Nới lỏng vốn, mở cửa đầu tư: Startup Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới

Nghị định số 210/2025/NĐ-CP mở ra nhiều cơ hội cho cộng đồng startup, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ và TMĐT. Đồ họa: TT

Khơi thông dòng vốn cho hệ sinh thái khởi nghiệp

Ngày 21/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 210/2025/NĐ-CP. Nghị định có hiệu lực từ 15/9/2025, sửa đổi, bổ sung một số quy định về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

Theo Luật sư Bùi Văn Đức (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh), với quy định mới tại Nghị định số 210/2025/NĐ-CP, hành lang pháp lý cho hoạt động đầu tư khởi nghiệp được nới rộng, mở ra nhiều cơ hội cho cộng đồng startup, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ và TMĐT, nơi nhu cầu vốn ban đầu rất lớn nhưng tài sản hữu hình lại hạn chế.

Một trong những thay đổi lớn nhất tại Nghị định số 210/2025/NĐ-CP là mở rộng số lượng nhà đầu tư được phép góp vốn vào các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, từ tối đa 2 người trước đây lên tới 30 nhà đầu tư.

Động thái này tạo điều kiện cho các quỹ huy động được nhiều nguồn lực hơn, từ đó gia tăng khả năng đầu tư vào các startup, đặc biệt là các dự án có tiềm năng phát triển trong lĩnh vực TMĐT, fintech và công nghệ số, những ngành có tốc độ tăng trưởng cao, nhưng cũng đi kèm nhiều rủi ro.

Việc đa dạng hóa nguồn đầu tư cũng giúp các quỹ mở rộng mạng lưới hỗ trợ, kết nối cộng đồng doanh nghiệp trẻ với nhiều chuyên gia, cố vấn và cơ hội hợp tác mới.

Luật sư Bùi Văn Đức cho biết: Trước đây, tài sản góp vốn chủ yếu là tiền mặt, thì nay, Nghị định số 210/2025/NĐ-CP chính thức công nhận nhiều loại tài sản vô hình có giá trị trong hệ sinh thái khởi nghiệp. Theo đó, các tài sản như: quyền sử dụng đất; tài sản trí tuệ; công nghệ độc quyền; bí quyết kỹ thuật và các tài sản hợp pháp khác có thể định giá bằng VNĐ… đều được phép sử dụng để góp vốn vào các quỹ đầu tư khởi nghiệp.

“Đây là bước đi đặc biệt quan trọng với các startup trong lĩnh vực công nghệ và TMĐT, nơi giá trị doanh nghiệp nằm nhiều ở sản phẩm phần mềm, nền tảng số, thuật toán và mô hình kinh doanh hơn là máy móc hay bất động sản. Việc cho phép dùng tài sản trí tuệ và công nghệ làm vốn góp không chỉ giúp startup dễ tiếp cận vốn hơn, mà còn khuyến khích nhà đầu tư tham gia bằng cả chất xám và công nghệ, tạo hiệu ứng cộng hưởng tích cực”, Luật sư Bùi Văn Đức nhấn mạnh.

Chuyển động tích cực cho startup thương mại điện tử

Trong bối cảnh thị trường TMĐT Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với hàng chục triệu người tiêu dùng trực tuyến, nhu cầu vốn đầu tư để mở rộng hệ thống, nâng cấp nền tảng công nghệ và gia tăng năng lực cạnh tranh của các startup TMĐT là rất lớn.

Các quy định mới được ban hành tại Nghị định số 210/2025/NĐ-CP là cơ sở pháp lý quan trọng cho sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam. Theo đó, các startup TMĐT dễ dàng hơn trong việc gọi vốn bằng tài sản công nghệ; có thể sử dụng các công cụ đầu tư linh hoạt để đàm phán với quỹ; tận dụng vốn vay từ nhà đầu tư bên thứ ba thông qua các quỹ đầu tư được hợp pháp hóa.

Một thay đổi mang tính đột phá khác trong Nghị định số 210/2025/NĐ-CP là bổ sung các cơ chế đầu tư mới, phù hợp hơn với tính chất rủi ro cao và phát triển nhanh của các doanh nghiệp khởi nghiệp. Cụ thể, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo nay được phép đầu tư thông qua các hình thức: quyền mua cổ phần; công cụ chuyển đổi.

Các công cụ chuyển đổi được quy định trong Nghị định là các hợp đồng đầu tư có thể chuyển đổi thành cổ phần, phần vốn góp hoặc hình thức sở hữu khác theo các điều khoản định sẵn. Ví dụ, startup có thể ký hợp đồng nhận vốn đầu tư từ quỹ dưới dạng "khoản vay chuyển đổi", sau này sẽ chuyển thành cổ phần khi doanh nghiệp đạt các mốc phát triển như gọi vốn vòng tiếp theo, tăng trưởng người dùng hay doanh thu cụ thể.

Theo TS Võ Thy Trang (Khoa Kinh tế, Học viện Tài chính), với các quy định mới, lợi ích mang lại là hai chiều. Startup nhận vốn nhanh chóng mà không cần định giá công ty ngay từ đầu, điều này đặc biệt phù hợp với startup công nghệ chưa có doanh thu rõ ràng. Nhà đầu tư thì giảm thiểu rủi ro, bảo vệ khoản đầu tư khi doanh nghiệp có tiềm năng, nhưng còn ở giai đoạn sơ khai.

Thêm vào đó, việc được quyền mua cổ phần trong tương lai cũng giúp các quỹ đầu tư có chiến lược linh hoạt, tăng khả năng sinh lời trong dài hạn.

“Thay đổi trên giúp gia tăng cơ hội cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức có tiềm lực tài chính hạn chế, nhưng có mong muốn đồng hành cùng các startup. Việc linh hoạt sử dụng các nguồn tài chính khác nhau sẽ mở rộng hơn nữa quy mô quỹ và tạo điều kiện thuận lợi cho startup gọi vốn”, TS Võ Thy Trang nhận định.

Trong thời đại số, khi TMĐT đang định hình lại thói quen tiêu dùng và mô hình kinh doanh, hành lang pháp lý mới không chỉ giúp startup vượt rào cản về vốn, mà còn khuyến khích các nhà đầu tư đồng hành sâu hơn với hệ sinh thái khởi nghiệp.