Startup thương mại điện tử: Thiếu hạ tầng, thừa cạnh tranh

TMĐT tức thời (Instant Commerce) - Mô hình mới, với cam kết giao hàng trong 30 phút đang dần thành tiêu chuẩn mới của trải nghiệm mua sắm. Đồ hoạ: TT

Không chỉ người bán, sàn TMĐT khởi nghiệp cũng gặp khó

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng mua sắm trực tuyến, TMĐT đang trở thành hướng đi gần như bắt buộc với các doanh nghiệp nhỏ và startup. Nhiều đơn vị đã tận dụng nền tảng như Shopee, Tiki, Lazada, TikTok Shop để mở rộng thị trường, tìm kiếm khách hàng và bắt kịp xu hướng tiêu dùng số.

Tuy nhiên, việc khởi nghiệp trong lĩnh vực này lại không hề dễ dàng. Các startup phải cạnh tranh khốc liệt không chỉ về giá mà còn cả mẫu mã, chất lượng, thương hiệu. Việc lựa chọn đúng sàn TMĐT để quảng bá và bán hàng trở thành yếu tố sống còn.

Ông Trần Quốc Đạt, đại diện Công ty Cổ phần Công nghệ FiveSS thẳng thắn nhìn nhận: Thị trường vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề như hàng giả, hàng kém chất lượng; tiểu thương khó tiếp cận nền tảng số; trong khi người tiêu dùng thiếu một kênh mua sắm vừa tiện lợi vừa đáng tin cậy.

Tương tự, đại diện Công ty TNHH Huỳnh Khôi Hưng cũng chia sẻ: Chúng tôi đối mặt với nhiều khó khăn như chi phí logistics cao, cạnh tranh từ các chuỗi bán lẻ lớn, và việc chưa có sự liên thông đầy đủ giữa các ngân hàng và ví điện tử khiến một số khách hàng vẫn còn e ngại khi thanh toán trực tuyến.

Thực tế cho thấy, không chỉ các đơn vị bán hàng gặp khó, mà ngay cả những sàn TMĐT khởi nghiệp cũng loay hoay tìm chỗ đứng. Dù sở hữu lợi thế về nguồn hàng, nhiều sàn vẫn giậm chân tại chỗ vì thiếu hạ tầng thanh toán, logistics, kho bãi, bao bì đóng gói và thủ tục hải quan.

Khác với các cải tiến về nội dung, Instant Commerce định nghĩa lại khái niệm “mua sắm trực tuyến” bằng tốc độ giao hàng. Thay vì chờ đợi hàng ngày, người dùng có thể nhận thực phẩm, đồ uống, hàng tiêu dùng nhanh chỉ trong vòng nửa tiếng.

Mô hình này đang bùng nổ tại Trung Quốc, lan nhanh sang Đông Nam Á và được dự báo sẽ sớm có mặt tại Việt Nam. Tuy nhiên, để vận hành hiệu quả, cần có hệ thống kho bãi vi mô, đội ngũ giao hàng được tổ chức chặt chẽ và xử lý đơn hàng theo thời gian thực, điều mà phần lớn các startup TMĐT Việt Nam hiện chưa đủ nguồn lực để thực hiện.

Startup TMĐT cần chiến lược toàn diện

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm phát triển Thương mại và Công nghệ số (Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công Thương), cho rằng TMĐT Việt Nam vẫn còn nhiều điểm yếu cần khắc phục để mở đường cho startup phát triển.

Ông Tuấn cho biết, hạ tầng logistics chưa đồng đều giữa thành thị và nông thôn, tỷ lệ TMĐT trong tổng bán lẻ còn thấp, chỉ khoảng 10%. Chi tiêu trung bình trên mỗi người dùng chưa cao, hàng giả hàng nhái vẫn phổ biến, thanh toán tiền mặt còn chiếm tỷ lệ lớn, khung pháp lý chưa bắt kịp đổi mới công nghệ và mô hình kinh doanh.

Bên cạnh đó, sự thiếu đồng bộ trong hệ sinh thái TMĐT cũng là rào cản lớn, từ liên kết giữa các ngân hàng và ví điện tử, đến các quy chuẩn vận hành logistics, đóng gói, kiểm định chất lượng sản phẩm.

Trước thách thức từ cả thị trường nội địa lẫn quốc tế, các startup TMĐT không thể chỉ dựa vào sản phẩm, mà cần có chiến lược tổng thể như: lựa chọn nền tảng phù hợp, đầu tư hạ tầng công nghệ, tối ưu vận hành logistics, xây dựng thương hiệu và tăng trải nghiệm khách hàng.

Dù vậy, các chuyên gia cho rằng, TMĐT vẫn là xu thế không thể đảo ngược. Với sự hỗ trợ đúng mức từ chính sách và hạ tầng, cơ hội cho các startup vẫn còn.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn nhấn mạnh, thời gian tới, các cấp thẩm quyền cần hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách quản lý nhà nước và phát triển thị trường TMĐT. Trong đó, tập trung phát triển hạ tầng số, logistics và thanh toán không dùng tiền mặt; xây dựng các nền tảng TMĐT xanh và bền vững; thúc đẩy liên kết vùng, khai thác lợi thế vùng cho TMĐT.

Trong bối cảnh TMĐT đang bước vào thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ, các startup vừa có cơ hội, vừa phải đối mặt với nhiều thách thức chưa từng có. Muốn tồn tại và phát triển bền vững, các doanh nghiệp nhỏ phải chủ động thay đổi, cập nhật công nghệ, đầu tư dài hơi và linh hoạt trước biến động thị trường.