Kỹ năng pháp lý - khoảng trống trong đào tạo sinh viên thương mại điện tử

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc eComDX, Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) chia sẻ với sinh viên về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên môi trường số

Không chỉ học công nghệ, phải hiểu cả luật

Tại buổi chuyên đề “Quản lý nhà nước trong thương mại điện tử (TMĐT)” tổ chức ngày 6/6 tại Trường Đại học Đại Nam, nhiều chuyên gia cảnh báo lỗ hổng lớn trong đào tạo ngành TMĐT: thiếu kỹ năng pháp lý thực tiễn.

Dù được trang bị tốt về công nghệ, sinh viên lại yếu ở phần pháp luật, từ quy trình đăng ký website, vận hành sàn đến các quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền sở hữu trí tuệ.

Theo đại diện Khoa Kinh tế và Quản lý, Trường Đại học Đại Nam, TMĐT là ngành thu hút hàng trăm sinh viên mỗi năm, nhưng nhiều bạn trẻ vẫn xem nhẹ pháp lý - một kỹ năng sinh tồn” trong môi trường kinh doanh số.

“Sinh viên ngành TMĐT cần hiểu rõ các quy định pháp lý, trang bị khả năng nhận diện hành vi gian lận và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của thương hiệu,” đại diện nhà trường nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển TMĐT và Công nghệ số (eComDX), Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) nhận định: Sinh viên ngành TMĐT nếu không hiểu luật, có thể trở thành mắt xích rủi ro trong hệ sinh thái số.

Ông Tuấn cho biết, hiện hệ thống pháp luật điều chỉnh hoạt động TMĐT gồm Nghị định số 52/2013/NĐ-CP và Nghị định số 85/2021/NĐ-CP.

Nghị định số 85/2021/NĐ-CP được ban hành nhằm khắc phục những hạn chế trong quản lý TMĐT, đặc biệt là yêu cầu minh bạch thông tin, trách nhiệm chủ sàn, kiểm soát hàng hóa và xử lý vi phạm sở hữu trí tuệ.

“Sinh viên cần nắm vững các quy định pháp lý trên để áp dụng vào công việc thực tế, bảo vệ người tiêu dùng và đảm bảo doanh nghiệp hoạt động đúng pháp luật,” ông Tuấn nhấn mạnh.

Phối hợp ba bên để chuẩn hóa nhân lực thương mại điện tử

Một trong những nội dung đáng chú ý mà ông Nguyễn Hữu Tuấn chia sẻ tại buổi chuyên đề là thực trạng vi phạm pháp luật TMĐT đang diễn ra công khai.

Mặc dù các sàn giao dịch đã áp dụng công nghệ kiểm duyệt nhưng hàng giả, hàng nhái, hành vi vi phạm bản quyền vẫn phổ biến. Điều này đòi hỏi người làm TMĐT, đặc biệt là sinh viên chuẩn bị bước vào thị trường cần được trang bị kiến thức pháp lý bài bản.

Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, không chỉ dừng ở các hành vi vi phạm truyền thống, các hành vi gian lận mới cũng đang phát triển mạnh như sử dụng AI để làm giả đánh giá người tiêu dùng, mạo danh thương hiệu, bán hàng xuyên biên giới không kiểm soát. Đây là những vấn đề không thể giải quyết nếu chỉ dựa vào kỹ năng kinh doanh hoặc công nghệ.

Nhằm giải quyết lỗ hổng đào tạo, eComDX đang phối hợp triển khai lớp học trải nghiệm tại doanh nghiệp TMĐT, đồng thời cung cấp tài liệu pháp luật TMĐT dưới dạng infographic, video ngắn để sinh viên dễ tiếp cận.

“Chúng tôi kỳ vọng sau mỗi năm học, sinh viên không chỉ biết mở shop online mà còn biết tự bảo vệ mình và khách hàng trong môi trường số,” ông Nguyễn Hữu Tuấn chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, để đào tạo ra đội ngũ TMĐT vừa giỏi kỹ năng vừa vững pháp lý không chỉ trông đợi chương trình đào tạo của trường đại học mà cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa ba bên: nhà trường - doanh nghiệp - cơ quan quản lý. Có như vậy mới giúp sinh viên cập nhật chính sách, được thực hành thực tế và hiểu rõ khung pháp lý hiện hành.

Hiện một số trường đại học đã bước đầu triển khai mô hình này. Tuy nhiên, số liệu từ Bộ Công Thương cho thấy, hơn 70% sinh viên ngành TMĐT khi được hỏi không thể liệt kê đủ các nghĩa vụ pháp lý cơ bản khi mở một gian hàng online, con số này cho thấy khoảng trống đào tạo vẫn còn rất lớn.