Hiệu quả chống buôn lậu qua thông tin quản lý rủi ro ở Hải quan TPHCM

	Tăng cường tham mưu, phối hợp hiệu quả chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả
	Hải quan triển khai nhiều biện pháp chống buôn lậu lợn
	Nhiều kinh nghiệm nâng cao hiệu quả quản lý điều hành của Hải quan TPHCM

Vụ nhập khẩu hàng Trung Quốc giả mạo xuất xứ Việt Nam của Công ty TNHH Cao su Talalay Việt Nam đã bị khởi tố hình sự. Ảnh: T.H

Nhiều thủ đoạn buôn lậu biến tướng mới

Với đặc thù quản lý nhà nước trên địa bàn có nhiều cửa khẩu cảng biển, cảng hàng không quốc tế, bưu điện quốc tế; hoạt động xuất nhập khẩu tập trung tại 12 đơn vị Hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu với hơn 53.000 doanh nghiệp làm thủ tục hải quan. Để đảo bảo vừa tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, vừa quản lý chặt chẽ hàng hóa XNK, Cục Hải quan TPHCM đã áp dụng phương thức quản lý rủi ro hiệu quả. Đặc biệt, trong tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn quản lý của Cục Hải quan TPHCM diễn biến phức tạp, biến tướng, xuất hiện nhiều hình thức gian lận mới như gian lận xuất xứ, giả mạo nhãn hiệu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT), lợi dụng hoạt động gia công sản xuất xuất khẩu, quá cảnh, mượn đường, kinh doanh chuyển khẩu để né tránh các biện pháp phòng vệ thương mại và bảo hộ kinh tế, vận chuyển trái phép hàng hoá, các thông tin quản lý hữu hiệu đã giúp đơn vị kiểm soát tốt tình hình.

Qua các vụ vi phạm do Cục Hải quan TPHCM phát hiện trong năm qua cho thấy các phương thức thủ đoạn phổ biến đó là lợi dụng cơ chế quản lý rủi ro trong thông quan hàng hoá đối tượng buôn lậu sử dụng phương thức “chọn luồng”. Tức là, cùng một lô hàng khai báo nhiều ở cùng một chi cục hoặc khác chi cục, nếu luồng Đỏ thì hủy tờ khai, chọn luồng Vàng, luồng Xanh để thông quan hàng hoá. Cùng với đó, một số doanh nghiệp cố tình khai nhiều mặt hàng nhưng trong đó chỉ có một mặt hàng và ngược lại nhằm trốn thuế hoặc cố tình khai báo qua mặt hàng khác có thuế thấp, giá thấp để tiêu chí rủi ro phân luồng Xanh, Vàng, Đỏ (tỷ lệ kiểm tra 5-10%) hoặc cố tình khai thuế rất cao nhưng trong đó có mặt hàng cấm, hàng giả, hàng nhập khẩu có điều kiện…

Để né biện pháp quản lý của cơ quan Hải quan, các đối tượng thành lập nhiều công ty, ghi địa chỉ sai, doanh nghiệp không có bảng hiệu, thường xuyên thay đổi trụ sở. Sau khi bị phát hiện, các đối tượng lấy công ty khác khai báo hải quan để gây khó khăn trong công tác sàng lọc thông tin của cơ quan Hải quan.

Nổi cộm gian lận xuất xứ

Đặc biệt, nổi lên trong thời gian gần đây là tình trạng lợi dụng sự thông thoáng, tạo thuận lợi thương mại trong gia công, sản xuất xuất khẩu, quá cảnh, chuyển khẩu để gian lận xuất xứ, giả mạo nhãn hiệu, vận chuyển hàng hoá trái phép, lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại.

Hành vi khai sai xuất xứ hàng hóa thời gian gần đây có nhiều diễn biến phức tạp. Một số doanh nghiệp nhập khẩu hàng Trung Quốc nhưng gắn nhãn mác xuất xứ Việt Nam để đánh lừa người tiêu dùng. Đối với hàng xuất khẩu, doanh nghiệp dùng nhiều thủ đoạn để gắn xuất xứ hàng Việt Nam xuất sang các nước có thuế suất ưu đãi đối với hàng hóa Việt Nam như: Mỹ, các nước châu Âu,... gây hậu quả nghiêm trọng đến nền sản xuất trong nước và uy tín quốc gia.

Trước tình hình đó, Cục Hải quan TPHCM đã tập trung triển khai và xây dựng ngay các chương trình, kế hoạch, phương án đấu tranh, kiểm tra, kiểm soát để kịp thời ngăn chặn các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hoá và chuyển tải bất hợp pháp. Đơn vị đã tổ chức kiểm tra, phát hiện và khởi tố hình sự 3 vụ việc về gian lận xuất xứ.

Cục Hải quan TPHCM đã tổ chức soi chiếu 10.344 container, tăng 296% so với cùng kỳ 2018, nghi vấn 126 container có vi phạm. Qua đó phát hiện một số vụ vi phạm lớn, như: Công ty Tùng Dương nhập khẩu container chứa cục nóng điều hòa nhiệt độ đã qua sử dụng, thuộc hàng cấm nhập khẩu; Công ty Hoàng Văn Tùng nhập khẩu đồ nội thất là tủ, bếp, tủ lạnh… nhưng không khai báo xuất xứ, nhãn hiệu; Công ty TNHH Tân Hạo Khang khai báo sai số lượng mặt hàng trà lipton túi lọc nhập khẩu, nhằm gian lận thuế…

Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại trong năm 2019 đã được Cục Hải quan TPHCM tích cực và quyết liệt triển khai, kịp thời phát hiện, bắt giữ nhiều vụ việc lớn, có tính chất phức tạp, mức độ nguy hiểm, góp phần chống thất thu NSNN, bảo vệ lợi ích người dân, doanh nghiệp, đảm bảo an ninh kinh tế- xã hội.