Hải quan khu vực XVII hướng dẫn doanh nghiệp khắc phục sai sót trong nhập khẩu nông sản

Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực XVII Nguyễn Văn Khánh chia sẻ tại hội nghị. Ảnh: Đ.N

Xử lý sai lệch trọng lượng nông sản ra sao?

Một trong những vấn đề được nhiều doanh nghiệp nhập khẩu nông sản tại Tây Ninh đặc biệt quan tâm là tình trạng hao hụt trọng lượng giữa khai báo và thực tế.

Phản ánh tại hội nghị, đại diện Công ty TNHH MTV Nông sản Xuất nhập khẩu Hoàng Huy và Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thắng Lợi Tây Ninh và một số doanh nghiệp cho biết, các mặt hàng như củ mì tươi, mủ cao su thiên nhiên, hạt điều thô thường chịu tác động đáng kể từ yếu tố thời tiết và điều kiện vận chuyển, khiến trọng lượng hàng hóa khi về đến cửa khẩu có thể chênh lệch so với số liệu khai báo ban đầu.

Trưởng phòng Nghiệp vụ Chi cục Hải quan khu vực XVII Hồ Văn Thế cho biết, từ thực tế giám sát tại cửa khẩu, cơ quan Hải quan ghi nhận nhiều trường hợp sai lệch trọng lượng hàng hóa là nông sản nhập khẩu. Cụ thể, hàng hóa thường lẫn tạp chất, bùn đất hoặc chịu hao hụt tự nhiên khi lưu kho, làm khối lượng thay đổi từ 7–10% đối với mủ cao su, và có thể lên đến 15–25% đối với củ mì tươi. Khi trời mưa, lượng nước thấm vào khiến trọng lượng hàng tăng thêm từ 500 kg đến 1.500 kg mỗi xe. Ngược lại, trong điều kiện nắng nóng, hàng hóa có thể bốc hơi hoặc giảm trọng lượng đáng kể.

Song về chủ quan, lỗi thường xuất phát từ khâu xếp hàng ở phía đối tác nước ngoài, khi nhiều nhà cung cấp tại Campuchia chỉ ước lượng khối lượng thay vì cân chính xác. Điều này dẫn đến việc số liệu trên hợp đồng và thực tế khi hàng về đến cửa khẩu không khớp nhau, buộc doanh nghiệp Việt Nam phải điều chỉnh khai báo hoặc giải trình với cơ quan Hải quan.

Cơ quan Hải quan ghi nhận nhiều trường hợp sai lệch trọng lượng hàng hóa là nông sản nhập khẩu.

Theo quy định tại Thông tư số 38/2015/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 39/2018/TT-BTC), đối với hàng rời có sai lệch về trọng lượng so với khai báo hải quan, công chức hải quan có trách nhiệm hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện khai bổ sung theo quy định. Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) cũng đã có hướng dẫn cụ thể tại Công văn số 3616/TCHQ-GSQL ngày 12/7/2023, yêu cầu doanh nghiệp khai sửa đổi, bổ sung trọng lượng hàng hóa theo thực tế nếu có thỏa thuận về dung sai trong hợp đồng.

Tuy nhiên, việc khai sửa đổi bổ sung trong các trường hợp này lại phát sinh nhiều vướng mắc. Khi hàng đã được thông quan, hồ sơ chuyên ngành (C/O, giấy kiểm dịch...) không thể cấp lại hoặc điều chỉnh tương ứng với trọng lượng thực tế, đặc biệt trong trường hợp hàng thừa. Vì vậy, doanh nghiệp không có đủ cơ sở chứng từ để khai bổ sung, trong khi nguyên nhân sai lệch hoàn toàn khách quan, không xuất phát từ hành vi gian dối hay sai phạm trong khai báo.

