Doanh nghiệp chế biến, chế tạo gặp khó khăn gì trong quý II/2025

Quý III/2025, có 21,3% số doanh nghiệp đánh giá gặp khó khăn

Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong quý II/2025 cho thấy, 35,7% số doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh tốt hơn so với quý I/2025; 43,0% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh ổn định và 21,3% số doanh nghiệp đánh giá gặp khó khăn.

Dự kiến quý III/2025, có 37,3% số doanh nghiệp đánh giá xu hướng sẽ tốt lên so với quý II/2025; 43,5% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ ổn định và 19,2% số doanh nghiệp dự báo khó khăn hơn.

Trong đó, khu vực doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lạc quan nhất với 81,0% số doanh nghiệp dự báo tình hình sản xuất kinh doanh quý III/2025 tốt hơn và giữ ổn định so với quý II/2025; tỷ lệ này ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước và khu vực doanh nghiệp nhà nước lần lượt là 80,7% và 79,8%.

Về khối lượng sản xuất, có 37,5% số doanh nghiệp nhận định khối lượng sản xuất của doanh nghiệp quý II/2025 tăng so với quý I/2025; 41,6% số doanh nghiệp đánh giá ổn định và 20,9% số doanh nghiệp đánh giá khối lượng sản xuất giảm. Xu hướng quý III/2025 so với quý II/2025, có 37,3% số doanh nghiệp dự báo khối lượng sản xuất tăng; 45,0% số doanh nghiệp dự báo ổn định và 17,7% số doanh nghiệp dự báo giảm.

Về đơn đặt hàng, có 33,2% số doanh nghiệp có số lượng đơn đặt hàng mới quý II/2025 cao hơn quý I/2025; 45,2% số doanh nghiệp có số đơn đặt hàng mới ổn định và 21,6% số doanh nghiệp có đơn hàng giảm. Xu hướng quý III/2025 so với quý II/2025, có 35,1% số doanh nghiệp dự kiến số lượng đơn đặt hàng mới tăng lên; 46,7% số doanh nghiệp dự kiến số lượng ổn định và 18,2% số doanh nghiệp dự kiến giảm.

Về đơn đặt hàng xuất khẩu, quý II/2025 so với quý I/2025, có 26,4% số doanh nghiệp khẳng định số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới cao hơn; 51,4% số doanh nghiệp có đơn đặt hàng xuất khẩu mới ổn định và 22,2% số doanh nghiệp có đơn hàng xuất khẩu mới giảm. Xu hướng quý III/2025 so với quý II/2025, có 30,8% số doanh nghiệp dự kiến tăng số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới; 51,0% số doanh nghiệp dự kiến ổn định và 18,2% số doanh nghiệp dự kiến giảm.

Các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp chế biến, chế tạo quý II năm 2025

Nguồn: Cục Thống kê

2 yếu tố ảnh hưởng nhất tới doanh nghiệp chế biến, chế tạo

Dẫn kết quả điều tra xu hướng kinh doanh ngành công nghiệp quý II/2025 của Cục Thống kê, bà Phí Thị Hương Nga - Trưởng ban Ban Thống kê công nghiệp và xây dựng, Cục Thống kê (Bộ Tài chính) chỉ rõ, hai yếu tố “nhu cầu thị trường trong nước thấp” và “tính cạnh tranh của hàng trong nước cao” ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động của doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo. Hai yếu tố này được doanh nghiệp lựa chọn với tỷ lệ lần lượt là 51,2% và 50,1%.

Bên cạnh đó, bà Hương cũng cho biết, 30,8% doanh nghiệp gặp khó khăn do nhu cầu thị trường quốc tế thấp; 24,5% doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính; 23,2% doanh nghiệp gặp khó khăn do không tuyển dụng được lao động theo yêu cầu của doanh nghiệp; 21,9% doanh nghiệp gặp khó khăn do không đủ sức cạnh tranh với hàng nhập khẩu; 19,8% gặp khó khăn do lãi suất vay vốn vẫn còn cao; 19,2% doanh nghiệp gặp khó khăn do thiếu nguyên, nhiên, vật liệu phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh; 14,9% doanh nghiệp gặp khó khăn do thiết bị, công nghệ lạc lậu; 10,4% doanh nghiệp bị ảnh hưởng do chính sách pháp luật của Nhà nước.

Đại diện Cục Thống kê cũng chỉ ra một số khó khăn lớn nhất của các nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo.

