Thuế TP Hà Nội: Đẩy mạnh chuyển đổi số, lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ

Phó Trưởng thuế TP Hà Nội Vũ Hồng Long.

Xin ông chia sẻ về chiến lược chuyển đổi số của Thuế TP Hà Nội và sự thay đổi triết lý quản lý nhằm hướng tới người nộp thuế làm trung tâm được thực hiện như thế nào trong bối cảnh khối lượng công việc khổng lồ của Thủ đô?

Thuế TP Hà Nội là đơn vị trọng điểm trong công tác thu ngân sách và quản lý thuế, hiện đang quản lý một khối lượng công việc rất lớn. Với gần 3.400 công chức thuế, giai đoạn năm 2021-2024, Thuế TP Hà Nội đã thu được gần 1 triệu 500 nghìn tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân qua các năm đạt gần 15,7%; Đặc biệt, 9 tháng đầu năm 2025, Thuế TP Hà Nội đã thu được trên 508 nghìn tỷ đồng, vượt dự toán được giao, đóng góp khoảng 25% số thu ngân sách toàn quốc.

Để hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, Thuế TP Hà Nội luôn bám sát chỉ đạo của Bộ Tài chính và của ngành thuế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin. Mục tiêu kép là vừa để hiện đại hóa quản lý thuế, vừa tạo thuận lợi cho người nộp thuế (NNT).

Theo đó, Thuế TP Hà Nội luôn là đơn vị được chọn thí điểm triển khai nhiều chương trình mới liên quan đến cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa công tác quản lý thuế, cũng như chuyển đổi số. Điều này giúp giảm thiểu chi phí tuân thủ, minh bạch hóa quy trình thực hiện, tạo ra môi trường kinh doanh công bằng, bình đẳng giữa các doanh nghiệp.

Cán bộ Thuế TP Hà Nội hỗ trợ làm sạch dữ liệu đất đai

Về phương thức quản lý, Hà Nội đang chuyển mạnh từ quản lý theo chức năng sang quản lý theo đối tượng nộp thuế, lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ. Để thực hiện điều này, từ đầu năm 2025, Thuế TP Hà Nội đã thành lập các phòng quản lý doanh nghiệp chuyên sâu và phòng quản lý hộ kinh doanh riêng biệt. Nhờ đó, cán bộ thuế có thể theo dõi xuyên suốt quá trình hoạt động của từng người nộp thuế, hiểu rõ tình hình sản xuất kinh doanh để hỗ trợ kịp thời, đồng thời tăng cường tuyên truyền và hỗ trợ để người nộp thuế hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, hướng tới tuân thủ tự nguyện. Khi NNT thực hiện đúng và đủ sẽ giảm được chi phí, thời gian, đồng thời cơ quan thuế cũng tập trung nguồn lực vào quản lý rủi ro thay vì phải xử lý vi phạm.

Song song đó, để đảm bảo công bằng giữa các đối tượng nộp thuế, Thuế TP Hà Nội đã xây dựng hệ thống tiêu chí quản lý rủi ro, nhằm phát hiện sớm hành vi trốn, tránh thuế hoặc chiếm đoạt tiền thuế của ngân sách. Ngoài các ứng dụng chung của ngành, Hà Nội còn xây dựng thêm các hệ thống quản lý nội bộ riêng để phục vụ công tác giám sát và phân tích dữ liệu, từ đó hỗ trợ hiệu quả cho quá trình quản lý thuế.

Trong các sáng kiến chuyển đổi số đã triển khai, đâu là một ví dụ cụ thể về ứng dụng công nghệ đã tạo ra hiệu quả rõ rệt trong việc giảm lỗi, giảm thời gian, giúp người dân và doanh nghiệp cảm thấy “muốn tuân thủ” hơn là “phải tuân thủ”?

Trong thời gian qua, Thuế TP Hà Nội đã triển khai hiệu quả nhiều sáng kiến của ngành thuế như khai nộp thuế điện tử, eTax Mobile, số hóa dữ liệu, khai hóa đơn điện tử, và tích hợp dịch vụ công trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Các ứng dụng này đã hình thành thói quen của người nộp thuế trong việc sử dụng hóa đơn điện tử, khai thuế điện tử, nộp thuế điện tử, và không dùng tiền mặt trong công tác quản lý thu ngân sách. Đến thời điểm hiện tại, đã có trên 99% doanh nghiệp thực hiện khai và nộp thuế bằng phương thức điện tử. Ngoài ra, trên 90% hộ cá nhân kinh doanh đã thực hiện cài đặt ứng dụng eTax mobile trên nền tảng thiết bị di động và trên 60% hồ sơ đất đai được thực hiện thông qua Cổng dịch vụ công quốc gia.

