Kiểm soát dòng tiền thương mại điện tử: Bài toán khó cần lời giải mạnh tay

M.Dung

10:17 | 19/07/2025 Chống hàng giả Theo dõi Haiquanonline trên

Hơn một thập kỷ qua, thương mại điện tử đã vươn lên trở thành một trụ cột quan trọng của nền kinh tế số Việt Nam. Tốc độ tăng trưởng 2 con số mỗi năm, hàng triệu giao dịch phát sinh mỗi ngày cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của TMĐT đến mọi tầng lớp người dân, từ thành thị đến nông thôn. Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ đó là bài toán thất thu thuế – một “điểm nghẽn” nan giải chưa dễ tháo gỡ.

Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Kỳ vọng lập lại trật tự kinh doanh trên nền tảng số Đẩy mạnh quản lý thuế thương mại điện tử và kinh doanh trên nền tảng số Thương mại điện tử - trụ cột của kinh tế số Việt Nam

Kiểm soát dòng tiền thương mại điện tử: Bài toán khó cần lời giải mạnh tay

Thu thuế TMĐT vẫn là bài toán nan giải

Số thu tăng mạnh, nhưng vẫn thất thoát

Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính, tổng thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động TMĐT trong giai đoạn 2022–2024 đạt khoảng 296.000 tỷ đồng, riêng 6 tháng đầu năm 2025, số thu đã đạt 98.000 tỷ đồng, tăng 58% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đây rõ ràng là con số ấn tượng, cho thấy nỗ lực của ngành thuế trong việc thu hẹp dần những khoảng trống trong quản lý nguồn thu của nền kinh tế số.

Nhìn sâu hơn, có thể thấy kết quả này đến từ việc hệ thống chính sách đã bắt đầu chạm tới nhóm nhà cung cấp xuyên biên giới.

Tính đến hết nửa đầu năm 2025, đã có 163 nhà cung cấp nước ngoài như Google, Facebook, TikTok... trực tiếp đăng ký thuế, kê khai và nộp thông qua Cổng thông tin điện tử với tổng số thu đạt 5.700 tỷ đồng, tăng 41% so với cùng kỳ.

Gần 93.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT mang về 88.600 tỷ đồng, hơn 130.000 hộ, cá nhân tự giác đăng ký, kê khai và nộp gần 1.700 tỷ đồng.

Ngoài ra, hơn 752.000 hộ và cá nhân kinh doanh thương mại điện tử đã đóng góp gần 1.500 tỷ đồng.

Nhưng so với quy mô doanh thu thương mại điện tử thực tế – ước tính hàng tỷ USD mỗi năm – thì số thuế thu được vẫn chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Vấn đề lớn nhất chính là lỗ hổng kiểm soát dòng tiền.

Thực tế, vẫn còn quá nhiều cá nhân, tổ chức bán hàng online, chạy quảng cáo trên Facebook, YouTube, Google, Zalo…, nhưng không đăng ký mã số thuế, không kê khai doanh thu thật.

Nhiều khoản thanh toán luân chuyển qua ví điện tử, qua tài khoản cá nhân, hoặc qua nền tảng thanh toán quốc tế vượt khỏi tầm kiểm soát của cơ quan thuế.

Thanh tra Chính phủ trong báo cáo góp ý Dự án Luật Quản lý thuế (thay thế) do Bộ Tài chính xây dựng đã thẳng thắn chỉ ra: Việc thiếu cơ chế kiểm soát dòng thanh toán là nguyên nhân khiến nguồn thu thuế từ TMĐT vẫn “rò rỉ”.

Đề xuất cổng thanh toán chuyên biệt – bước đi quyết liệt

Tham gia góp ý với Bộ Công Thương – đơn vị chủ trì soạn dự thảo Luật TMĐT, Bộ Tài chính đề nghị bổ sung các yêu cầu về cung cấp thông tin của các chủ thể, người bán, nền tảng TMĐT trung gian, tổ chức cung cấp dịch vụ logistics, tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán.

Đặc biệt, Bộ Tài chính đề xuất đưa vào quy định bắt buộc các chủ thể hoạt động kinh doanh thương mại điện tử phải thực hiện thanh toán qua Cổng thanh toán dành riêng cho hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới.

