Doanh nghiệp nỗ lực mở rộng thị trường xuất khẩu

Nhiều giải pháp giúp duy trì tăng trưởng xuất khẩu

Theo chia sẻ của ông Phí Ngọc Trình, Tổng giám đốc Tập đoàn Hồ Gươm tại “Diễn đàn kinh doanh 2025: Giải pháp đột phá hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường mới” vừa được tổ chức, ngành may mặc Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức như tình trạng nợ xấu, tăng trưởng chậm và cạnh tranh từ các nước có nền sản xuất dệt may xuất khẩu là nguồn thu chính của nền kinh tế.

Đặc biệt là vấn đề thuế quan của Chính phủ Mỹ với các đối tác trong thời gian vừa qua đã tác động tiêu cực lớn đến ngành dệt may.

Ông Phí Ngọc Trình cho biết, kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may Việt Nam năm 2024 đạt 44 tỷ USD, tăng 11% so với năm 2023. Trong nửa đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam đạt kết quả tích cực, với nhiều dấu hiệu tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước.

Cụ thể, quý 1/2025, ngành dệt may Việt Nam đã đạt trên 8,6 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2024. Ước tính, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may 6 tháng đầu năm 2025 có thể đạt trên 22 tỷ USD.

Cơ hội xuất khẩu của ngành may mặc tại Việt Nam trong đầu năm 2025 cũng rất tiềm năng, tăng trưởng 10% so với năm 2024, ướt đạt 47-48 tỷ USD, đóng góp lớn vào nền kinh tế của đất nước.

Tuy nhiên, do vấn đề thuế quan và đặc thù mùa vụ của ngành dệt may, từ quý 3 số lượng đơn hàng có dấu hiệu sụt giảm mạnh, đặc biệt đơn hàng quý 4 đang rất khan hiếm.

Đáng chú ý, sau chương trình nghị sự về thuế quan của chính phủ Mỹ và các thách thức như áp lực cạnh tranh, yêu cầu về tiêu chuẩn xanh, tình hình chiến sự trên thế giới và biến động kinh tế toàn cầu, thì ngành dệt may cũng đối diện với một số khó khăn trong xuất khẩu như sự cạnh tranh về giá; tăng giá nguyên liệu; chính sách thương mại của các nước nhập khẩu; hạn chế về công nghệ và sản phẩm; những thay đổi nhu cầu thị trường; khó khăn về nguồn lao động…

Theo chia sẻ của bà Nguyễn Thị Huyền, Giám đốc Công ty Cổ phần Sản xuất và Xuất khẩu Quế hồi Việt Nam (Vinasamex), khi tiếp cận thị trường mới, doanh nghiệp gặp ba thách thức lớn.

Một là, tiêu chuẩn chất lượng và bền vững ngày càng khắt khe. Theo đó, khách hàng không chỉ mua sản phẩm, họ còn mua cả câu chuyện về trách nhiệm xã hội và môi trường.

Hai là, rào cản kỹ thuật và thương mại, mỗi thị trường có yêu cầu riêng về kiểm dịch, ghi nhãn, truy xuất nguồn gốc.

Cuối cùng là rào cản đến từ biến động giá cả và cạnh tranh toàn cầu, đặc biệt từ các quốc gia có chi phí sản xuất thấp.

Để vượt qua những thách thức này, Vinasamex đã triển khai một số giải pháp đột phá. Theo đó, doanh nghiệp đã xây dựng vùng nguyên liệu đạt chứng nhận quốc tế (EU Organic, USDA Organic, FairTrade), đảm bảo truy xuất nguồn gốc đến từng lô sản phẩm.

Cùng với đó, đầu tư công nghệ chế biến sâu tại nhà máy hiện đại ở miền núi, giúp tăng giá trị gia tăng và tạo việc làm bền vững cho đồng bào dân tộc.

Đồng thời, ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị đơn hàng, marketing quốc tế và thương mại điện tử xuyên biên giới.

Đại diện công ty cũng cho biết, đã phát triển thương hiệu toàn cầu “The Touch of Nature” với triết lý bán không chỉ là quế, hồi hay gia vị, mà là tinh hoa hương vị Việt Nam gắn với triết lý sống hài hòa cùng thiên nhiên

“Nhờ những giải pháp đó, trong thời gian qua, dù thị trường thế giới đầy biến động, Vinasamex vẫn mở rộng được khách hàng ở châu Âu, Bắc Mỹ và gần đây là Trung Đông, đồng thời duy trì mức tăng trưởng xuất khẩu khả quan”, bà Huyền cho biết.

Khám phá các thị trường mới

Ông Phí Ngọc Trình cho biết, để tăng cường sức cạnh tranh, các doanh nghiệp đang nỗ lực để cải thiện chất lượng sản phẩm, tìm cách tăng năng suất và cải thiện quy trình sản xuất, đầu tư vào hiện đại hóa máy móc thiết bị, đầu tư vào chuyển đổi số, để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ngoài ra, ngành may mặc Việt Nam cũng đang chuyển sang sản xuất các sản phẩm cao cấp và mang tính sáng tạo để tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Ông Trình nhấn mạnh, ngành may mặc Việt Nam đang quá phụ thuộc vào các thị trường chính như Mỹ và Liên minh châu Âu (EU).

Để giảm thiểu tác động của bất kỳ suy thoái kinh tế tiềm năng hoặc thay đổi chính sách thương mại, thuế quan, ngành công nghiệp dệt may cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Theo đó, nên khám phá các thị trường mới và tăng mức độ hiện diện của mình trong các nền kinh tế mới như Nga, Braxin, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ.

Còn bà Nguyễn Thị Huyền tin rằng, để tiếp cận thị trường mới, doanh nghiệp cần kiên định với chất lượng và giá trị cốt lõi; chủ động thích ứng và nâng chuẩn sản phẩm theo yêu cầu quốc tế; xây dựng liên kết bền vững giữa doanh nghiệp – nông dân – nhà nước – tổ chức hỗ trợ.

Khẳng định doanh nghiẹp cần tận dụng FTA để bứt phá xuất khẩu và nâng vị thế hàng Việt, TS Nguyễn Văn Hội, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công thương, nhấn mạnh vai trò then chốt của các hiệp định thương mại tự do (FTA) trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt với những mặt hàng chủ lực của Việt Nam.

Kể từ năm 1992 đến nay, Việt Nam đã ký kết 17 FTA có hiệu lực với các đối tác quan trọng như ASEAN, Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Vương quốc Anh, Australia…

Mới đây nhất, năm 2024, Việt Nam và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã ký Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện, hiện đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục để chính thức có hiệu lực.

TS Nguyễn Văn Hội khẳng định, việc tận dụng hiệu quả các FTA đặc biệt tại các thị trường châu Âu, Nhật Bản và Halal sẽ giúp Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đưa hàng hóa Việt Nam đến với nhiều thị trường giá trị cao hơn và tạo đòn bẩy cho tăng trưởng bền vững trong những năm tới.