Xe hybrid "bán chạy" ở Trung Quốc - thách thức mới cho các hãng ôtô nước ngoài

Theo Reuters, trong lúc các nhà sản xuất xe điện (EV) ở Trung Quốc đang cạnh tranh khốc liệt về giá để thúc đẩy nhu cầu đang chậm lại, các thương hiệu Trung Quốc với dòng sản phẩm hybrid mạnh mẽ đang nổi lên như “những người chiến thắng.”

Dòng xe hybrid (xe lai giữa xăng và điện) thu hút người tiêu dùng với khả năng di chuyển trên quãng đường dài với chi phí thấp hơn so với ôtô chạy xăng.

Xu hướng này có thể mang lại tia hy vọng cho các nhà sản xuất ôtô toàn cầu như Toyota và Honda đang theo đuổi các chiến lược điện khí hóa “đa hướng” khi doanh số bán EV đang mất đà ở các thị trường châu Âu và Mỹ, một phần do chi phí tài trợ cho ôtô cao.

Một phần ba tổng doanh số bán xe của Toyota - nhà sản xuất ôtô bán chạy nhất thế giới - là xe hybrid và công ty cho biết doanh số bán xe hybrid đã tăng 34% trong sáu tháng tính đến cuối tháng Chín vừa qua, vượt xa mức tăng trưởng 9% của tổng doanh thu.

Các chuyên gia cảnh báo rằng các thương hiệu nước ngoài sẽ phải đối mặt với mối đe dọa ngày càng tăng từ các đối thủ Trung Quốc - vốn đã chinh phục thị trường xe hybrid trong nước và đang hướng ra nước ngoài. Các hãng Trung Quốc được biết đến như những nhà sản xuất xe điện có chi phí thấp nhất thế giới sau khi đã đầu tư mạnh vào chuỗi cung ứng.

Tại Mỹ, hầu hết các hệ truyền động hybrid đều được bán với giá cao hơn từ 1.500-2.000 USD so với các mẫu xe đốt trong, nhưng ở Trung Quốc, một số xe hybrid được bán với giá “mềm hơn” so với các mẫu xe chạy xăng và có thể rẻ hơn tới 23% so với xe điện thuần túy.

Các nhà phân tích cho biết lợi thế về giá đó đang thúc đẩy người tiêu dùng Trung Quốc chuyển sang sử dụng xe hybrid - các mẫu xe hoạt động gần giống như xe điện thuần túy khi chúng được sử dụng để đi lại trong thời gian ngắn hằng ngày và tiêu thụ ít xăng.

"Mọi người ngày càng chấp nhận rằng một chiếc ôtô có thể được trang bị cả động cơ điện và động cơ xăng, vì chúng có tính bổ sung cao cho nhau" - Xu Min, Giáo sư tại Viện Phương tiện Thông minh của Đại học Jiao Tong Thượng Hải cho biết.

"Ở đâu động cơ xăng có hiệu suất thấp, chúng ta có thể bù đắp bằng động cơ điện."

Dữ liệu của ngành cho thấy hai loại xe hybrid - plug-in hybrid (PHEV, kết hợp giữa xe chạy xăng truyền thống và xe chạy điện hoàn toàn) và xe điện mở rộng phạm vi (EREV) - đang chứng kiến nhu cầu mạnh mẽ, với tổng doanh số tăng 85%.

Mức tăng này vượt xa mức tăng trưởng 14% của doanh số bán xe điện thuần túy trong năm nay.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Các Nhà Sản xuất Ôtô Trung Quốc (CAAM), những chiếc xe hybrid hiện phổ biến đến mức phân khúc này hiện chiếm tỷ trọng lớn bằng một nửa thị trường xe điện thuần túy và chiếm tới 12% tổng doanh số bán xe chở khách.

Li Auto, nhà bán xe hybrid phạm vi mở rộng phổ biến nhất ở Trung Quốc, có hàng nghìn khách hàng đang chờ được giao những chiếc SUV (xe thể thao đa dụng) cỡ lớn mới của họ, trái ngược hoàn toàn với việc nhiều thương hiệu khác đang vật lộn với lượng hàng tồn kho chưa bán được.

"Xe hybrid phạm vi mở rộng là lựa chọn tốt nhất cho những tài xế Trung Quốc muốn một giải pháp cho nỗi lo về quãng đường lái xe, với khả năng tiết kiệm nhiên liệu hơn, tính năng lái xe thông minh hơn và giá thấp hơn" - Yale Zhang, Giám đốc Điều hành của Công ty Tư vấn Automotive Foresight, cho hay.