Các nền tảng trung gian, ví điện tử, ngân hàng… cũng phải chia sẻ dữ liệu minh bạch, kết nối với hệ thống quản lý của cơ quan thuế. Khi đó, mỗi đơn hàng online, mỗi lượt thanh toán hay vận chuyển đều phải để lại “dấu vết” có thể kiểm tra, đối chiếu chéo.

Tuy nhiên, một cổng thanh toán chuyên biệt chỉ thật sự phát huy hiệu quả nếu được vận hành trên nền tảng công nghệ đủ mạnh.

Hàng triệu giao dịch TMĐT mỗi ngày đòi hỏi một hệ thống dữ liệu lớn (Big Data), công cụ phân tích tự động và bảo mật cao.

Quan trọng hơn, thông tin phải được chia sẻ linh hoạt giữa các bên: cơ quan thuế, ngân hàng, sàn thương mại điện tử, đơn vị logistics…

Song song đó, chế tài xử phạt cũng phải đủ sức răn đe. Các nền tảng trung gian, ví điện tử hay tổ chức thanh toán nếu không tuân thủ quy định, che giấu hoặc cung cấp thông tin sai lệch cần bị xử lý nghiêm minh.

Nhiều ý kiến cho rằng, Việt Nam đã chậm một nhịp so với thực tế phát triển TMĐT. Đề xuất “cổng thanh toán chuyên biệt” vì thế càng cần được Quốc hội và các bộ ngành liên quan khẩn trương xem xét, thể chế hóa và sớm triển khai đồng bộ.

Khi đó, “tảng băng chìm” doanh thu TMĐT sẽ không còn là bài toán bất khả thi. Chỉ khi thu đúng, thu đủ, TMĐT Việt Nam mới thực sự phát triển bền vững – đúng như vai trò trụ cột của nền kinh tế số mà chúng ta đang kỳ vọng.

M.Dung

Tags:

Tin liên quan

Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách quản lý thuế thương mại điện tử

14:30 | 25/11/2025 Thuế

Trong năm 2025, cơ quan Thuế đã đẩy mạnh nhiều giải pháp, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT) và kinh doanh trên nền tảng số. Công tác tham mưu chính sách, tổ chức triển khai và giám sát thực thi được thực hiện đồng bộ, góp phần thu hẹp khoảng trống quản lý, đồng thời thúc đẩy tính tuân thủ của tổ chức, cá nhân trong kinh tế số.

Black Friday 2025: Cú hích lớn cho thị trường tiêu dùng

15:00 | 25/11/2025 Tiêu dùng

Black Friday 2025 không chỉ là dịp giảm giá mà còn trở thành cú hích lớn cho thị trường tiêu dùng và thương mại điện tử (TMĐT). Người mua ngày càng thận trọng, ưu tiên giá trị thực, đánh giá người bán và lựa chọn sản phẩm thiết yếu, trong khi doanh nghiệp và nền tảng TMĐT tung ưu đãi dày đặc để kích cầu cuối năm.

Chống gian lận thương mại điện tử và vai trò của cơ quan Hải quan

09:11 | 25/11/2025 Diễn đàn

Thương mại điện tử (TMĐT) đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, sự bùng nổ của TMĐT cũng tạo điều kiện cho các hoạt động gian lận, đặc biệt là buôn lậu hàng giả, hàng nhái và hàng vi phạm sở hữu trí tuệ (SHTT).

Sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm chức năng giả ngày càng tinh vi

17:25 | 25/11/2025 Chống hàng giả

Tình hình sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt sau các vụ việc lớn do cơ quan công an triệt phá.

Khởi tố 6 đối tượng về tội sản xuất kinh doanh sách giả

09:15 | 25/11/2025 Chống hàng giả

Cơ quan Cảnh sát điều tra TP. Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 6 bị can về tội sản xuất, buôn bán hàng hoá là sách giả.

Phát hiện cơ sở kinh doanh hơn 1.600 túi xách giả mạo

08:40 | 08/11/2025 Chống hàng giả

Đoàn kiểm tra liên ngành số 1 do Đội Quản lý thị trường số 14 (Chi cục Quản lý thị trường TP Hà Nội) vừa chủ trì đã kiểm tra cơ sở kinh doanh túi xách tại địa chỉ số 248 Thượng Yên, xã Chuyên Mỹ, thành phố Hà Nội, do ông Nguyễn Văn Khương làm chủ.

