đang gây xáo trộn đối với hoạt động FDI và thương mại. Xuất khẩu sang Hoa Kỳ nhiều khả năng sẽ chậm lại đáng kể sau giai đoạn “dồn toa” trước đó, cùng với mức thuế mới 20% có hiệu lực, khiến các nhà sản xuất định hướng xuất khẩu có thể trì hoãn hoặc thu hẹp kế hoạch.

Các luồng thương mại cũng sẽ thay đổi khi các doanh nghiệp tái cấu trúc chuỗi cung ứng và giá cả. Nhập khẩu trong tháng 8 bắt đầu chậm lại, giảm 0,8% so với tháng 7. Nhưng, trong 8 tháng năm 2025, xuất khẩu vẫn tăng 14,8% và nhập khẩu tăng 17,9%.

Trong thời gian còn lại của năm, thuế quan sẽ tiếp tục tạo áp lực lên thương mại và đầu tư, nhấn mạnh sự cần thiết phải chuyển dịch cơ cấu hướng tới mô hình tăng trưởng cân bằng hơn, với nhu cầu nội địa mạnh mẽ hơn và các thị trường xuất khẩu đa dạng hơn để giảm thiểu tác động của các cú sốc từ thuế quan.

Với vị thế tài khóa thuận lợi, Chính phủ có thể áp dụng các biện pháp kích thích tăng trưởng thông qua cắt giảm thuế có trọng tâm, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và tăng chi tiêu xã hội cho các hộ gia đình thu nhập thấp. Việc phối hợp các cải cách cơ cấu nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và năng suất lao động sẽ phát huy hiệu quả tối đa. Dự kiến trong năm 2025, thâm hụt ngân sách ở mức 3,8% GDP.

Ngân hàng trung ương tiếp tục duy trì các chính sách hỗ trợ tăng trưởng. Với mức tăng tín dụng nhiều khả năng sẽ đạt hoặc vượt mục tiêu 16% cho năm 2025 cùng với cách tiếp cận linh hoạt hơn của NHNN trong quản lý, tín dụng, dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên vào cuối năm 2025.

Sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ giúp hỗ trợ tăng trưởng. Điều này giúp tránh gây áp lực quá mức lên chính sách tiền tệ và bảo đảm ổn định tài chính vĩ mô.

Trong dài hạn, cải cách pháp lý toàn diện cần phải giải quyết những thách thức mang tính cấu trúc - bao gồm thích ứng biến đổi khí hậu, năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, hiện đại hóa hệ thống thuế và thúc đẩy chuyển đổi số. Đây là những yếu tố then chốt tạo dựng một mô hình tăng trưởng cân bằng hơn.

Lạm phát dự báo ở mức 3,9% trong năm 2025 và giảm nhẹ xuống 3,8% trong năm 2026. Giá năng lượng toàn cầu giảm đã góp phần giảm chi phí vận tải - yếu tố chiếm tỉ trọng đáng kể trong rổ hàng hóa tiêu dùng.

Tuy nhiên, việc điều chỉnh tăng liên tục chi phí y tế, giáo dục và giá điện của chính phủ vẫn tiếp tục tạo áp lực lạm phát. Giải ngân đầu tư công được đẩy nhanh và tăng trưởng tín dụng cao có thể làm tăng giá vật liệu và dịch vụ. Đồng tiền mất giá có thể tiếp tục làm tăng lạm phát thông qua chi phí nhập khẩu cao hơn.

Trước các diễn biến trên, Chính phủ đang đẩy mạnh các biện pháp kích thích tài khóa và tiền tệ nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng 8,3%–8,5% trong năm 2025, hướng tới tăng trưởng hai con số trong những năm tới.