Sửa đổi thủ tục đối với phương tiện vận tải đáp ứng Hải quan số

	Xây dựng quy trình thủ tục tại sân bay Long Thành theo mô hình Hải quan số
	Hoàn thiện chính sách xây dựng mô hình hải quan thông minh, hải quan số
	Hải quan Đà Nẵng ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, tiền đề cho Hải quan số

Hoạt động nghiệp vụ của công chức Cục Hải quan Hải Phòng. Ảnh: N.Linh

Xây dựng cơ sở pháp lý tiến tới tự động hóa

Theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, một trong những định hướng khi sửa đổi, bổ sung Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan là sửa đổi và đơn giản hoá thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời nâng cao, hoàn thiện công tác quản lý hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá, xuất nhập cảnh, quá cảnh phương tiện vận tải; đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hoá các khâu nghiệp vụ hải quan tiến đến xây dựng mô hình Hải quan thông minh.

Liên quan đến thủ tục hải quan đối với tàu biển nhập cảnh, quá cảnh, chuyển cảng, dự thảo Nghị định sẽ bổ sung quy định về đăng ký thông tin chung về tàu biển xuất nhập cảnh với mục tiêu tạo cơ sở pháp lý để khi triển khai Hệ thống Hải quan số.

Hệ thống sẽ thiết kế theo hướng hỗ trợ tự động kiểm tra thông tin về phương tiện vận tải khi người khai hải quan khai báo hồ sơ tàu biển xuất nhập cảnh để ngăn chặn việc khai trùng, khai sai thông tin với từng lần xuất nhập cảnh mà thực tế hiện nay đang xảy ra.

Việc này còn đảm bảo hỗ trợ trong công tác đánh giá rủi ro, kết xuất báo cáo về tình hình hoạt động của từng con tàu xuất nhập cảnh; hỗ trợ người khai hải quan (hãng tàu, đại lý hãng tàu, công ty logistics) giảm số lượng các chỉ tiêu phải nhập liệu tại các Bản khai do khi khai chỉ cần nhập theo số quản lý phương tiện vận tải duy nhất (số IMO) để Hệ thống xuất ra dữ liệu chung đã lưu trữ trước đó.

Đáng chú ý, những thay đổi này còn tạo cơ sở dữ liệu điện tử về các tàu biển có hoạt động xuất nhập cảnh trên toàn quốc thông qua Hệ thống nhằm hỗ trợ cơ quan Hải quan tại bất kể thời điểm nào cũng có thể theo dõi/thống kê lịch sử hoạt động của từng phương tiện vận tải xuất nhập cảnh. Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định còn bổ sung, làm rõ trách nhiệm của cơ quan Hải quan trong xử lý kết quả kiểm tra hồ sơ, đặc biệt với các trường hợp tàu biển nhập cảnh có vận chuyển hàng hóa cấm nhập khẩu, tạm ngừng nhập khẩu, hàng hóa không đáp ứng quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; trường hợp Hệ thống gặp sự cố hay khi có yêu cầu bằng văn bản tạm dừng làm thủ tục hải quan.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định còn bổ sung trách nhiệm “vận chuyển hàng hóa lưu giữ tại cảng biển gây ô nhiễm môi trường, hàng hóa không đủ điều kiện tập kết tại cảng do Hãng tàu hoặc người được Hãng tàu ủy quyền đã khai báo khi tàu nhập cảnh ra khỏi lãnh thổ Việt Nam theo yêu cầu của cơ quan Hải quan” để quy định rõ trách nhiệm pháp lý với thuyền trưởng, hãng tàu hoặc người được hãng tàu ủy quyền và tạo cơ sở để cơ quan Hải quan dừng làm thủ tục nhập cảnh đối với tàu biển của Hãng tàu đã (vô tình hay cố ý) vận chuyển lô hàng gây ô nhiễm vào Việt Nam mà không vận chuyển ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.

Sửa đổi nhiều quy định liên quan đến phương tiện vận tải

Cũng theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, tại dự thảo Nghị định đã sửa đổi quy định về quản lý phương tiện vận tải đường bộ, đường thủy nội địa và các phương tiện vận tải khác theo định hướng triển khai mô hình quản lý hải quan thông minh. Do vậy, dự thảo Nghị định bổ sung quy định thủ tục thủ tục hải quan đối với các loại hình phương tiện vận tải xuất nhập cảnh đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa thực hiện trên Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan (hệ thống dịch vụ công trực tuyến); trường hợp Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan gặp sự cố thì người khai hải quan và cơ quan Hải quan thực hiện thủ tục giấy.

Trước mắt, khi Nghị định có hiệu lực thi hành thì các thủ tục này sẽ thực hiện trên Hệ thống dịch vụ công trực tuyến; về lâu dài, ngành Hải quan sẽ xây dựng bài toán nghiệp vụ để thiết kế trên Cổng thông tin một cửa quốc gia để đảm bảo ứng dụng được các công nghệ thông tin hiện đại vào trong công tác quản lý hải quan.