Cuộc đua logistics, sân chơi của những gã khổng lồ

Giao diện trang website của hãng giao nhận Ninja Van (ninjavan.co). Ảnh: TT

Ninja Van rời thị trường sau gần một thập kỷ chinh chiến

Ngày 3/9/2025, nhiều khách hàng bất ngờ khi nhận được email từ Ninja Van Việt Nam thông báo kế hoạch ngừng hoạt động tại thị trường trong nước. Theo thông tin chính thức, Công ty TNHH Nin Sing Logistics (đơn vị vận hành Ninja Van tại Việt Nam) sẽ dừng toàn bộ dịch vụ giao nhận nhanh từ ngày 30/9/2025.

Thông báo cho biết quyết định được đưa ra bởi Ban quản lý và chủ sở hữu Công ty, nằm trong kế hoạch tái cơ cấu toàn diện, nhằm tái phân bổ nguồn lực cho các mô hình logistics mới trong tương lai.

Từ ngày 3/9, Công ty này đã bắt đầu hạn chế tiếp nhận đơn hàng mới, trong khi những đơn hàng còn lại sẽ được hoàn tất chậm nhất vào ngày 26/9. Đối với các đơn hàng không thể giao thành công, Ninja Van cam kết hoàn trả cho người gửi trước ngày 30/9. Các kênh chăm sóc khách hàng vẫn hoạt động đến hết ngày cuối cùng. Website chính thức của Ninja Van cũng đồng loạt cập nhật thông tin, khuyến cáo khách hàng không tạo thêm đơn hàng kể từ ngày 3/9.

Thành lập vào năm 2014, Ninja Van khởi nguồn từ Singapore với mục tiêu phục vụ hoạt động giao hàng cho các shop thời trang do chính ba nhà sáng lập là Lai Chang Wen, Boxian Tan và Shaun Chong điều hành. Từ một chiếc xe van cũ, Công ty đã nhanh chóng trở thành một trong những đơn vị vận chuyển lớn tại Đông Nam Á, hiện diện tại Singapore, Malaysia, Indonesia, Việt Nam, Philippines và Thái Lan.

Tại thị trường Việt Nam, Ninja Van chính thức hoạt động từ năm 2016. Sau gần 10 năm hoạt động, Công ty sở hữu hơn 4.000 trung tâm và điểm giao nhận, xử lý hơn 2 triệu đơn hàng mỗi ngày trên toàn khu vực.

Tuy nhiên, sự phát triển không đồng nghĩa với thành công bền vững. Thị trường giao nhận hàng hóa tại Việt Nam đang chứng kiến sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, đặc biệt khi TMĐT tăng trưởng mạnh và các “ông lớn” bắt đầu tự xây dựng hệ sinh thái giao nhận riêng.

Theo ghi nhận, nhiều nhà bán hàng online bất ngờ trước sự rời đi của Ninja Van. Tuy nhiên, không ít người cho rằng chất lượng dịch vụ của Ninja Van thời gian gần đây đã giảm sút, từ tốc độ xử lý đơn hàng đến hệ thống điểm nhận còn hạn chế.

Trong khi, các sàn TMĐT lớn như Shopee, TikTok đều có đơn vị giao hàng riêng hoặc liên kết độc quyền. Tốc độ giao hàng trở thành yếu tố sống còn trong cạnh tranh.

Trước đây, đối tác lớn nhất của Ninja Van tại Việt Nam là Lazada. Tuy nhiên, khi Lazada dần hụt hơi trong cuộc đua giành thị phần với các sàn khác, hệ quả tất yếu là những đối tác phụ thuộc vào sàn này cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Khi cuộc chơi chỉ dành cho những “ông lớn”, các đơn vị trung gian lĩnh vực giao nhận sẽ buộc phải tìm lối đi riêng hoặc dừng lại. Đồ họa: TT

Tương lai ngành giao nhận: Ai sẽ trụ lại?