Trước những vướng mắc trên, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực XVII Nguyễn Văn Khánh cho biết, đơn vị ghi nhận toàn bộ ý kiến, khó khăn và vướng mắc của doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục xuất nhập khẩu nông sản. Trên cơ sở đó, Chi cục sẽ tổng hợp, báo cáo, đề xuất Cục Hải quan điều chỉnh, bổ sung quy định nhằm tạo thuận lợi hơn cho hoạt động thương mại biên giới, đặc biệt là trong lĩnh vực nông sản.

Đồng thời khuyến nghị doanh nghiệp phải thể hiện rõ trong hợp đồng mua bán và vận tải các thông số cơ bản, bao gồm tỷ lệ dung sai cho phép, để có cơ sở xác định khi làm thủ tục. Việc này giúp giảm thiểu sai số, nâng cao tính chính xác và đảm bảo công tác kiểm tra, giám sát được minh bạch, hiệu quả.

Trước mắt, cơ quan Hải quan mong muốn cộng đồng doanh nghiệp chủ động kiểm soát sai số trong quá trình giao nhận hàng, tránh chênh lệch lớn ảnh hưởng đến thủ tục thông quan. Ví dụ, đối với hàng nông sản nhập khẩu từ Campuchia, nhiều trường hợp phát sinh sai lệch do bên bán ước lượng bằng phương pháp thủ công hoặc tính theo xe, dẫn đến khối lượng thực tế không trùng khớp với chứng từ. Vì vậy, doanh nghiệp cần phối hợp với đối tác Campuchia để chuẩn hóa quy trình cân, đo, đóng gói hàng hóa, đảm bảo độ chính xác cao hơn.

Ngoài ra, cần giảm thiểu tác động của thời tiết và môi trường như việc bảo quản hàng hóa trong kho có mái che, tránh mưa nắng trực tiếp để hạn chế hao hụt tự nhiên. Đây không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là giải pháp thiết thực nhằm bảo đảm quyền lợi cho doanh nghiệp, đồng thời giúp công tác quản lý của Hải quan được thuận lợi, minh bạch và chính xác hơn.

Công chức Hải quan cửa khẩu Xa Mát kiểm tra củ mì tươi nhập khẩu

Thách thức về hạ tầng logistics

Tại hội nghị, đại diện Công ty TNHH Minh Trọng Quý và Công ty TNHH Phát Tài TC đã thẳng thắn nêu những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu, trong đó điểm nghẽn lớn nhất hiện nay chính là hạn chế về cơ sở hạ tầng logistics tại khu vực cửa khẩu – yếu tố then chốt quyết định tốc độ và hiệu quả thông quan hàng hóa.

Đơn cử, theo phản ánh của Công ty TNHH Phát Tài TC do cơ sở hạ tầng kho bãi chưa đáp ứng nên việc sang tải hàng hóa nông sản của doanh nghiệp địa điểm tập kết phải chờ đợi, khiến chất lượng hàng hóa bị ảnh hưởng…

Chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, Phó Chi cục trưởng Nguyễn Văn Khánh cho biết, tại Tây Ninh, dù một số cửa khẩu quốc tế đã được đầu tư tương đối đồng bộ, song nhiều cửa khẩu chính và cửa khẩu phụ vẫn thiếu kho bãi, bãi kiểm tra hàng hóa và hạ tầng kỹ thuật cần thiết.

Không ít khu vực còn trong tình trạng tạm bợ, chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của hoạt động thương mại biên giới, đặc biệt với các mặt hàng nông sản có tính thời vụ cao.

Trước thực trạng này, cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan Hải quan cùng bày tỏ kỳ vọng lãnh đạo tỉnh Tây Ninh sẽ quan tâm, ưu tiên nguồn lực đầu tư nâng cấp hệ thống logistics, nhất là tại các cửa khẩu có lưu lượng hàng hóa lớn.

Việc cải thiện hạ tầng không chỉ giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian, giảm chi phí, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát của lực lượng hải quan, hướng đến một môi trường kinh doanh thông thoáng và bền vững hơn.