Gỡ rào cản khuyến mại điện tử, kích cầu tiêu dùng số

Bộ Công thương đề xuất bỏ quy định giới hạn 120 ngày khuyến mại trong một năm đối với mỗi nhãn hàng. Đồ họa: TT

Đề xuất quy định mới để bảo vệ người mua hàng online

Theo Bộ Công thương, sau khi rà soát việc thực thi Nghị định số 81/2018/NĐ-CP và các văn bản sửa đổi, cơ quan này nhận thấy một số quy định chưa rõ ràng, khó áp dụng, thậm chí có nhiều cách hiểu khác nhau giữa các địa phương và doanh nghiệp. Điều này gây vướng mắc trong triển khai hoạt động khuyến mại, hội chợ, triển lãm, ảnh hưởng đến sự chủ động của doanh nghiệp và quyền lợi của người tiêu dùng.

Để khắc phục, Bộ Công thương đã soạn thảo dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều, hướng tới tăng tính minh bạch, linh hoạt và phù hợp với môi trường TMĐT hiện nay.

Một trong những điểm đáng chú ý là Bộ Công thương đề xuất bổ sung quy định cho phép sử dụng các hình thức quà tặng, phiếu mua hàng, phiếu sử dụng dịch vụ dưới dạng điện tử, mã số, mã vạch hoặc thông điệp dữ liệu trong hoạt động khuyến mại.

Trước đây, các loại phiếu này thường chỉ tồn tại ở dạng giấy. Tuy nhiên, theo xu hướng phát triển TMĐT và thanh toán không tiền mặt, doanh nghiệp đã chuyển sang phát hành dưới dạng điện tử để thuận tiện cho giao dịch và giảm chi phí. Vì vậy, việc bổ sung quy định này sẽ hợp pháp hóa hình thức khuyến mại điện tử, đồng thời giúp người tiêu dùng được hưởng ưu đãi linh hoạt, minh bạch hơn.

Ngoài ra, Bộ Công thương cũng đề xuất bỏ quy định giới hạn 120 ngày khuyến mại trong một năm đối với mỗi nhãn hàng, nhằm khuyến khích doanh nghiệp linh hoạt tổ chức các chương trình giảm giá, khuyến mại phù hợp với nhu cầu của thị trường và người tiêu dùng, nhất là trong giai đoạn cao điểm mua sắm như cuối năm, lễ, Tết.

Theo Bộ Công thương, việc giới hạn thời gian khuyến mại không còn phù hợp trong bối cảnh cạnh tranh trên môi trường số, cần thường xuyên triển khai ưu đãi để kích cầu tiêu dùng nội địa và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Trong thời gian dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp đã phải tổ chức xác định trúng thưởng trực tuyến thông qua các nền tảng công nghệ, thay vì trực tiếp có khách hàng chứng kiến. Tuy nhiên, quy định hiện hành chưa làm rõ sự chứng kiến của khách hàng là trực tiếp hay gián tiếp, gây lúng túng cho doanh nghiệp.

Vì vậy, Bộ Công thương đề xuất bổ sung quy định cụ thể về hình thức chứng kiến trực tiếp hoặc trực tuyến, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc triển khai các chương trình khuyến mại may rủi, đồng thời vẫn bảo đảm tính công khai, minh bạch cho người tiêu dùng.

Bộ Công thương cũng đề xuất sửa quy định về giải thưởng không có người trúng thưởng, để tránh trường hợp doanh nghiệp đã trao thưởng nhưng quá thời hạn do nguyên nhân bất khả kháng (như giãn cách, thiên tai...) vẫn bị xử lý như không có người trúng thưởng. Việc điều chỉnh này nhằm bảo đảm quyền lợi cho cả doanh nghiệp và khách hàng.

Giảm thủ tục hành chính, thúc đẩy xúc tiến thương mại

Bên cạnh khuyến mại, dự thảo cũng sửa đổi nhiều quy định liên quan đến hoạt động hội chợ, triển lãm thương mại. Hiện việc đăng ký tổ chức hội chợ tại nước ngoài đã được phân cấp cho UBND cấp tỉnh, nhưng do quy định cũ vẫn yêu cầu hiệp thương giữa các địa phương khi có nhiều đơn vị đăng ký trùng thời gian và chủ đề, nên việc triển khai thực tế khó khăn.

Bộ Công thương đề xuất chỉ áp dụng hiệp thương đối với hội chợ, triển lãm tổ chức tại Việt Nam, còn các sự kiện ở nước ngoài sẽ do địa phương trực tiếp quyết định, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và chủ động hơn.

Đồng thời, thời gian giải quyết hồ sơ đăng ký hội chợ, triển lãm thương mại cũng được đề xuất rút ngắn từ 7 ngày làm việc xuống còn 5 ngày, giúp tăng tốc độ xử lý thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại quốc tế.

Trong quá trình rà soát, Bộ Công thương phát hiện một số mẫu biểu, quy định về thời hạn nộp báo cáo, xử lý giải thưởng đang có sự mâu thuẫn giữa các nghị định hiện hành, gây khó cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp khi áp dụng.

Ví dụ, Mẫu số 08 quy định thời hạn doanh nghiệp phải thực hiện quyết định trong vòng 30 ngày làm việc, trong khi Nghị định số 128/2024/NĐ-CP lại quy định 45 ngày để hoàn tất việc nộp 50% giá trị giải thưởng không có người trúng thưởng. Bộ Công thương đề xuất thay thế mẫu biểu này để thống nhất thời hạn và tránh chồng chéo trong thi hành pháp luật.

Bộ Công thương cũng kiến nghị bãi bỏ một số điều khoản không còn phù hợp, bao gồm khoản 5 điều 10 Nghị định số 81/2018/NĐ-CP (giới hạn thời gian khuyến mại) và một số nội dung tại Nghị định số 128/2024/NĐ-CP nhằm khơi thông nguồn lực và thúc đẩy hoạt động thương mại.

Theo dự thảo, hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại và dùng để khuyến mại sẽ được thu hẹp danh mục cấm, chỉ loại trừ các nhóm nhạy cảm như: thuốc kê đơn (trừ trường hợp khuyến mại cho thương nhân kinh doanh thuốc); dịch vụ khám, chữa bệnh của cơ sở y tế công lập; dịch vụ giáo dục của cơ sở công lập và giáo dục nghề nghiệp công lập; hàng hóa, dịch vụ bị cấm hoặc chưa được phép lưu hành tại Việt Nam; ngành nghề bị cấm đầu tư kinh doanh.

Việc lược bỏ bớt danh mục cấm khuyến mại sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn khi tổ chức các chương trình tri ân khách hàng, khuyến khích tiêu dùng, đồng thời vẫn bảo đảm các quy định chuyên ngành liên quan đến y tế, giáo dục và an toàn xã hội.

Bộ Công thương nhấn mạnh, những sửa đổi này phù hợp với sự phát triển của TMĐT, thanh toán số và chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Việc cập nhật các quy định về phiếu điện tử, quà tặng online, mã giảm giá sẽ giúp doanh nghiệp thực hiện khuyến mại minh bạch hơn, đồng thời tạo thuận lợi cho người tiêu dùng tiếp cận ưu đãi hợp pháp và an toàn.

Các nội dung sửa đổi cũng khuyến khích đổi mới sáng tạo trong hoạt động xúc tiến thương mại, tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam tăng năng lực cạnh tranh, thúc đẩy thị trường nội địa phát triển bền vững và bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng trong nền kinh tế số.