Phát hiện, xử lý gần 16.000 vụ vi phạm pháp luật về hải quan trong năm 2023

Thực hiện kế hoạch cao điểm chống buôn lậu dịp trước, trong và sau tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 , ngày 22/12, Đội 4 (Cục Điều tra chống buôn lậu) phối hợp với Công an huyện Chi Lăng và Công an TP Lạng Sơn (tỉnh Lạng Sơn) phát hiện, bắt giữ vụ tàng trữ, buôn bán hơn 1 tấn pháo có nguồn gốc nước ngoài, tại huyện Chi Lăng.

Khởi tố, kiến nghị khởi tố 226 vụ

Tổng cục Hải quan đánh giá, năm 2023, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp. Cơ quan Hải quan đã phát hiện các vụ việc vi phạm liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại, tập trung vào một số hành vi như: không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng nhằm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới; nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Các địa bàn phát sinh các vụ việc buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa có số vụ việc, trị giá tang vật lớn như: Lào Cai, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hải Phòng, TPHCM, Nghệ An, Quảng Trị, Quảng Bình, An Giang....

Hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã có chiều hướng chuyển dịch từ các cảng biển thuộc khu vực miền Nam, miền Trung ra các tỉnh phía Bắc như Hải Phòng, Quảng Ninh.

Thủ đoạn được các đối tượng thường sử dụng như: chia nhỏ, trà trộn động vật hoang dã và sản phẩm động vật hoang dã trong hàng hóa nhập khẩu nhằm qua mặt cơ quan Hải quan; Khai sai tên hàng để xuất khẩu, nhập khẩu đường tiểu ngạch hoặc không khai hải quan; Giấu kín trong phương tiện vận tải được gia cố hầm vách để vận chuyển qua cửa khẩu, lối mở, đường mòn biên giới sang Trung Quốc tiêu thụ.

Để vận chuyển, chuyển tiền bất hợp pháp ra nước ngoài, một số đối tượng đã lợi dụng hoạt động xuất nhập khẩu thông qua việc làm giả hồ sơ hoặc xuất khẩu, nhập khẩu khống để thực hiện hành vi vi phạm.

Ngoài ra, quá trình kiểm soát hành lý của hành khách xuất nhập cảnh, cơ quan Hải quan thường xuyên phát hiện việc hành khách xuất nhập cảnh mang tiền, ngoại tệ vượt định mức nhưng không khai báo hải quan.

Trao đổi với Tạp chí Hải quan, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) Nguyễn Hùng Anh cho biết: Trước tình hình đó, lực lượng Hải quan đã chủ động, triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường công tác phối hợp với các lực lượng chức năng trong nước và hợp tác quốc tế để kịp thời đấu tranh, triệt phá, xử lý các vụ việc vi phạm.

Năm 2023 (kỳ 16/12/2022-15/12/2023), toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 15.966 vụ việc vi phạm pháp luật về hải quan, giảm 9,7% so với cùng kỳ năm 2022. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 12.475 tỷ đồng, tăng 42,6% so với cùng kỳ năm 2022; cơ quan Hải quan đã khởi tố 40 vụ và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 186 vụ (tổng 226 vụ). Đáng chú ý, số tiền thu nộp ngân sách nhà nước từ công tác chống buôn lậu đạt 497 tỷ đồng, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2022.

Hải quan chủ trì phối hợp bắt giữ 303 đối tượng phạm tội về ma túy

Liên quan đến công tác đấu tranh với tội phạm ma túy, Cục trưởng Nguyễn Hùng Anh cho hay, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới vẫn diễn ra hết sức phức tạp, có chiều hướng gia tăng.

Các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức vận chuyển, không theo quy luật với thủ đoạn ngày càng tinh vi (thông qua thủ đoạn cất giấu, ngụy trang ma tuý thành hàng hóa, hành lý thông thường), liều lĩnh và manh động (mang theo người).

Đối với tuyến đường bộ tập trung chủ yếu tại các các cửa khẩu biên giới giáp với Lào (như Điện Biên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Trị, Quảng Ngãi), các cửa khẩu tuyến biên giới giáp với Campuchia (Tây Ninh, Bình Phước, An Giang) và các cửa khẩu tuyến biên giới giáp với Trung Quốc (Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh).

Tuyến hàng không, tình hình tội phạm ma túy có chiều hướng gia tăng cả số vụ việc, số lượng tang vật vi phạm, tập trung chủ yếu qua cảng hàng không quốc tế: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng. Ma túy được vận chuyển từ các nước châu Âu, châu Mỹ về Việt Nam.

Đặc biệt có sự chuyển dịch từ sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất ra sân bay quốc tế Nội Bài sau đó vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt vào phía Nam với các loại ma túy tổng hợp, các loại tân dược có chứa chất gây nghiện, hướng thần, cần sa.

Thủ đoạn cất giấu, ngụy trang ma túy của các đối tượng ngày càng tinh vi, phức tạp như: cất giấu trong các gói kẹo, thực phẩm chức năng, thức ăn chó mèo, mỹ phẩm, trong các vách ngăn và hầm bí mật trên ô tô khách hay ô tô chở hàng, “đội lốt” là các bao xi măng...

Với sự chủ động trong đánh giá, phân tích tình hình, triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ, năm 2023 (từ ngày 16/12/2022 đến 15/12/2023) ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng (Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển) phát hiện, bắt giữ 263 vụ, 303 đối tượng, trong đó cơ quan Hải quan chủ trì 121 vụ.

Tang vật thu được trên 2,8 tấn ma túy các loại gồm: 3,1 kg thuốc phiện, 108,7 kg cần sa, 112,8 kg heroin, 330,9 kg cocain, 1.547 kg ketamin và 14.552 viên ketamin, 703 kg ma tuý...