Bài 3: Chuyển đổi mạnh mẽ từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”

Bài 1: Áp dụng quản lý rủi ro theo chuẩn mực quốc tế Việc áp dụng quản lý rủi ro (QLRR) giúp tối ưu hoá việc áp dụng các biện pháp, quy trình thủ tục góp phần tạo ...

Bài 2: Hướng đến giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan Như đã đề cập ở kỳ trước, công tác quản lý rủi ro (QLRR) đã tạo nền tảng quan trọng, đột phá trong cải cách, ...

Bà Vũ Thị Phương, Phó trưởng Ban Quản lý rủi ro, Cục Hải quan.

Để triển khai thống nhất, đồng bộ, quyết liệt trong ngành Hải quan, Cục Hải quan đã xây dựng và triển khai Đề án “Giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu”. Những mục tiêu quan trọng của Đề án là gì, thưa bà?

Nhằm thực hiện những chủ trương, yêu cầu của lãnh đạo các cấp trong việc cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong thực hiện thủ tục hành chính, gắn với phân bổ nguồn lực, đề cao trách nhiệm thực thi của các cấp, các ngành theo hướng giảm việc giải quyết thủ tục của các cơ quan trung ương; gắn kết chặt chẽ với ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, Cục Hải quan đã ban hành Đề án “Giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu”, đồng thời ban hành Kế hoạch triển khai các giải pháp để thực hiện Đề án.

Những mục tiêu quan trọng của Đề án hướng đến cụ thể như sau:

Đảm bảo hoạt động kiểm tra hải quan được thực hiện đúng, đầy đủ theo quy định của pháp luật, trên tinh thần chuyển đổi mạnh mẽ từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” (phúc tập hồ sơ, kiểm tra sau thông quan) phù hợp với tình hình thực tế hoạt động xuất nhập khẩu.

Tăng cường phân cấp nhiệm vụ, cụ thể hóa công việc và trách nhiệm thực hiện công việc tại đơn vị Hải quan các cấp.

Tăng cường ứng dụng các kết quả, thành tựu của cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư, chuyển đổi số để hiện đại hoá quy trình nghiệp vụ của cơ quan Hải quan, nâng cao năng lực, tính sẵn sàng, thích nghi của đội ngũ cán bộ, công chức hải quan trong tình hình mới.

Đề án với mục tiêu giảm thời gian thực hiện thủ tục hải quan, giảm chi phí, thủ tục hành chính cho doanh nghiệp trên cơ sở triển khai các biện pháp nghiệp vụ QLRR, bà có thể chia sẻ rõ hơn về mục tiêu này?

Để triển khai mục tiêu nêu trên trong thời gian tới, toàn ngành Hải quan cần tập trung, nỗ lực triển khai đồng bộ các giải pháp:

Thứ nhất, cắt, giảm, chuẩn hóa chính sách và danh mục hàng hóa quản lý chuyên ngành, chuyển đổi mạnh mẽ từ tiền kiểm sang sau hậu kiểm: Cơ quan Hải quan chủ động rà soát, kiến nghị các bộ, ngành quản lý chuyên ngành (QLCN) thực hiện (Cắt, giảm danh mục, mã số HS hàng hoá QLCN; Chuyển từ kiểm tra trong thông quan sang phúc tập/kiểm tra sau thông quan đối với những hàng hóa rủi ro thấp hoặc không cần thiết kiểm tra trước khi thông quan; Sửa đổi, bổ sung văn bản chính sách QLCN theo hướng chuẩn hóa mã HS ở cấp độ 8 số (đối với các văn bản ban hành mà không có mã HS hoặc mã HS ở cấp độ 4 số, 6 số)).

Hoạt động nghiệp vụ tại Hải quan cửa khẩu cảng Đình Vũ, Chi cục Hải quan khu vực III. Ảnh: Q. Hùng

Bên cạnh đó, cơ quan Hải quan cũng rà soát, đánh giá những quy trình, nghiệp vụ hải quan để đánh giá rủi ro, tính chất mức độ để chuyển từ hoạt động kiểm tra tại khâu trong thông quan sang khâu phúc tập, sau thông quan (như kiểm tra, tham vấn giá, kiểm tra xuất xứ hàng hoá...).

Thứ hai, tăng cường phân cấp nhiệm vụ, cụ thể hóa công việc và trách nhiệm thực hiện công việc tại đơn vị Hải quan các cấp: Việc tăng cường phân cấp, phân quyền xuống đơn vị hải quan cấp cơ sở, cấp địa phương phù hợp với định hướng chung của Lãnh đạo Đảng, Chính phủ trong giai đoạn hiện tại.

Theo đó, hoạt động phân cấp được thực hiện thông qua việc phân cấp áp dụng tiêu chí QLRR trong hoạt động nghiệp vụ hải quan.

Đơn vị Hải quan các cấp tăng cường phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin để phục vụ phân tích, đánh giá rủi ro, nâng cao chất lượng, hiệu quả áp dụng tiêu chí QLRR.

Thứ ba, đẩy mạnh số hóa, từng bước chuyển đổi việc kiểm tra hồ sơ do công chức hải quan thực hiện sang kiểm tra đối soát của hệ thống: Số hóa dữ liệu phục vụ hệ thống tự động kiểm tra, đối chiếu dữ liệu tờ khai hải quan (kiểm tra hồ sơ), bao gồm dữ liệu về: tờ khai hải quan, Danh mục hàng hóa quản lý chuyên ngành, Giấy phép và các kết quả kiểm tra chuyên ngành, C/O, Danh mục biểu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, trị giá tham khảo.

Nâng cấp chức năng của Hệ thống để tự động kiểm tra, đối soát dữ liệu trên tờ khai hải quan với nhóm Dữ liệu đã được số hóa.

Với vai trò là đơn vị đầu mối triển khai Đề án này, Ban QLRR đã và đang tham mưu cho lãnh đạo Cục Hải quan triển khai những nhóm giải pháp gì trong ngành Hải quan, thưa bà?

Với vai trò là đầu mối triển khai Đề án, Ban QLRR đã tham mưu tổ chức triển khai thực hiện và theo dõi, kiểm tra, đánh giá tiến độ và kết quả thực hiện Đề án; thực hiện các nội dung được phân công tại Kế hoạch triển khai Đề án.

Cơ quan Hải quan xác định các đối tượng rủi ro cao trên địa bàn để tăng cường hoạt động kiểm soát. Ảnh: Q. Hùng

Trong thời gian qua, Ban QLRR đã tham mưu Lãnh đạo Cục Hải quan tổ chức Hội nghị phổ biến, quán triệt Đề án trong toàn ngành Hải quan, đặc biệt là các cán bộ, công chức đang phụ trách công tác QLRR, nâng cao nhận thức, tầm quan trọng của công tác QLRR trong thực hiện hoạt động nghiệp vụ hải quan, cũng như tính cấp thiết của việc triển khai các giải pháp trong Đề án.

Đồng thời, ban hành các văn bản chỉ đạo nghiệp vụ, phân cấp áp dụng tiêu chí QLRR đối với các Chi cục Hải quan khu vực, cung cấp các thông tin nghiệp vụ để các chi cục hải quan khu vực triển khai thực hiện hoạt động phân cấp, đánh giá rủi ro, xác định các đối tượng rủi ro cao trên địa bàn để tăng cường hoạt động kiểm soát.

Xin cảm ơn bà!