5 nhóm giải pháp tạo thuận lợi thương mại, thúc đẩy logistics xanh

Cụ thể, Cục Hải quan tiếp tục nỗ lực thực hiện 5 nhóm giải pháp chính nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số và hiện đại hoá công tác quản lý hải quan theo hướng đơn giản hoá thủ tục hành chính giúp giảm thời gian thông quan, tạo thuận lợi thúc đẩy chuỗi cung ứng, thúc đẩy phát triển logistics xanh.

Một là, tiếp tục rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng đơn giản hoá thủ tục hải quan tạo thuận lợi cho hoạt động logistics.

Cục Hải quan tiếp tục xây dựng kế hoạch sửa đổi bổ sung Luật Hải quan năm 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật để đảm bảo cơ sở triển khai việc chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước về hải quan theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại thông qua việc. Chuẩn hóa các chỉ tiêu thông tin khai báo đảm bảo nguyên tắc quản lý thông tin điện tử tập trung, thống nhất, phi giấy tờ; số hóa chứng từ thuộc bộ hồ sơ hải quan;

Sử dụng hệ thống công nghệ thông tin để hỗ trợ kiểm tra điều kiện đăng ký tờ khai theo từng loại hình, từng chế độ quản lý; tự động phân tích thông tin đánh giá rủi ro phục vụ công tác kiểm tra hải quan, phân luồng tờ khai để xác định đối tượng trọng tâm, trọng điểm trong hoạt động kiểm tra, giám sát; đồng thời, sử dụng trang thiết bị hiện đại để hỗ trợ tự động hóa hơn nữa trong công tác kiểm soát, giám sát hàng hóa đưa vào, đưa ra khu vực giám sát hải quan và trong suốt quá trình vận chuyển chịu sự giám sát hải quan.

Bổ sung quy định/thỏa thuận để cụ thể việc kết nối, chia sẻ thông tin giữa hải quan với bộ, ngành và hải quan các nước.

Rà soát các quy định kiểm tra chuyên ngành (KTCN) để phát hiện những bất cập, vướng mắc và kiến nghị cơ quan chuyên ngành có liên quan có phương án xử lý cụ thể.

Tọa đàm thu hút đông đảo doanh nghiệp tham dự

Hai là, xây dựng bài toán nghiệp vụ và hệ thống công nghệ thông tin ứng dụng công nghệ hiện đại để thực hiện hải quan số.

Xây dựng bài toán nghiệp vụ và hệ thống Công nghệ thông tin để thực hiện hải quan số theo hướng tập trung, tích hợp thông minh với nền tảng số, phù hợp với kiến trúc Chính phủ điện tử, Chính phủ số, ứng dụng mạnh mẽ những thành tựu khoa học, công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 nhằm tập trung hóa tối đa xử lý thủ tục hành chính, kết nối trao đổi, chia sẻ thông tin giữa cơ quan Hải quan với các bộ, ngành, các cơ quan quản lý nhà nước tại cửa khẩu và đơn vị có liên quan tham gia chuỗi cung ứng;

Qua đó nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về Hải quan toàn diện từ khâu đầu đến khâu cuối đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.

Trên cơ sở yêu cầu bài toán nghiệp vụ, toàn bộ dữ liệu trên hệ thống sẽ được tập trung thành cơ sở dữ liệu lớn, được phân tích xử lý bằng công nghệ AI, được tự động cập nhật, trao đổi dữ liệu với các cơ quan liên quan và đảm bảo kết nối xuyên suốt các khâu nghiệp vụ trong quy trình thủ tục hải quan; tự động hóa các hoạt động nghiệp vụ như: phân tích thông tin trọng điểm, xác định rủi ro, kiểm tra hồ sơ phân luồng, quyết định thông quan, kiểm tra xác định số tiền thuế phải nộp, quản lý, theo dõi hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu. Đây được xác định là những yêu cầu nghiệp vụ cốt lõi của hệ thống.

