Hàng loạt tập đoàn bán lẻ trong và ngoài nước đồng loạt mở thêm điểm bán, khai trương mô hình mới, điều này cho thấy nơi nhu cầu tiêu dùng tăng mạnh, thương mại điện tử (TMĐT) phát triển nhanh và cạnh tranh ngày càng quyết liệt.
 |
| Thị trường bán lẻ Việt Nam chứng kiến một làn sóng mở rộng chuỗi cửa hàng từ các tập đoàn lớn, điều này cho thấy nhu cầu tiêu dùng đang có xu hướng tăng mạnh. |
"Sóng lớn" đổ vào thị trường bán lẻ Việt Nam
Chỉ trong thời gian ngắn, thị trường bán lẻ Việt Nam chứng kiến một làn sóng mở rộng chuỗi cửa hàng từ các tập đoàn lớn, điều này cho thấy nhu cầu tiêu dùng đang có xu hướng tăng mạnh.
AEON Việt Nam vừa đưa vào hoạt động mô hình Trung tâm Bách hóa tổng hợp và siêu thị tinh gọn (Super Supermarket) - AEON Bình Dương Midori Park. Mô hình này tập trung phục vụ nhu cầu mua sắm hàng ngày, ứng dụng đồng bộ loạt tiện ích công nghệ như thanh toán không tiền mặt, trí tuệ nhân tạo, locker Face ID và hệ thống POS hỗ trợ giao dịch nhanh. AEON cũng giới thiệu nhiều sản phẩm độc quyền như TOPVALU và HÓME CÓORDY, thể hiện chiến lược củng cố sự hiện diện lâu dài tại Việt Nam.
MUJI Việt Nam cũng tăng tốc không kém khi tái khai trương cửa hàng flagship Lê Thánh Tôn với diện tích hơn 3.300m². Sau 5 năm gia nhập thị trường, MUJI đã có 17 cửa hàng và tốc độ mở rộng đứng thứ ba toàn cầu, chỉ sau Nhật Bản và Trung Quốc. Doanh nghiệp này tiếp tục đặt mục tiêu mở rộng sang Đà Nẵng và hướng tới 20 cửa hàng vào năm 2026, bất chấp xu thế mua sắm trực tuyến gia tăng.
Ngày 17/11 vừa qua, MM Mega Market vận hành mô hình Super Center đầu tiên tại Đà Nẵng với vốn đầu tư 20 triệu USD. Cùng với AEON, MUJI, nhiều thương hiệu lớn như WinCommerce, Saigon Co.op… cũng gia tăng tốc độ mở điểm bán mới.
Việc ồ ạt mở rộng của các doanh nghiệp cho thấy thị trường bán lẻ Việt Nam đang trở thành trọng điểm chiến lược trong khu vực. Điểm bán mới không chỉ để tăng doanh thu mà còn nhằm chiếm vị trí địa lý thuận lợi, chuẩn bị cho cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Theo TS Võ Thy Trang (Khoa Kinh tế, Học viện Tài chính), Việt Nam đang có mức tăng trưởng tiêu dùng cá nhân cao hơn Thái Lan, Indonesia và Philippines. Thống kê trong 10 tháng qua, tổng doanh thu bán lẻ đạt 5,7 triệu tỷ đồng, tăng 9,3% so với cùng kỳ.
"Quy mô thị trường được dự báo đạt 309 tỷ USD vào năm 2025 và tiếp tục mở rộng đến năm 2030, đưa Việt Nam vào nhóm 7 thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới", bà Trang cho biết.
Theo bà Trang, nền tảng tăng trưởng tiêu dùng xuất phát từ nhiều yếu tố, đơn cử như: tầng lớp trung lưu tăng nhanh, dự kiến chiếm 50% dân số vào năm 2035. Nhu cầu tiêu dùng đổi mới, chú trọng chất lượng và trải nghiệm; TMĐT bùng nổ, quy mô năm 2024 ước trên 20 tỷ USD; kênh bán lẻ hiện đại còn dư địa phát triển, chỉ mới có 21% ở đô thị và 6% ở nông thôn.
