Tương lai cho thương mại điện tử vùng sâu, vùng xa

Hiện nay, có khoảng 5,2 triệu hộ sản xuất nông nghiệp đã được tạo tài khoản trên các sàn TMĐT. Đồ họa: TT

Giao thương vùng sâu, vùng xa đổi khác nhờ kinh tế số

Theo các chuyên gia, việc phổ cập internet không còn chỉ là câu chuyện của hạ tầng viễn thông, mà đã trở thành nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực khó khăn. Người dân không chỉ nắm bắt được thông tin, chủ trương, chính sách, mà còn có cơ hội đưa sản phẩm địa phương tiếp cận thị trường rộng lớn, thậm chí cả quốc tế.

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của hạ tầng số, ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam cho rằng, hạ tầng internet, thiết bị thông minh giúp bà con không chỉ nắm bắt chủ trương, chính sách, mà còn tham gia đóng góp vào sự phát triển của địa phương, gắn liền với xu hướng chuyển đổi số quốc gia.

Những năm gần đây, nhờ sự phát triển của internet và thiết bị thông minh, người dân ở các vùng nông thôn, miền núi đã bắt đầu tiếp cận các nền tảng TMĐT để quảng bá và bán sản phẩm địa phương. Từ những nơi vốn chỉ quen thuộc với phiên chợ truyền thống, hình thức giao thương giờ đây đã có nhiều đổi khác.

Thực tế cho thấy, nhiều địa phương đã chủ động đưa nông sản lên sàn TMĐT, xây dựng website hoặc tổ chức chương trình OCOP trực tuyến. Những cộng đồng, câu lạc bộ online cũng được hình thành để quảng bá sản phẩm đặc trưng vùng miền.

Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã hỗ trợ miễn phí hoặc cung cấp dịch vụ giá rẻ để bà con tiếp cận. Từ đó, các sản phẩm, đặc sản địa phương như trái cây, thủ công mỹ nghệ, thực phẩm chế biến… ở vùng sâu, vùng xa đã có đầu ra ổn định, góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Hiện nay, có khoảng 5,2 triệu hộ sản xuất nông nghiệp đã được tạo tài khoản trên các sàn TMĐT. Trong số đó, 1,1 triệu tài khoản đã đủ điều kiện giao dịch, với gần 58.000 sản phẩm nông nghiệp được đưa lên các sàn như Postmart và Voso. Thông số trên cho thấy tiềm năng của TMĐT trong cải thiện, nâng cao đời sống kinh tế người dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa.

Gỡ nút thắt, thúc đẩy quảng bá nông sản qua nền tảng số

Mặc dù cơ hội rộng mở, nhưng là kỹ năng số của người dân ở vùng sâu, vùng xa còn hạn chế; việc triển khai hạ tầng viễn thông ở vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn bởi do chi phí đầu tư cao, lợi nhuận thấp.

Để giải bài toán này, TS Võ Thy Trang (Khoa Kinh tế, Học viện Tài chính) cho rằng, Nhà nước cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia như: ưu đãi thuế, hỗ trợ đất đai, điện lực và hạ tầng cơ sở. Đặc biệt, chính quyền địa phương nên đóng vai trò là khách hàng, đồng hành lâu dài cùng doanh nghiệp viễn thông để đảm bảo duy trì và phát triển hạ tầng cho người dân.

Theo TS Võ Thy Trang, người dân cần được trang bị nhóm kỹ năng số phù hợp. Trong đó, ưu tiên hàng đầu là kỹ năng khai thác công nghệ như: sử dụng thiết bị di động, truy cập ứng dụng trực tuyến, tận dụng dữ liệu và cập nhật các xu hướng mới như trí tuệ nhân tạo.

Bên cạnh đó, chuỗi kỹ năng về TMĐT cũng cần được đào tạo bài bản, bao gồm: tiếp thị sản phẩm, bán hàng, thanh toán điện tử và tổ chức vận chuyển, để nông sản địa phương không chỉ được biết đến, mà còn được thương mại hóa thành giá trị kinh tế.

Việc lựa chọn nền tảng TMĐT phù hợp với đặc thù sản phẩm, tập khách hàng và thị trường mục tiêu cũng là một yếu tố sống còn. Theo bà Trang, nền tảng phổ biến chưa chắc đã phù hợp. Quan trọng là nền tảng ấy phải tương thích với sản phẩm, khách hàng mục tiêu và thị trường ngách. Đồng thời, người dân cần lựa chọn đối tác tin cậy trong phân phối, logistics để bảo đảm tính bền vững.

Trong ngắn hạn, ưu tiên trước mắt là cần xây dựng hạ tầng kết nối ổn định, xóa bỏ vùng lõm sóng, đồng thời trang bị kỹ năng số cơ bản cho người dân. Về lâu dài, cần kiến tạo một môi trường số minh bạch, an toàn và đáng tin cậy, khuyến khích sự tham gia của cả cộng đồng, từ chính quyền, doanh nghiệp đến người dân.

Khi được tiếp cận công nghệ một cách công bằng và hiệu quả, người dân vùng sâu, vùng xa không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn góp phần thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia, hướng đến một nền kinh tế số toàn diện và bao trùm.