Đặc biệt, thời gian vừa qua, Thuế TP Hà Nội là đơn vị đầu tiên của ngành Thuế đưa ứng dụng Chatbot AI - trợ lý ảo vào để hỗ trợ người nộp thuế. Với Chatbot AI, người nộp thuế có thể dễ dàng sử dụng, tương tác 24/7, mọi lúc mọi nơi thông qua các thiết bị công nghệ như smartphone, máy tính bảng, máy tính có kết nối mạng.

Ứng dụng này được tích hợp ngay trên cổng thông tin điện tử ngành thuế, trên ứng dụng công dân Thủ đô số iHanoi, và trên kênh Zalo của Thuế TP Hà Nội.

Chatbot AI giúp hỗ trợ người dân và doanh nghiệp giải đáp chính sách thuế, hướng dẫn kê khai, nộp thuế điện tử. Điều này giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí cho người nộp thuế, đồng thời giúp họ dễ dàng nắm bắt thông tin và thực hiện đúng quy định, từ đó tăng cường sự hài lòng và khuyến khích tính tự giác tuân thủ.

Hoàn thuế là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro gian lận. Thuế TP Hà Nội đã và đang ứng dụng công nghệ gì để triển khai “Hoàn thuế tự động” nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho NNT, đồng thời kiểm soát rủi ro gian lận thuế?

Hoàn thuế là khâu quan trọng để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người nộp thuế, góp phần tạo môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch. Tuy nhiên, đây cũng là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro về gian lận thuế, nơi một số đối tượng sử dụng hóa đơn bất hợp pháp hoặc lập khống hồ sơ để trục lợi, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Để nâng cao ý thức chấp hành và khuyến khích NNT tuân thủ tự nguyện, Bộ Tài chính đã và đang nghiên cứu triển khai giải pháp hoàn thuế tự động.

Trước mắt, đối với hoàn thuế TNCN: Thuế TP Hà Nội đã triển khai hoàn thuế TNCN điện tử từ tháng 3 năm 2025. Hệ thống sẽ tự động đánh giá rủi ro hồ sơ hoàn thuế của cá nhân dựa trên các thông tin cơ quan thuế quản lý, như lịch sử tuân thủ, dữ liệu kê khai về thu nhập, chứng từ khấu trừ thuế, và đối chiếu chéo với thông tin đơn vị chi trả. Trên cơ sở dữ liệu quản lý thu nhập, các tổ chức chi trả thu nhập và cơ quan thuế phối hợp xây dựng cơ sở dữ liệu tự động, giúp người nộp thuế có thể thực hiện hoàn thuế trực tuyến, nhận tiền hoàn nhanh nhất, kịp thời nhất, trực tiếp vào tài khoản, không cần tiếp xúc với cơ quan thuế. Điều này giúp giảm thời gian, chi phí và tăng sự hài lòng của người dân.

Về định hướng cho hoàn thuế GTGT tự động: Mục tiêu trong thời gian tới, cơ quan thuế sẽ hướng tới hoàn thuế GTGT tự động và nội dung này cũng đã được đưa vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật quản lý thuế. Khi đó, doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn hoàn thuế nhanh chóng hơn, tạo thuận lợi trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Để thực hiện hoàn thuế GTGT tự động, ngành thuế sẽ ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data) trong tra cứu và phân tích dữ liệu, kiểm soát nguồn gốc chuỗi cung ứng hàng hóa của doanh nghiệp. Đồng thời, cần kết nối liên thông dữ liệu giữa cơ quan thuế với các cơ quan liên quan như hải quan, kho bạc, ngân hàng, và cơ sở dữ liệu quốc gia để thực hiện kiểm tra chéo, đối chiếu thông tin kê khai và phát hiện kịp thời dấu hiệu gian lận.

Ngành Thuế cũng áp dụng hệ thống phân tích và đánh giá rủi ro hồ sơ hoàn thuế trên các tiêu chí như lịch sử tuân thủ thuế của NNT, loại hình doanh nghiệp, mặt hàng, lĩnh vực kinh doanh, số thuế đề nghị hoàn, và các dấu hiệu bất thường về kê khai, hạch toán.

Đối tượng áp dụng hoàn thuế GTGT tự động sẽ ưu tiên nhóm NNT có lịch sử tuân thủ, chấp hành thuế tốt, không có hành vi trốn thuế, gian lận thuế, không nợ thuế, nhằm khuyến khích tính tự giác tuân thủ. Đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu bất thường về mua bán hóa đơn, giao dịch trung gian phức tạp, hoặc xuất khẩu khống hàng hóa, Cơ quan thuế sẽ chuyển qua kiểm tra trước hoàn hoặc tăng cường biện pháp hậu kiểm sau hoàn thuế để xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

Xin cảm ơn ông!