Cảnh báo chiêu trốn thuế trong TMĐT: Lợi nhuận ảo, rủi ro thật

KOL Hoàng Hường (còn gọi Hoàng Hường, quê Phú Thọ) bị khởi tố về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Từ chiêu trốn thuế của nữ KOL triệu follow…

Ngày 3/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố Hoàng Thị Hường (còn gọi Hoàng Hường, quê Phú Thọ) và 5 người khác về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo kết quả điều tra ban đầu, từ tháng 1/2021 đến tháng 6/2025, Hoàng Hường không ghi sổ kế toán gần 1.800 tỷ đồng doanh thu và kê khai sai thuế giá trị gia tăng với doanh thu gần 2.100 tỷ đồng.

Tại cơ quan điều tra, Hoàng Hường khai: “Năng lực của tôi chủ yếu là tập trung bán hàng, KOL, cũng như là tập trung quảng bá sản phẩm. Còn vận hành thì tôi giao cho một ekip khác và các bạn ấy hoàn toàn là vận hành ở đằng sau”.

Cơ quan chức năng cho biết, Hoàng Hường đã chỉ đạo thành lập 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân đứng tên, tạo thành hệ sinh thái hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thực phẩm chức năng và thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Theo Luật sư Bùi Văn Đức (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh), hành vi trốn thuế này là có chủ đích và tinh vi, lợi dụng kẽ hở giữa mô hình doanh nghiệp và hộ kinh doanh để giảm nghĩa vụ thuế.

Một thủ đoạn thường thấy là doanh nghiệp bán hàng cho hộ kinh doanh cùng hệ sinh thái với giá thấp, đẩy lợi nhuận sang hộ kinh doanh để doanh nghiệp chính báo lỗ hoặc lãi thấp, tránh nộp thuế. “Đây là hình thức mua bán không theo giá thị trường. Khi bị phát hiện, cơ quan thuế có thể ấn định lại thuế để truy thu, trường hợp nghiêm trọng có thể bị khởi tố hình sự”, ông Đức cảnh báo.

Doanh nghiệp còn sử dụng danh nghĩa hộ kinh doanh để hợp thức hóa giao dịch, khiến việc truy vết dòng tiền thực tế trở nên khó khăn. Theo Luật sư Bùi Văn Đức, trong thời đại công nghệ số, hành vi trốn thuế không dễ che giấu khi cơ quan thuế có thể đối chiếu dữ liệu ngân hàng, dòng tiền và sổ sách.

Trong thời đại công nghệ số, mọi giao dịch đều để lại dấu vết. Các mô hình sử dụng cả doanh nghiệp và hộ kinh doanh có thể bị nhận diện là giao dịch liên kết không minh bạch, nhất là khi doanh nghiệp báo lỗ kéo dài hoặc lợi nhuận thấp bất thường so với ngành.

Ngành thực phẩm chức năng có tỷ suất lợi nhuận khá cao, việc doanh nghiệp báo lỗ kéo dài, lợi nhuận thấp bất thường, tỷ suất lợi nhuận thấp hơn mặt bằng chung ngành… là những chỉ số rõ ràng cho thấy dấu hiệu trốn thuế. "Cơ quan thuế có thể kiểm tra mở rộng và truy thu toàn bộ nghĩa vụ chưa nộp từ các tài khoản liên quan đến hoạt động kinh doanh nếu phát hiện gian lận. Sự minh bạch và trung thực là con đường duy nhất để nhà bán hàng kinh doanh bền vững”, ông Đức khuyến cáo.

... đến yêu cầu cấp bách về hoàn thiện khung pháp lý TMĐT

Vụ việc của Hoàng Hường diễn ra trong bối cảnh nhiều KOL, TikToker bị xử lý vì trốn thuế, đặt ra yêu cầu cấp thiết về hoàn thiện khung pháp lý trong TMĐT.

Trước mắt, theo Luật sư Bùi Văn Đức cơ quan chức năng cần tập trung vào các giải pháp cụ thể như: Gắn mã số thuế cho mọi tài khoản nhận doanh thu quảng cáo hoặc bán hàng online. Khi vượt ngưỡng doanh thu, hệ thống phải tự động xuất hóa đơn điện tử và đối soát với ngân hàng, sàn TMĐT.

Bên cạnh đó, cần chuẩn hóa hợp đồng KOL với quy định rõ về công bố công dụng, trách nhiệm khi có rủi ro, biện pháp xử lý và chế tài. Đồng thời, nâng chuẩn kiểm duyệt sản phẩm như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm… bằng cách yêu cầu xác thực giấy tờ trước khi quảng cáo.

Đặc biệt là sớm thiết lập cổng phản ánh vi phạm KOL và xử lý nhanh trong 24-48 giờ. Danh sách vi phạm cần công khai để cộng đồng dễ theo dõi và cảnh giác.

Sự việc của Hoàng Hường là hồi chuông cảnh tỉnh cho cộng đồng kinh doanh online. Đối với những nhà bán hàng chưa nắm rõ pháp luật hoặc trước đây kinh doanh theo hình thức thuế khoán, các chuyên gia khuyến nghị nên tìm hiểu các quy định hoặc trực tiếp đến cơ quan thuế để được hướng dẫn kê khai đầy đủ, tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.

Trong một thị trường TMĐT phát triển nhanh, việc lợi dụng kẽ hở để trốn thuế không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn gây ảnh hưởng đến uy tín ngành và làm méo mó cạnh tranh. Xây dựng hệ sinh thái TMĐT minh bạch, sổ sách sạch, trách nhiệm rõ ràng chính là nền tảng để thị trường phát triển bền vững.