Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc: Chất lượng quyết định thành công

Các DN có thể lên kế hoạch để XK sầu riêng ở mọi thời điểm sang Trung Quốc. Ảnh: ST

Vừa mừng vừa lo

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, việc sầu riêng được XK chính ngạch sang Trung Quốc sẽ tạo thêm dư địa tăng trưởng cho một ngành hàng có thế mạnh của Việt Nam, góp phần cải thiện thu nhập của hàng trăm nghìn bà con nông dân, nhất là vùng Tây Nguyên, Đông Nam bộ và ĐBSCL.

Ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) phân tích: khi XK sầu riêng vào Trung Quốc, Việt Nam có lợi thế nhất định. Hiện nay, tổng sản lượng sầu riêng của Việt Nam đạt khoảng 1,3 triệu tấn/năm, với diện tích trồng dao động từ 85.000 – 90.000 ha, kéo dài trên một vài vùng sinh thái. Do đó, Việt Nam hoàn toàn có thể tổ chức sản xuất để rải vụ, thu hoạch nhiều tháng trong năm. Các DN có thể lên kế hoạch để XK sầu riêng ở mọi thời điểm sang Trung Quốc.

Lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật cho biết thêm: sầu riêng của Việt Nam có chất lượng rất cao, kể cả mùi vị và hàm lượng các dưỡng chất. Có rất nhiều nhà vườn trồng sầu riêng đã được kiểm tra chất lượng và nhận được đánh giá tốt.

Bên cạnh niềm vui, “tư lệnh” ngành nông nghiệp Lê Minh Hoan chia sẻ: gần đây, ông cũng nhận được nhiều thông tin, phản hồi bày tỏ sự lo lắng về các bước chuẩn bị, triển khai sắp tới của Việt Nam. Người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng yêu cầu khắt khe hơn về chất lượng, kiểm dịch thực vật và an toàn vệ sinh thực phẩm, bên cạnh quy định nghiêm ngặt trong phòng chống dịch bệnh Covid-19. Do đó, từ người nông dân, cộng đồng DN XK nông sản cho đến các cơ quan chức năng ở địa phương và Trung ương cần chuẩn bị kỹ càng, tránh tâm lý nóng vội, chủ quan.

Từ góc độ DN XK, bà Ngô Tường Vy, Phó Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu cho biết: tâm trạng hiện tại là vừa mừng vừa lo, thậm chí lo nhiều hơn mừng. Nhiều DN XK đang trăn trở vấn đề, Việt Nam sẽ phải làm gì để thay đổi chất lượng, xây dựng thương hiệu nhằm cạnh tranh được với sản phẩm của Thái Lan, Malaysia tại thị trường Trung Quốc?

“Ngoài ra, mức áp thuế với sầu riêng XK chính ngạch sẽ như thế nào, giá sầu riêng của đối thủ Thái Lan ra sao cũng là các vấn đề DN khá quan tâm. Trung Quốc mở cửa cho sầu riêng Việt Nam nhưng cuộc chơi chính ngạch đặt ra yêu cầu phải hiểu rõ để làm tốt, làm đúng quy định, xây dựng chất lượng ổn định mới có thể tồn tại ở thị trường này”, bà Ngô Tường Vy nhấn mạnh.

Yếu tố nữa khiến vị nữ doanh nhân này lo ngại là mở cửa thị trường rất khó nhưng đóng rất dễ. Việt Nam đã có nhiều bài học về việc này. “Dù DN nào vinh dự là đơn vị tiên phong được phía Trung Quốc phê duyệt cũng là điều đáng mừng cho nông nghiệp Việt Nam, song DN cũng mang trọng trách rất lớn bởi phía sau họ là nông dân và nhiều DN khác, làm không tốt có thể gây ảnh hưởng”, bà Vy nói.

Tránh phát triển nóng

Để tận dụng tốt cơ hội XK sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc, ông Hoàng Trung nêu rõ: nội dung của Nghị định thư thực chất là các yêu cầu kỹ thuật buộc bên XK phải tuân thủ. Do đó, Cục Bảo vệ thực vật đề nghị các địa phương, DN và các chủ sở hữu cơ sở đóng gói, vùng trồng phải tuân thủ theo những nội dung này. Đặc biệt, phía Trung Quốc đưa ra các tiêu chí để có mã số vùng trồng rất rõ ràng như: phải ghi chép nhật ký gieo trồng, thu hoạch, các biện pháp theo dõi, xử lý các đối tượng sinh vật gây hại mà Trung Quốc quan tâm (gồm 1 loài ruồi, 3 loài rệp và 2 loài nấm). Cục Bảo vệ thực vật đã tập huấn, tuyên truyền để người trồng, cán bộ kỹ thuật địa phương nắm được và phổ biến cho các nhà vườn áp dụng.

Đáng chú ý, về vấn đề sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), ngoài quy định của phía Việt Nam phải thực hiện theo nguyên tắc “4 đúng”, các nhà vườn cũng phải thực hiện các yêu cầu của phía Trung Quốc như: không sử dụng các hoạt chất không được sử dụng; áp dụng các chương trình giám sát dư lượng thuốc BVTV đối với cây sầu riêng… “Đây là những nội dung chính mà tới đây Cục đặt trọng tâm trong công tác quản lý diện tích cây sầu riêng. Từ đó, các sản phẩm sầu riêng của Việt Nam khi XK sang Trung Quốc không vượt mức dư lượng tối đa cho phép”, ông Hoàng Trung nói.

Lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật nhấn mạnh thêm: cần tiếp tục duy trì tất cả các điều kiện theo tiêu chuẩn, quy chuẩn để được cấp mã số vùng trồng. Cục đã yêu cầu các nhà vườn, cơ quan chuyên môn tại địa phương phải thường xuyên theo dõi, giám sát để đảm bảo tính bền vững và duy trì được tất cả các yêu cầu kỹ thuật đối với mã số vùng trồng. “Nói cách khác, chúng ta phải duy trì được chất lượng của mã số vùng trồng cũng như cơ sở đóng gói”, ông Hoàng Trung khẳng định.

Xung quanh vấn đề XK sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc, PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam chia sẻ quan điểm: trước cơ hội mở ra cần cảnh báo về việc tránh phát triển nóng, phát triển ồ ạt cây sầu riêng. Nhà nước cần kết hợp với các nhà khoa học, nông dân cùng nghiên cứu, đi thực địa, tìm hiểu kỹ để xác định những vùng trồng sầu riêng có thế mạnh. Nếu phát triển ở vùng mới ngoài Nam bộ, Tây Nguyên, cần có sự tham gia kỹ lưỡng của nhà khoa học và nhà nông.