Mỗi năm cần hoàn thành 150.000 căn nhà ở xã hội mới đạt mục tiêu đề ra

Các đại biểu tham dự Toạ đàm

Mới hoàn thành 7% mục tiêu

Toạ đàm “Giải pháp đảm bảo có ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội” được tổ chức ngày 1/4 đã làm rõ thực trạng, nguyên nhân, đánh giá các giải pháp đang được triển khai để thúc đẩy phát triển phân khúc nhà ở quan trọng này.

Cả nước hiện có 657 dự án nhà ở xã hội (NOXH) được triển khai, quy mô 600 nghìn căn. Trong đó, đã hoàn thành 103 dự án, với khoảng 67 nghìn căn.

Như vậy, đối với sản phẩm đã hoàn thành, đến nay tổng số căn hộ mới chỉ đạt khoảng 7% chỉ tiêu so với mục tiêu của Đề án phát triển 1 triệu căn NOXH đến 2030.

Đồng thời, đã khởi công xây dựng 140 nghìn dự án, với quy mô khoảng 125 nghìn căn. Các dự án đươc chấp thuận chủ trương, đến nay có khoảng 414 dự án, với quy mô 406 nghìn căn.

Tổng số căn NOXH đã khởi công và hoàn thành đến thời điểm này đạt khoảng 45% so với mục tiêu.

Theo đánh giá, mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng so với nhu cầu, yêu cầu và mục tiêu của Đề án vẫn chưa đáp ứng được.

Về nguyên nhân, ông Lê Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, vướng mắc tồn tại trong phát triển NOXH có hai khía cạnh: chính sách và thực hiện chính sách.

Về chính sách còn có những bất cập trong quy định khiến việc triển khi các dự án NOXH mất thời gian, kéo dài; về quy hoạch, quỹ đất dành cho NOXH trước đây còn mang tính chất thụ động…

Cùng với đó, chính sách thu hút các nhà đầu tư tham gia phát triển NOXH thiếu hấp dẫn; quy định các dự án nhà ở thương mại dành 20% quỹ đất cho NOXH không được triển khai đầy đủ.

Về thực hiện chính sách, trước đây việc phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp chưa trở thành vấn đề cấp thiết như bây giờ.

Quang cảnh Toạ đàm.

Theo TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia, sở dĩ NOXH chưa thực sự phát triển là do về quan điểm, tư duy, lâu nay chúng ta vẫn coi NOXH như mặt trận từ thiện, làm cũng được, không làm cũng được.

“Tuy nhiên, quan điểm này hiện đã thay đổi. Cụ thể, Chính phủ liên tục giao chỉ tiêu xây dựng NOXH”, ông Lực nhấn mạnh.

Cho rằng nguồn cung vẫn rất thiếu, chưa đáp ứng được nhu cầu, chuyên gia Cấn Văn Lực lưu ý, đến thời điểm hiện nay ta mới hoàn thành được khoảng gần 10% so với chỉ tiêu 1 triệu căn NOXH.

Do vậy, để hoàn thành được mục tiêu này vào năm 2030 thì tiến độ phải đẩy lên. Theo đó, từ nay đến 2023 mỗi năm phải hoàn thành được 150.000 căn.

Tháo gỡ được nhiều điểm quan trọng

Theo ông Lực, hiện nay nhiều vấn đề liên quan đến phát triển NOXH đã được quan tâm tháo gỡ.

Theo quy định mới thì quy trình thủ tục cơ bản được tháo gỡ 3 điểm quan trọng, do đó, cơ chế tiếp cận NOXH đã thông thoáng hơn nhiều: tháo gỡ được quy định về xác nhận nơi ở; định mức thu nhập để được mua NOXH đã được tăng lên (tăng từ 11 triệu lên 15 triệu đồng); không phải xin xác nhận không phải nộp thuế thu nhập.

Đồng thời, đối với vướng mắc lớn nhất liên quan đến chấp thuận cho chủ đầu tư, trong đó liên quan đến đấu thầu, tại Hội nghị do Thủ tướng Chính phủ chủ trì họp với các doanh nghiệp lớn về NOXH mới đây đã bàn, nghiên cứu phương án chỉ định thầu đối với một số chủ đầu tư đáp ứng được một số tiêu chí.

“Bên cạnh đó, về quy hoạch, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương khi bố trí quy hoạch NOXH không được bố trí ở chỗ đồng không mông quạnh, phải bố trí đất cho NOXH phải là nơi đáng sống”, chuyên gia Cấn Văn Lực cho biết.

Chuyên gia cũng gợi ý, theo thống kê hiện đang có khoảng 1.500 dự án bất động sản đang bị bỏ hoang, lãng phí, nếu giải quyết được thì giảm thiểu lãng phí rất lớn, trong đó có thể xem xét một số dự án thương mại bị bỏ hoang chuyển sang NOXH.

Trước vấn đề đặt ra là lợi nhuận của chủ đầu tư được giới hạn trần 10% có thể không hấp dẫn doanh nghiệp, có ý kiến đề xuất tăng lên mức 13%, chuyên gia Cấn Văn Lực cho rằng, lợi nhuận không phải là vấn đề tiên quyết.

Theo đó, hiện nay cần tập trung giải quyết đẩy nhanh thủ tục phê duyệt dự án, thủ tục mua nhà hơn là vấn đề lợi nhuận, vì hiện nay chủ đầu tư cũng đã được hưởng các ưu đãi khác trong triển khai NOXH.

“Ví dụ, giải quyết thời gian thủ tục từ 4 năm xuống chỉ còn 1 năm, bớt đi 3 năm. 3 năm đó là khoảng thời gian DN làm thêm được nhiều việc khác, chắc chắn có lợi hơn nhiều so với 3% lợi nhuận”, ông Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Tại toạ đàm, liên quan việc thành lập Quỹ nhà ở Quốc gia, ông Lê Văn Bình cho rằng, vấn đề ở đây là sử dụng quỹ này như nào cho hiệu quả.

Ông cho rằng, nếu chỉ dùng nguồn lực của Quỹ dể xây NOXH, thì không đủ. Tuy nhiên, việc dùng quỹ này để thực hiện công tác thu hồi mặt bằng, tái định cư để thực hiện dự án NOXH, thì sẽ hiệu quả hơn.

“Quỹ nhà ở Quốc gia là nội dung quan trọng để khởi nguồn cho đầu tư dự án NOXH, sau đó phải có cơ chế thu lại để tiếp tục hỗ trợ phát triển các dự án khác”, ông Bình nói.