Doanh nghiệp Việt giữ vững vị thế năng động và có sức chống chịu cao

Phục hồi và những hệ lụy bao trùm doanh nghiệp Việt

Theo kết quả khảo sát doanh nghiệp VNR500 của Vietnam Report, hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp tiếp tục có sự cải thiện rõ nét trong 9 tháng năm 2025 so với cùng kỳ 2024, thể hiện ở sự cải thiện đồng thời của doanh thu, lợi nhuận, đơn hàng và nhân sự, khi 86,1% doanh nghiệp cho biết doanh thu tăng, 80,6% ghi nhận lợi nhuận cải thiện, và 70,6% phản hồi đơn hàng tăng trưởng.

Tín hiệu phục hồi này không chỉ thể hiện ở kết quả kinh doanh mà còn phản ánh trên thị trường lao động với tỷ lệ doanh nghiệp tăng nhân sự tích cực hơn trong 2025.

Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh 9 tháng năm 2024-2025.

Dù ghi nhận xu hướng tích cực của kinh tế vĩ mô và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, song những vấn đề quốc tế vẫn tồn tại và có chiều hướng gia tăng. Một số khó khăn được nền kinh tế thích ứng, tuy nhiên những hệ lụy vẫn lan tỏa và bao trùm doanh nghiệp Việt, như:

Bất ổn kinh tế - chính trị trên thế giới khiến doanh nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục chịu tác động mạnh từ môi trường địa – chính trị phức tạp, bao gồm xung đột giữa các cường quốc, cạnh tranh thương mại và sự phân mảnh của chuỗi giá trị toàn cầu.

Sức ép lạm phát và biến động giá nguyên liệu đầu vào: Việt Nam tiếp tục kiểm soát lạm phát tương đối tốt – CPI bình quân năm 10 tháng 2025 tăng 3,27%, lạm phát cơ bản ở mức 3,20%. Song, với mục tiêu tăng trưởng cao, lạm phát có thể ở mức cao hơn nữa, bào mòn sức mua của người tiêu dùng, đồng thời làm tăng chi phí tài chính, chi phí lao động và giá vốn đầu vào.

Sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu chưa hoàn toàn được khắc phục và tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi xung đột, rủi ro thiên tai, biến đổi khí hậu, và chính sách thuế quan và phòng vệ thương mại tại nhiều quốc gia cũng khiến các doanh nghiệp Việt gặp nhiều trở ngại trong thời gian tới.

Một số khó khăn ảnh hưởng tới doanh nghiệp trong năm 2025.

Đối tác chiến lược toàn diện giúp Việt Nam vững vàng trước cơn sóng thuế

Mặc dù vậy, theo đánh giá, Việt Nam không chỉ ứng phó, mà còn chủ động thích ứng bằng hội nhập trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh, khi chủ nghĩa bảo hộ và các rào cản thương mại ngày càng được siết chặt. Việt Nam vẫn giữ vững vị thế của một nền kinh tế mở, năng động và có sức chống chịu cao.

Đặc biệt, với chính sách đối ngoại “là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế” giúp Việt Nam mở rộng mạng lưới đối tác chiến lược toàn diện với 14 quốc gia, trong đó có nhiều nền kinh tế lớn – như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh – không chỉ khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trên bản đồ thương mại thế giới, mà còn giúp doanh nghiệp trong nước đứng vững trước cơn sóng thuế quan đang lan rộng toàn cầu.

Lợi thế quan trọng để giảm thiểu các tác động tiêu cực trong diễn biến thương mại quốc tế.

Theo khảo sát doanh nghiệp VNR500 của Vietnam Report, 69,4% doanh nghiệp cho rằng đa dạng hóa thị trường xuất khẩu là lợi thế then chốt giúp giảm thiểu tác động tiêu cực từ các biến động thương mại quốc tế.

Số liệu thực tế cũng cho thấy, Việt Nam hiện đã có quan hệ thương mại với hơn 230 đối tác, trong đó 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) đang có hiệu lực, bao phủ gần 90% GDP toàn cầu. Điều này giúp hàng hóa Việt Nam tiếp cận thuận lợi hơn với các thị trường lớn, giảm sự phụ thuộc vào một khu vực duy nhất. Chẳng hạn, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ, EU và Nhật Bản vẫn tăng trên 10% trong 9 tháng năm 2025 bất chấp xu hướng tăng thuế tại một số nước.

Ngoài ra, 63,9% doanh nghiệp đánh giá chuỗi cung ứng linh hoạt là yếu tố quan trọng để thích ứng nhanh với thay đổi. Trong hai năm gần đây, nhiều tập đoàn FDI đã dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam nhằm tận dụng ưu đãi thuế và vị trí địa chiến lược, giúp Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất – xuất khẩu. Doanh nghiệp nội địa cũng chủ động hơn trong việc tái cấu trúc nguồn cung, đa dạng hóa nhà cung ứng và áp dụng công nghệ trong quản trị, từ đó giảm chi phí và rủi ro khi thị trường quốc tế biến động.

Một yếu tố khác giúp Việt Nam duy trì lợi thế cạnh tranh là sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng cao và đạt chuẩn bền vững, được 61,1% doanh nghiệp xem là yếu tố cốt lõi. Hướng đi này phù hợp với xu hướng tiêu dùng xanh, tiêu chuẩn ESG và yêu cầu truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe từ các thị trường phát triển.

Ngành dệt may, da giày, gỗ, điện tử và nông sản đang chuyển mạnh sang sản xuất xanh, giảm phát thải carbon và ứng dụng công nghệ số để nâng cao năng suất, đáp ứng yêu cầu của Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU, cũng như tiêu chuẩn Net Zero từ các đối tác thương mại. Đồng thời, những quy chuẩn về xuất xứ hàng hóa cần được chú trọng hơn cả, nhất là trong bối cảnh thuế quan, Việt Nam là nơi kiến tạo giá trị sản phẩm, không trở thành nơi trung chuyển thuần túy để lợi dụng ưu đãi thuế quan.

Yếu tố đóng góp quan trọng trong xây dựng và nâng cao thương hiệu quốc gia Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ngoài ra, khảo sát còn cho thấy, 86,1% doanh nghiệp khẳng định chất lượng sản phẩm và dịch vụ là nền tảng xây dựng thương hiệu quốc gia Việt Nam, trong khi 52,8% nhấn mạnh vai trò của uy tín và trách nhiệm xã hội.

Cùng với đó, đổi mới sáng tạo, công nghệ và độ tin cậy trong chuỗi cung ứng đang trở thành những trụ cột quan trọng giúp hàng Việt nâng cao vị thế trên thương trường quốc tế.

Nhìn chung, với đường lối ngoại giao nhất quán, chính sách kinh tế mở và năng lực thích ứng ngày càng cao của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam không chỉ trụ vững trước làn sóng thuế quan và biến động toàn cầu, mà còn hiên ngang khẳng định vị thế của một đối tác chiến lược toàn diện, chủ động định hình cuộc chơi thương mại mới.