Quảng Ninh: Thu giữ lượng lớn hàng hoá nhập lậu, giả mạo nhãn hiệu hơn 2,6 tỷ đồng

08:05 | 07/11/2025 Chống hàng giả

Chỉ trong ít ngày đầu tháng 11, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Quảng Ninh đã liên tiếp phát hiện, thu giữ số lượng lớn hàng giả và thực phẩm chức năng nhập lậu, với tổng trị giá ước tính hơn 2,6 tỷ đồng.

Vi phạm trong sở hữu trí tuệ gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp

15:45 | 06/11/2025 Chống hàng giả

Mặc dù công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có nhiều chuyển biến tích cực nhưng còn vẫn chưa thực sự bền vững, tình trạng hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ diễn biến ngày càng phức tạp.

Hợp tác chống hàng giả, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ

09:43 | 06/11/2025 Chống hàng giả

Vi phạm về hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại tại Việt Nam đang ngày càng diễn biến phức tạp, đặc biệt là trên môi trường thương mại điện tử, nơi các đối tượng lợi dụng công nghệ và mạng xã hội để tiêu thụ hàng hóa vi phạm.

Đề xuất xử lý hình sự việc sử dụng không gian mạng để bán hàng giả

16:17 | 03/11/2025 Chống hàng giả

Ban Chỉ đạo 39 TP Hà Nội đề xuất tăng mức xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi, xử lý hình sự đối với các hành vi tái phạm, các tổ chức gây hiệu quả nghiêm trọng, quảng cao sai sự thật, lợi dụng không gian mạng để kinh doanh hàng giả.

Lạng Sơn phát hiện 3,5 tấn chân gà không rõ nguồn gốc xuất xứ

09:31 | 31/10/2025 Chống hàng giả

Công an tỉnh Lạng Sơn vừa phát hiện, thu giữ số lượng lớn thực phẩm là chân gà đã qua sơ chế, chế biến không có nhãn mác, thông tin nguồn gốc, xuất xứ.

Phát hiện cơ sở sản xuất quần áo giả nhãn hiệu YONEX

09:10 | 31/10/2025 Chống hàng giả

Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội thông tin, lực lượng chức năng vừa tạm giữ 9 máy móc, vật tư và hơn 16.000 sản phẩm quần áo tại một cơ sở sản xuất quần áo giả nhãn hiệu YONEX có địa chỉ tại xã Phú Nghĩa.

Bắc Ninh xử lý 1.665 vụ kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả

09:33 | 29/10/2025 Chống hàng giả

Tính từ ngày 17/5 đến 15/10/2025, các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã phát hiện, kiểm tra, xử lý 1.665 vụ/1.666 đối tượng vi phạm về sản xuất kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Thu giữ lượng lớn hàng hoá có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu "ZARA"

16:04 | 28/10/2025 Chống hàng giả

Lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) TP Hà Nội vừa kiểm tra, phát hiện một cơ sở kinh doanh tại phường Phú Lương buôn bán hàng hóa có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu thời trang nổi tiếng ZARA với số lượng lớn.

Hà Nội xử lý 4.263 vụ kinh doanh hàng giả, hàng nhái

10:42 | 27/10/2025 Chống hàng giả

Từ đầu năm 2025 đến nay, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội đã kiểm tra, xử lý 4.263 vụ việc, chuyển cơ quan điều tra 78 vụ, thu nộp ngân sách nhà nước 90,57 tỷ đồng, đạt 125,71% chỉ tiêu cả năm 2025.

“Vấn nạn” thuốc giả... vẫn nhức nhối

11:13 | 24/10/2025 Chống hàng giả

Một số cơ sở bán lẻ thuốc chưa tuân thủ đầy đủ các quy định về kinh doanh thuốc, mua bán thuốc không có hóa đơn, chứng từ, không rõ nguồn gốc xuất xứ dẫn đến tình trạng thuốc giả trà trộn vào hệ thống bán lẻ thuốc hợp pháp.

Xem thêm