Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Bước cải cách mạnh mẽ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Quang cảnh Hội thảo.

Cắt giảm mạnh mẽ ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Theo đánh giá, việc sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư 2020 thay thế bằng Luật Đầu tư kinh doanh là bước đi quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa chiến lược, phù hợp với bối cảnh mới.

Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh thay thế cho Luật Đầu tư 2020 được Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo, bao gồm 6 Chương, 47 điều, 4 phụ lục.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng Luật Đầu tư kinh doanh cần khắc phục tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn với các luật chuyên ngành, đồng thời thiết kế cơ chế ưu đãi và phân cấp quản lý hợp lý, minh bạch và khả thi hơn.

Ông Đậu Anh Tuấn, Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh, Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh thể hiện tinh thần cải cách mạnh mẽ với nhiều điểm mới quan trọng so với Luật Đầu tư đã được ban hành từ năm 2020, như: cắt giảm mạnh mẽ ngành nghề kinh doanh có điều kiện; đơn giản hóa thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư; cho phép nhà đầu tư nước ngoài thành lập doanh nghiệp trước khi có dự án cụ thể; ưu đãi đầu tư định hướng vào ngành nghề có giá trị gia tăng cao, gắn với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển bền vững…

Chuyên gia Đậu Anh Tuấn cũng cho rằng, cần làm rõ ranh giới về thẩm quyền giữa các luật, tránh tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa Luật Đầu tư kinh doanh với các luật chuyên ngành như Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Quy hoạch...

“Thực tế thời gian qua, đây chính là nguyên nhân khiến nhiều dự án bị “treo”, phải thẩm định nhiều lần, gây lãng phí thời gian, chi phí và bỏ lỡ cơ hội kinh doanh. Do đó, thách thức lớn nhất của luật lần này là phân định rạch ròi thẩm quyền và khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa các luật”, ông Đậu Anh Tuấn nói.

Giảm thủ tục, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp

Tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng, hiện có quá nhiều danh mục thuộc ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Do vậy, dự thảo Luật cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế kiểm soát việc ban hành ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp lý.

Việc có quá nhiều danh mục thuộc ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện dẫn đến tình trạng một số lĩnh vực bị áp điều kiện kinh doanh không thật sự cần thiết. Đơn cử như: kinh doanh thủy sản hay con giống có những đặc thù, nhưng lại vẫn bị xếp chung vào nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện. “Cần rà soát kỹ lưỡng và loại bỏ những ngành nghề không thực sự cần thiết phải áp điều kiện, qua đó sẽ góp phần giảm thiểu thủ tục, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp”, bà Nguyễn Thị Cúc nêu quan điểm

Liên quan vấn đề này, chuyên gia Nguyễn Minh Thảo nhấn mạnh, thay vì chỉ giảm điều kiện, cần giảm hẳn số ngành nghề, bởi khi một ngành đã bị đưa vào danh mục, nguy cơ phát sinh thêm nhiều điều kiện con là rất lớn.

Bà Nguyễn Minh Thảo cũng cho rằng tiêu chí xác định ngành nghề có điều kiện còn mơ hồ, cần quy định rõ ràng để tránh lạm dụng.

Dưới góc độ của hiệp hội doanh nghiệp, bên cạnh ghi nhận nỗ lực của Bộ Tài chính và Ban soạn thảo trong việc tiếp thu ý kiến, sửa đổi luật theo hướng toàn diện, minh bạch và thực tiễn hơn, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam đề xuất Ban soạn thảo cần tiếp tục giữ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.

Theo ông Hiệp, chấp thuận chủ trương đầu tư chính là “giấy khai sinh” của dự án, nếu bỏ đi, nhất là với dự án cần giải phóng mặt bằng, sẽ phát sinh vô vàn vướng mắc. Nếu không có quyết định chấp thuận, nhà đầu tư không có cơ sở pháp lý để đàm phán với người dân.

Do đó, đại diện Hiệp hội đề nghị giữ thủ tục này nhưng cần làm rõ nội hàm, rút ngắn thời gian xử lý, đồng thời trong chấp nhận chủ trương đầu tư đối với dự án sử dụng đất vẫn phải có chấp thuận chủ trương đầu tư.

Tại hội thảo, các ý kiến đều thống nhất rằng mục tiêu cuối cùng của việc sửa đổi Luật Đầu tư Kinh doanh là nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việt Nam cần thể chế hiện đại, minh bạch, để thu hút và giữ chân nhà đầu tư, đồng thời tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp trong nước.