Khuyến nghị tích hợp truy xuất nguồn gốc trực tuyến trên nền tảng thương mại điện tử

Truy xuất nguồn gốc là xu thế tất yếu giúp minh bạch thị trường, giảm chi phí thương mại và tăng tính cạnh tranh.

Cơ sở pháp lý mới giúp truy xuất hiệu quả

Trong bối cảnh xu hướng tiêu dùng xanh, tiêu dùng an toàn ngày càng trở nên phổ biến, người tiêu dùng băn khoăn khi nhận diện sản phẩm xanh, an toàn và xác thực nguồn gốc.

Đơn cử như: Thế nào là sản phẩm xanh? Có thực sự xanh không? Sản xuất trong nước hay chỉ đóng gói tại Việt Nam? Làm sao phân biệt giữa “sản xuất tại Việt Nam”, “đóng gói tại Việt Nam” và “có thành phần nhập khẩu”…

Giải đáp những băn khoăn của dư luận và người tiêu dùng, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, vấn đề ghi nhãn cho sản phẩm, hàng hóa đã được quy định cụ thể tại Nghị định số 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa và các văn bản hướng dẫn của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Bám sát Nghị định số 43/2017/NĐ-CP, thời gian qua, các doanh nghiệp đã chủ động áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng mã định danh, giúp minh bạch thông tin và tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Tính từ năm 2023 đến nay, đã có hơn 3.000 sản phẩm nông sản đã được xác thực nguồn gốc.

Về lâu dài, cơ quan quản lý sẽ nghiên cứu, xây dựng các quy định chi tiết hơn về các sản phẩm xanh đảm bảo công tác quản lý nhà nước, cũng như phục vụ nhu cầu tìm hiểu thông tin, lựa chọn sản phẩm, hàng hóa của người tiêu dùng.

Từ năm 2023 đến nay, đã có hơn 3.000 sản phẩm nông sản đã được xác thực nguồn gốc.

Xây dựng cơ chế hỗ trợ phân phối sản phẩm xanh

Thống kê của Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho thấy, trong giai đoạn 2021 - 2025, TMĐT Việt Nam ghi nhận tốc độ tăng trưởng trung bình 20 - 25%/năm, riêng năm 2024 đạt 22%, đưa quy mô thị trường lên khoảng 25 tỷ USD, chiếm 9% tổng mức bán lẻ.

Theo ông Bùi Nguyễn Tuấn Anh, truy xuất nguồn gốc là xu thế tất yếu giúp minh bạch thị trường, giảm chi phí thương mại và tăng tính cạnh tranh. Do vậy, thời gian tới, cần tăng cường cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý, nhà phân phối và sàn TMĐT để thống nhất tiêu chuẩn thông tin và cam kết chất lượng.

Bên cạnh đó cũng cần tăng cường thông tin tuyên truyền, phổ biến để doanh nghiệp và người tiêu dùng hiểu đúng, vận dụng hiệu quả công cụ truy xuất.

“Chúng tôi kêu gọi sự hợp tác tích cực từ các kênh phân phối, bao gồm hệ thống bán lẻ hiện đại, các sàn TMĐT và chuỗi cung ứng. Cần thiết phải hình thành cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp phân phối và nhà cung ứng. Từ đó, thống nhất về tiêu chuẩn thông tin, cam kết chất lượng và truy xuất nguồn gốc”, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn khuyến nghị.

Ông Bùi Nguyễn Tuấn Anh cho biết, thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đã ký phê duyệt đề án tăng cường ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc.

Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cũng đang nghiên cứu triển khai giải pháp tích hợp AI, cùng với việc phối hợp xây dựng cơ chế hỗ trợ phân phối sản phẩm xanh.

Thiết lập bộ tiêu chuẩn quốc gia cho từng ngành hàng, đặc biệt thực phẩm, sản phẩm hữu cơ là điều cần thiết để xác lập khái niệm sản phẩm "xanh”.