Các khâu thủ tục hải quan đều được thực hiện điện tử. Ảnh: T.H

Ba là, đẩy mạnh chuyển đổi số trong Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN.

Hải quan Việt Nam tiếp tục tái cấu trúc Cổng thông tin một cửa quốc gia để có thể trở thành điểm tiếp nhận và chia sẻ thông tin, chứng từ điện tử cho tất cả các bên tham gia thông qua việc tập trung hóa dữ liệu và xử lý dữ liệu tập trung để đảm bảo 100% các thủ tục hành chính cấp phép, kiểm tra chuyên ngành được thực hiện trên Cổng dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4; 100% bộ, ngành, tổ chức giám định kết nối với hải quan và hỗ trợ quá trình thông quan.

Đồng thời, Cục Hải quan dự kiến trình Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 85/2019/NĐ-CP làm cơ sở để nâng cấp Cổng thông tin một cửa quốc gia. Việc sửa đổi theo hướng: quy định toàn bộ quy trình thủ tục kiểm tra chuyên ngành được thực hiện trên môi trường điện tử thông qua Cổng Thông tin một cửa quốc gia; trường hợp các bộ ngành quản lý vẫn tiếp tục triển khai thủ tục hành chính trên hệ thống của Bộ ngành thì có quy định cụ thể về việc kết nối, chia sẽ dữ liệu giữa Hệ thống của các Bộ, ngành với Cổng thông tin một cửa quốc gia để đảm bảo các thủ tục hành chính của các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện thống nhất trên Cổng thông tin một cửa.

Bốn là, tiếp tục đầu tư trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác kiểm tra, giám sát hải quan.

Cục Hải quan sẽ tiếp tục đầu tư, trang bị trang thiết bị kiểm tra, giám sát hải quan theo hướng tự động hóa công tác giám sát, đảm bảo liên kết hệ thống máy móc thiết bị với hệ thống thông quan để tạo thuận lợi thương mại hơn nữa. Các trang thiết bị dự kiến được trang bị trong thời gian tới bao gồm máy soi container, máy soi hành lý, hệ thống barie nhận dạng điện tử, cân điện tử…

Đồng thời, sẽ hoàn thiện yêu cầu nghiệp vụ để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin đảm bảo kết nối dữ liệu từ các trang thiết bị, máy móc kiểm tra, giám sát hải quan với hệ thống nghiệp vụ hải quan nhằm nâng cao hiệu quả, tần suất sử dụng và yêu cầu quản lý về hải quan, khắc phục tình trạng các trang thiết bị kiểm tra, giám sát hải quan hoạt động độc lập với hệ thống nghiệp vụ.

Công chức Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực II kiểm tra hàng nhập khẩu. Ảnh: T.H

Năm là, đẩy mạnh hợp tác, chia sẻ dữ liệu hải quan với các nước đối tác trong khu vực và trên thế giới.

Trong quan hệ hợp tác với các đối tác quốc tế, Cục Hải quan đang trao đổi với Hải quan Hoa Kỳ và Hải quan Hà Lan về phương án triển khai trao đổi, chia sẻ thông tin hàng hoá xuất nhập khẩu của hai bên. Việc trao đổi thông tin sẽ giúp các bên có thêm thông tin đánh giá rủi ro, xác định trọng điểm lô hàng có rủi ro cao, phục vụ tốt công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, đồng thời góp phần rút ngắn thời gian thông quan, giảm thời gian kiểm tra khi hàng hóa đến cảng của mỗi bên, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp các bên hơn nữa.

Trong công tác quản lý cửa khẩu biên giới đất liền, Cục Hải quan tiếp tục phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn triển khai đề án thí điểm xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh tại đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa khu vực mốc biên giới 1119-1120 và 1088/2-1089 thuộc cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị Việt Nam - Hữu Nghị Quan Trung Quốc.