Thủ tướng: "Nhà ở xã hội không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", "đầu thừa đuôi thẹo"

Quang cảnh phiên họp.

Từ đầu năm 2025 đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp chủ trì 4 hội nghị toàn quốc liên quan đến nhà ở xã hội, ban hành 3 nghị quyết, 3 công điện, 124 văn bản chỉ đạo điều hành liên quan đến lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản, trong đó giao 58 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và địa phương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội và phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững.

Gần nhất, về cơ chế, chính sách, ngày 10/10, Chính phủ đã ban hành Nghị định 261 sửa đổi, bổ sung các nghị định về nhà ở xã hội, trong đó nâng mức trần thu nhập để được xét mua, thuê mua nhà ở xã hội, lên 20 triệu đồng/tháng đối với cá nhân, 40 triệu đồng/tháng đối với vợ chồng và 30 triệu đồng/tháng với trường hợp cá nhân độc thân nhưng đang nuôi con dưới tuổi thành niên.

Theo báo cáo tại Hội nghị, trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đang đầu tư xây dựng 132.616 căn, khởi công mới 73 dự án với quy mô 57.815 căn. Đã hoàn thành 50.687/100.275 căn (đạt 50,5%), dự kiến đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành thêm 38.600 căn (tổng là 89.007/100.275 căn, đạt 89%).

Bộ Công an đã khởi công 6 dự án nhà ở lực lượng vũ trang nhân dân với quy mô khoảng 4.220 căn. Bộ Quốc phòng dự kiến sẽ khởi công 8 dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang với tổng quy mô 6.547 căn.

16 địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu được giao, gồm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế, Bắc Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Đồng Nai, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Cà Mau, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Tuyên Quang. 7 địa phương gồm Phú Thọ, Thanh Hóa, Cần Thơ, Lào Cai, Khánh Hòa, Tây Ninh, An Giang có khả năng hoàn thành chỉ tiêu.

Bên cạnh đó, các đại biểu cho rằng việc quản lý, phát triển thị trường bất động sản nói chung, phát triển nhà ở xã hội nói riêng còn nhiều khó khăn, vướng mắc, hạn chế, nổi bật là một số quy định pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế.

Nguồn cung nhà ở xã hội còn thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; quỹ đất các địa phương dành cho phát triển nhà ở xã hội nhìn chung còn có những hạn chế; nhiều dự án nhà ở xã hội triển khai chậm; giá nhà ở tại đô thị lớn vẫn vượt quá khả năng chi trả của đa số người dân, còn tình trạng đẩy giá, tạo giá cao, giá ảo, gây nhiễu loạn thông tin thị trường nhằm trục lợi.

Công tác vận hành và sàn giao dịch bất động sản chưa thống nhất, còn tiềm ẩn rủi ro và thiếu minh bạch; thông tin về nhà ở, thị trường bất động sản chưa đầy đủ, kịp thời, thiếu minh bạch.

Bên cạnh đó, mục tiêu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025 là thách thức lớn. Bên cạnh 22/34 địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu nhà ở xã hội được giao thì cũng có 8/34 địa phương khó hoàn thành chỉ tiêu được giao.

Thủ tướng Chính phủ phát biểu kết luận phiên họp.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng nhấn mạnh, việc phát triển thị trường bất động sản và thực hiện chính sách nhà ở xã hội có quan hệ mật thiết với nhau, thúc đẩy lẫn nhau, vừa phải phát triển nhà ở thương mại phù hợp, đúng quy luật, đúng quy định, đồng thời cũng có những chính sách đột phá để phát triển nhà ở xã hội.

Theo Thủ tướng, cần xác định rằng nhà ở xã hội không chỉ là nhà cao tầng mà còn có thể là nhà thấp tầng. Nhà ở xã hội cũng không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", "đầu thừa đuôi thẹo" mà phải ở nơi đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục...

Chỉ đạo các nhóm giải pháp cụ thể, Thủ tướng nhấn mạnh phải đa dạng hóa nguồn lực, gồm hỗ trợ của Nhà nước (cả Trung ương và địa phương); nguồn vốn tín dụng; phát hành trái phiếu; nguồn lực tư nhân…

Đồng thời yêu cầu cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, cắt giảm thủ tục, giảm chi phí đầu vào; đồng thời luật đã quy định, các địa phương phải tích cực, chủ động đưa ra chính sách phù hợp điều kiện địa phương trên cơ sở chính sách chung của Trung ương và chịu trách nhiệm vấn đề này.

Thủ tướng cũng đề nghị các doanh nghiệp tiết giảm chi phí, giảm chi tiêu không cần thiết để giá thành nhà ở xã hội phù hợp hơn, ở mức chấp nhận được; hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhân dân và doanh nghiệp, nếu có rủi ro thì cùng nhau chia sẻ.

Theo Thủ tướng, nhà ở xã hội không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", "đầu thừa đuôi thẹo" mà phải đầy đủ hạ tầng.

Lưu ý một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng nêu rõ, đến nay các cơ chế, chính sách đã tương đối tốt, các địa phương phải tiếp tục chủ động, thực hiện hiệu quả hơn.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng tiếp tục có thông tư quy định chi tiết sau khi Chính phủ đã có Nghị định 261/2025/NĐ-CP để hướng dẫn cụ thể hơn, như về thời hạn thực hiện các thủ tục với dự án nhà ở xã hội.

Cùng với đó, Chính phủ sẽ ban hành văn bản phù hợp, xây dựng tiêu chí, nguyên tắc, tinh thần là không giới hạn tỉnh nào và không giới hạn doanh nghiệp nào để các địa phương giao nhiệm vụ cho doanh nghiệp thực hiện xây dựng nhà ở xã hội; có cơ chế giám sát, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, chống trục lợi chính sách.

Đồng thời, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp chủ động, xung phong nhận nhiệm vụ, phát huy trách nhiệm trước nhân dân, nhất là những người có thu nhập thấp, những đối tượng yếu thế, cần sự giúp đỡ của cộng đồng, của doanh nghiệp.

Giao Bộ Xây dựng khẩn trương trình ban hành Nghị định quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia, Thủ tướng cho rằng cần nghiên cứu chính sách toàn diện, bao trùm hơn; mở rộng đối tượng và linh hoạt hơn, trong đó có đối tượng cán bộ bị tác động bởi sắp xếp bộ máy; có chính sách ưu tiên thuê và thuê mua thuận lợi, linh hoạt.

Đồng thời, Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đôn đốc thúc đẩy giải ngân Chương trình tín dụng 145.000 tỉ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, theo hướng thuận lợi hơn, dễ tiếp cận hơn.