TMĐT phát triển bùng nổ kéo theo nhu cầu giao hàng tăng vọt. Tuy nhiên, miếng bánh lớn không chia đều cho tất cả, bởi các sàn lớn đang từng bước kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng, từ kho bãi, vận chuyển đến giao hàng cuối cùng.

Theo TS Khúc Đại Long (Khoa Marketing, Trường Đại học Thương mại), việc các sàn như Shopee sở hữu hệ thống vận chuyển riêng đã làm thu hẹp cơ hội của các đơn vị trung gian như Ninja Van. Trong khi đó, các đơn vị nhỏ hơn cũng không đủ tiềm lực tài chính và công nghệ để cạnh tranh dài hơi.

“Cuộc đua này không chỉ nằm ở việc giao hàng nhanh, mà còn ở khả năng tối ưu vận hành, tự động hóa và kiểm soát chi phí, điều mà chỉ những doanh nghiệp lớn với hệ sinh thái khép kín mới đủ sức theo đuổi”, TS Khúc Đại Long nhận định.

Không chỉ gặp khó trong cạnh tranh, các đơn vị logistics còn phải đối mặt với loạt thay đổi trong chính sách. Một trong số đó là chủ trương chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện tại các đô thị lớn, đặc biệt với ngành vận tải và logistics.

TS Khúc Đại Long cho rằng, có thể những khó khăn trong việc cạnh tranh thị phần, tìm kiếm khách hàng và chính sách vĩ mô đang thay đổi là những nguyên nhân khiến cho những nhà vận chuyển yếu thế không thể bám trụ được và phải từ bỏ cuộc đua.

Việc đầu tư vào đội xe điện, cơ sở hạ tầng sạc, hay quy trình vận hành mới là thách thức không nhỏ, đặc biệt với các công ty vốn đã chịu áp lực cạnh tranh gay gắt từ trước.

Ninja Van rời khỏi thị trường không chỉ là câu chuyện của một doanh nghiệp logistics, mà còn cho thấy xu hướng, tương lai của ngành giao nhận, vận chuyển thời gian tới. Nhiều nhà bán cho biết đang nhanh chóng chuyển đổi sang các đối tác khác như GHTK, J&T, Shopee Express để đảm bảo tiến độ đơn hàng, giảm thiểu sự phụ thuộc và rủi ro tiềm ẩn.

Dù TMĐT tăng trưởng mạnh mẽ nhưng một thực tế là sự liên kết giữa các nền tảng TMĐT và đơn vị logistics vẫn còn lỏng lẻo. Các đơn vị giao nhận như Ninja Van chưa thể tạo ra mô hình tích hợp sâu vào hệ thống TMĐT, nơi người bán, người mua, kho vận và giao hàng cùng hoạt động như một chỉnh thể.

Việc thiếu liên kết chặt chẽ khiến những đơn vị vận chuyển trung gian khó bám trụ trong dài hạn, bởi không kiểm soát được dòng dữ liệu, hành vi người dùng và không thể tối ưu theo thời gian thực.

TMĐT hiện đại đòi hỏi logistics không chỉ là “người vận chuyển”, mà còn phải là một phần trong chuỗi giá trị, có thể xử lý thông tin, tương tác tức thời và hỗ trợ người bán tối ưu doanh thu.

Theo các chuyên gia, khi thị trường ngày càng khắt khe hơn, sẽ còn nhiều “người chơi” phải rời bỏ cuộc chơi trong thời gian tới. Sự sống còn đòi hỏi các hãng giao nhận phải nhanh chóng thích nghi, chuyển đổi công nghệ, tối ưu dịch vụ và linh hoạt khả năng hợp tác.

“Câu chuyện Ninja Van rút khỏi thị trường là hồi chuông cảnh báo về sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt trong ngành logistics gắn liền với TMĐT. Khi cuộc chơi chỉ dành cho những “ông lớn” đủ nguồn lực và công nghệ, các đơn vị trung gian sẽ buộc phải tìm lối đi riêng hoặc dừng lại”, TS Khúc Đại Long nhấn mạnh.