Doanh nghiệp Việt Nam căng mình giữ thị phần
Thị trường bán lẻ Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh nhất trong một thập kỷ. Sức mua tăng, TMĐT bứt phá, tầng lớp trung lưu mở rộng và sự xuất hiện liên tục của mô hình mới đang tạo động lực mới cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, cùng với đó là áp lực cạnh tranh từ các tập đoàn quốc tế sở hữu tiềm lực tài chính và công nghệ mạnh. Doanh nghiệp Việt Nam nếu không đổi mới kịp thời sẽ gặp khó trong việc giữ thị phần.
Các mô hình mới liên tục xuất hiện, bao gồm: siêu thị tinh gọn; mô hình đại siêu thị thế hệ mới; chuỗi cửa hàng tiện lợi; bán lẻ kết hợp trải nghiệm; TMĐT và kinh tế số. Sự thay đổi này phản ánh rõ nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng, nhịp sống bận rộn hơn và yêu cầu cao hơn về sự tiện lợi, tính cá nhân hóa và công nghệ.
AEON, MM Mega Market và nhiều chuỗi khác đã bắt nhịp xu thế bằng cách tích hợp thanh toán không tiền mặt, công nghệ nhận diện, kho vận tối ưu và danh mục hàng hóa phù hợp nhu cầu tiêu dùng hiện đại.
Theo ông Nguyễn Khắc Quyền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương, các doanh nghiệp bán lẻ nội vẫn gặp nhiều hạn chế về vốn, công nghệ, nhân lực và tính chuyên nghiệp. Ở khu vực nông thôn, hoạt động bán lẻ chủ yếu do doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh thực hiện, khiến sức cạnh tranh thấp.
Hạ tầng thương mại và logistics còn lạc hậu, thiếu kết nối, làm tăng giá thành sản phẩm và giảm khả năng cạnh tranh với hàng ngoại. Bên cạnh đó, việc thiếu hàng rào kỹ thuật phù hợp khiến thị trường dễ bị tổn thương trước sự mở rộng mạnh của các chuỗi phân phối nước ngoài. "Nếu không có cú hích chính sách đủ mạnh, thị phần nội địa rất dễ rơi vào tay doanh nghiệp nước ngoài", ông Quyền nhấn mạnh.
Tại các diễn đàn gần đây, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu các chính sách hỗ trợ đặc thù, đồng thời phải cạnh tranh trực tiếp với hệ thống phân phối nước ngoài được đầu tư bài bản. Điều này tạo nên thị trường giàu cơ hội nhưng cũng đầy thách thức. Doanh nghiệp Việt Nam muốn giữ vững vị thế cần phải đổi mới quản trị, đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực liên kết chuỗi.
Trong dài hạn, khi tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ, tăng cường đầu tư công nghệ, cải thiện logistics và đẩy mạnh liên kết chuỗi, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể nâng cao năng lực cạnh tranh. Thị trường bán lẻ khi đó sẽ trở thành trụ cột tăng trưởng bền vững của nền kinh tế, vừa khai thác được sức mua mạnh trong nước, vừa tăng cơ hội mở rộng ra khu vực.
Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050, hướng tới xây dựng thị trường văn minh, hiện đại và bền vững.
Trong đó, đặt ra nhiều giải pháp then chốt như: hoàn thiện môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính; đầu tư mạnh vào hạ tầng thương mại và logistics; xây dựng hàng rào kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế; đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp bán lẻ nội nâng cao năng lực cạnh tranh. Đa dạng hóa chủ thể tham gia thị trường, đặt doanh nghiệp tư nhân làm nòng cốt…
Chiến lược kỳ vọng sẽ tạo cú hích quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam nâng tầm, từ đó khai thác tốt thị trường đang tăng trưởng mạnh về tiêu dùng trong tương lai.