Trên thị trường PHEV, BYD đã củng cố vị thế là hãng chiếm ưu thế nhất, với tám trong số 10 mẫu xe plug-in hybrid bán chạy nhất ở Trung Quốc trong số các sản phẩm của mình.

PHEV có thể được dẫn động trực tiếp bằng động cơ điện hoặc động cơ xăng. EREV có bộ pin lớn hơn và chỉ chạy bằng điện, với động cơ xăng đóng vai trò là nguồn dự phòng để sạc lại pin khi pin sắp hết.

Thách thức tiềm tàng cho các hãng xe nước ngoài

Sự phổ biến ngày càng tăng của PHEV và EREV từ các công ty Trung Quốc, vốn thống trị top 10 mẫu EREV hoặc PHEV bán chạy nhất, không chỉ ảnh hưởng đến doanh số bán xe chạy xăng mà còn cả xe hybrid xăng (HEV) - một phân khúc mà Toyota đi tiên phong với chiếc Prius vào cuối những năm 1990.

Doanh số bán xe HEV tại Trung Quốc, nơi Toyota vẫn thống trị với bốn mẫu xe bán chạy nhất, giảm 15%, trong khi doanh số bán xe chạy xăng giảm 11%, cho thấy những thách thức tiềm tàng mà các nhà sản xuất ôtô nước ngoài đang phải đối mặt.

HEV sử dụng xăng cho hệ thống truyền động chính và đi kèm với một bộ pin tương đối nhỏ được sạc lại trong quá trình phanh và sử dụng làm nguồn điện phụ. Doanh số bán loại xe này sụt giảm ở Trung Quốc một phần do chính sách của Chính phủ ưu tiên xe hybrid chạy bằng pin - bằng cách đưa ra các biện pháp cắt giảm thuế cho xe điện, PHEV và EREV.

Một nhà sản xuất ôtô nước ngoài là hãng đầu tiên thâm nhập thị trường EREV ở Trung Quốc, chỉ để nhường lại cho các đối thủ trong nước: Năm 2017, General Motors đã ra mắt Buick Velite 5 - mẫu xe hybrid có phạm vi hoạt động mở rộng đầu tiên ở Trung Quốc, hai năm trước khi Li Auto bắt đầu sản xuất số lượng lớn.

Nhưng đó là một cuộc thử nghiệm thất bại, với doanh số chỉ hơn 4.000 chiếc và GM đã phải tạm dừng bán hàng vào năm 2020. Ngược lại, Li Auto đã bán được 244.225 EREV trong chín tháng của năm 2023.

Sự “vật lộn” của những hãng như GM và Toyota là một lời nhắc nhở rõ ràng về các mối đe dọa ngày càng tăng khi các đối thủ Trung Quốc hiện đang tìm kiếm thị trường xuất khẩu để tăng trưởng.

BYD đang mở rộng doanh số bán PHEV ra nước ngoài, cung cấp các dòng xe Han, Qin và Song ở Mỹ Latinh, nơi có ít hạ tầng sạc điện hơn.

Stellantis đang đầu tư 1,6 tỷ USD vào Leapmotor và quan tâm đến việc đưa xe hybrid EREV của đối tác Trung Quốc đến châu Âu - theo những người am hiểu lĩnh vực này. Còn Stellantis nói với Reuters rằng họ không loại trừ khả năng hợp tác với Leapmotor về các sản phẩm công nghệ năng lượng mới.

Tuy nhiên, Giáo sư Xu tại Đại học Jiao Tong lưu ý rằng sự khác biệt về nhu cầu lái xe giữa các thị trường có thể ảnh hưởng đến nhu cầu ôtô Trung Quốc. Ví dụ, ở Bắc Mỹ, người tiêu dùng sẽ tìm kiếm những chiếc xe có mã lực lớn hơn để kéo rơmoóc, khiến xe HEV trở nên phổ biến hơn.

Một số người vẫn hoài nghi về tương lai lâu dài của HEV. Dù vậy, "động cơ hybrid thông thường (HEV) đang thổi sự sống vào một bệnh nhân đang hấp hối - động cơ xăng" - Bill Russo, Giám đốc Điều hành của hãng tư vấn Automobileity có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết./.