Truy thu thuế đối với hàng hóa do nhà thầu phụ nhập khẩu?

	Có cá nhân bị truy thu thuế hàng tỷ đồng từ thu nhập trên Youtube, Tiktok
	Tăng thu hàng chục tỷ đồng từ trực ban trực tuyến
	Doanh nghiệp sẽ bị truy thu thuế và xử phạt nếu chưa nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản

Công chức Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng KV 3 kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: N.Linh

Liên quan đến vướng mắc trên, tại buổi làm việc với các đơn vị thuộc và trực thuộc Tổng cục Hải quan vào đầu tháng 8/2022, đại diện Liên minh diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) cho rằng, theo quy định tại khoản 3, Điều 3 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 45/2005/QH11, hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan là đối tượng không chịu thuế nhập khẩu. Quy định này cũng được giữ nguyên tại điểm c, Khoản 4, Điều 2 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 107/2016/QH13. Đồng thời, theo Khoản 20, Điều 5 Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12, hàng hóa được mua bán giữa nước ngoài với các khu phi thuế quan thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT. Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và Luật Thuế GTGT không quy định hàng hóa cung cấp cho DNCX (tức là khu phi thuế quan) phải được nhập khẩu bởi chính DNCX, nhà thầu chính hay nhà thầu phụ.

Theo các quy định trên, Bộ Tài chính đã ban hành các Công văn số 2870/BTC-TCHQ ngày 5/3/2013, Công văn số 12366/BTC-TCHQ ngày 17/9/2013, Công văn số 1697/BTC-TCHQ ngày 8/2/2014 hướng dẫn hàng hóa nhập khẩu để xây dựng nhà máy cho DNCX thuộc đối tượng không chịu thuế nhập khẩu và thuế GTGT, không phân biệt người nhập khẩu là nhà thầu chính hay nhà thầu phụ. Quy định về thuế nhập khẩu, thuế GTGT không thay đổi kể từ thời điểm Bộ Tài chính ban hành các công văn này đến nay. Như vậy, hướng dẫn của Bộ Tài chính tại các công văn này vẫn còn giá trị áp dụng.

Tuy nhiên, ngày 27/8/2021, Tổng cục Hải quan ban hành Công văn số 4199/TCHQ-TXNK yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố rà soát, truy thu thuế nhập khẩu, thuế GTGT đối với hàng hóa do nhà thầu phụ nhập khẩu để xây dựng nhà xưởng, văn phòng, lắp đặt thiết bị cho DNCX. Theo đó, một số chi cục hải quan địa phương đã gửi văn bản đến các công ty nhập khẩu hàng hóa để cung cấp cho DNCX theo hợp đồng ký với nhà thầu chính (nhà thầu chính là DN trực tiếp ký hợp đồng với DNCX) yêu cầu các công ty kê khai, nộp thuế nhập khẩu và thuế GTGT cho cơ quan Hải quan.

“Thiết nghĩ việc xác định hàng hóa do nhà thầu phụ nhập khẩu từ nước ngoài đưa vào DNCX là đối tượng chịu thuế nhập khẩu, thuế GTGT là trái với quy định tại Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và hướng dẫn của Bộ Tài chính tại các công văn dẫn trên. Như vậy, hướng dẫn của Bộ Tài chính tại các công văn này vẫn còn giá trị áp dụng vì quy định về thuế nhập khẩu và thuế GTGT không có sự thay đổi kể từ thời điểm các công văn của Bộ Tài chính được ban hành” đại diện VBF nêu rõ.

Theo đại diện VBF, việc diễn giải quy định và yêu cầu truy thu thuế đối với hàng hóa do nhà thầu phụ nhập khẩu (tại Công văn 4199/TCHQ-TXNK) là một gánh nặng lớn cho các DN liên quan, nhất là khi hàng hóa đã được sử dụng, lắp đặt cho DNCX, hợp đồng đã được thanh lý, các chi phí liên quan đã được hạch toán và DN cũng đã xuất hóa đơn. Hơn nữa, việc truy thu thuế này là không phù hợp với quy định về thuế nhập khẩu và thuế GTGT. Bên cạnh đó, nếu căn cứ theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, các nhà thầu được nêu tại các công văn đó được hưởng chính sách miễn thuế. Như vậy, nên có sự đối xử công bằng, bình đẳng và áp dụng chính sách miễn thuế nhất quán, đồng bộ cho tất cả các nhà thầu.

VBF cũng kiến nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan nhanh chóng xem lại hướng dẫn tại Công văn 4199/TCHQ-TXNK và ban hành văn bản mới thu hồi Công văn 4199/TCHQ-TXNK đồng thời hướng dẫn cụ thể chính sách thuế nhập khẩu, thuế GTGT do các DN nhập khẩu để cung cấp cho DNCX, phục vụ việc xây dựng nhà xưởng, văn phòng, lắp đặt thiết bị cho DNCX.

Trả lời vướng mắc của VBF, đại diện Cục Thuế Xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) cho biết, ngày 27/8/2021, Tổng cục Hải quan có công văn số 4199/TCHQ-TXNK gửi các cục hải quan tỉnh, thành phố về chính sách thuế đối với hàng hóa do nhà thầu phụ nhập khẩu từ nước ngoài để xây dựng nhà xưởng, văn phòng làm việc, lắp đặt thiết bị cho DN trong khu phi thuế quan. Theo đó, nhà thầu phụ là DN nội địa nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài vào Việt Nam để thực hiện hợp đồng với nhà thầu chính, nhà thầu chính là DN nội địa trực tiếp ký, thực hiện hợp đồng với chủ đầu tư là DN trong khu phi thuế quan để xây dựng nhà xưởng, văn phòng làm việc, lắp đặt thiết bị theo kết quả đấu thầu cho DN trong khu phi thuế quan thì phải kê khai nộp thuế nhập khẩu, thuế GTGT theo quy định của pháp luật về thuế.

Đại diện Cục Thuế Xuất nhập khẩu đề nghị DN căn cứ quy định pháp luật, hướng dẫn (tại công văn số 4199/TCHQ-TXNK), đối chiếu hồ sơ nhập khẩu thực tế và tài liệu có liên quan đế thực hiện theo đúng quy định. Trường hợp vướng mắc, đề nghị liên hệ với cơ quan Hải quan nơi đăng ký tờ khai để được hướng dẫn cụ thể.

Hiện nay, Tổng cục Hải quan đã hướng dẫn rõ nội dung này tại Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2018/TT-BTC.