Đối với ngành sản xuất đồ uống, Cục Thống kê chỉ rõ, bên cạnh khó khăn chung của các doanh nghiệp về thị trường đầu ra và việc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cùng ngành ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp còn gặp phải vấn đề liên quan tới chính sách pháp luật của Nhà nước. Có tới 70,1% doanh nghiệp gặp khó khăn do nhu cầu thị trường trong nước thấp; 71,5% doanh nghiệp gặp khó khăn do phải cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành và 25,0% doanh nghiệp gặp khó khăn về chính sách pháp luật của Nhà nước.

Với ngành dệt, khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp là nhu cầu thị trường trong nước thấp trong khi việc cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành ngày càng cao.

Bên cạnh đó, khó khăn nguyên, nhiên vật liệu cũng là một trong những rào cản lớn của các doanh nghiệp. Có tới 64,6% doanh nghiệp gặp khó khăn do nhu cầu thị trường trong nước thấp; 51,1% doanh nghiệp gặp khó khăn do phải cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành; 47,5% doanh nghiệp gặp khó khăn về nhu cầu thị trường quốc tế thấp; 32,9% doanh nghiệp gặp khó khăn do tính cạnh tranh của hàng nhập khẩu cao và 25,2% doanh nghiệp gặp khó khăn do không tuyển dụng được lao động theo yêu cầu.

Với ngành sản xuất thuốc, hóa dược và dược liệu, khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp là việc cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành, tiếp theo là nhu cầu thị trường tiêu thụ trong nước thấp và việc thiếu nguyên, nhiên vật liệu làm ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Có tới 68,6% doanh nghiệp gặp khó khăn do phải cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành; 56,9% doanh nghiệp gặp khó khăn do nhu cầu thị trường trong nước thấp và 33,3% doanh nghiệp gặp khó khăn do tính cạnh tranh của hàng nhập khẩu cao.

Báo cáo cũng chỉ ra khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp ngành sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại là việc cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành ngày càng cao. Bên cạnh đó, khó khăn nguyên, nhiên vật liệu cũng là một trong những rào cản lớn của các doanh nghiệp. Có tới 68,3% doanh nghiệp gặp khó khăn do phải cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành và 35,2% doanh nghiệp gặp khó khăn do thiếu nguyên, nhiên, vật liệu.

Để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động sản xuất, kinh doanh trong các tháng còn lại của năm 2025, các doanh nghiệp có những kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ, ngành và địa phương.

Có 38,7% doanh nghiệp kiến nghị các ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất cho vay để tạo điều kiện cho doanh nghiệp thuận lợi hơn trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Mặc dù đề xuất giảm lãi suất cho vay vẫn được nhiều doanh nghiệp kiến nghị nhất, nhưng tỷ lệ này ở quý II/2025 đã giảm 1,7 điểm phần trăm so với quý I/2025. Doanh nghiệp kiến nghị được giảm lãi suất cho vay tập trung ở những ngành như ngành chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa (trừ giường, tủ, bàn, ghế) với 48,6%; ngành sản xuất kim loại với 47,4% và ngành sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác với 44,8%.

Có 31,8% doanh nghiệp kiến nghị, Nhà nước cần có các biện pháp hỗ trợ hữu hiệu hơn nhằm ổn định giá nguyên vật liệu và giá năng lượng, đặc biệt là việc tăng giá điện liên tục từ tháng 10/2024 đến nay đã gia tăng gánh nặng lên chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Kiến nghị tập trung ở các ngành sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác với 40,7%; ngành sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn (trừ máy móc thiết bị) với 35,6%; ngành sản xuất chế biến thực phẩm với 35,6%.

Có 25,9% doanh nghiệp kiến nghị cần cải cách thủ tục hành chính đồng bộ hơn nữa, tập trung ở một số ngành như ngành sản xuất xe có động cơ với 33,3%; ngành chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa (trừ giường, tủ, bàn, ghế) với 48,6% với 16,8%; ngành sản xuất kim loại với 32,2%.

Có 25,4% doanh nghiệp kiến nghị cần ổn định nguồn cung nguyên vật liệu, tập trung ở một số ngành như ngành sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác 34,6%; ngành chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa (trừ giường, tủ, bàn, ghế) và ngành sản xuất chế biến thực phẩm với 32,1%.