Covid khiến thị trường xuất khẩu thuỷ sản thay đổi “chóng mặt”

	Xuất khẩu thủy sản gặp khó vì quy định thay đổi liên tục
	Sản xuất, xuất khẩu nông sản “thay da đổi thịt” nhờ tái cơ cấu
	Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất thủy sản đạt 3-4%/năm vào 2030

Chế biến thuỷ sản xuất khẩu. Ảnh: T.H

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tháng 4/2021 xuất khẩu thủy sản các loại của Việt Nam đạt 750,1 triệu USD, tăng 21,8% so với tháng 4/2020. Tính chung 4 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu thủy sản của cả nước đạt 2,49 tỷ USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đánh giá, xuất khẩu thủy sản tháng 4/2021 tiếp tục phục hồi sau khi gặp khó khăn trong năm 2020 và 2 tháng đầu năm 2021 do dịch Covid-19 làm giảm nhu cầu tiêu thụ của nhiều thị trường và ảnh hưởng đến hoạt động logistics.

Với sự tăng trưởng khả quan trong tháng 3 và tháng 4/2021, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2021 đã phục hồi về mức trước đại dịch khi tăng 2,7% so với 4 tháng đầu năm 2019.

Đáng chú ý, cơ cấu thị trường xuất khẩu hàng thủy sản của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2021 có sự thay đổi đáng kể so với trước đại dịch Covid-19. Theo đó, tỷ trọng xuất khẩu hàng thủy sản sang Hoa Kỳ, Nhật Bản, Anh, Australia, Canada và Nga tăng, trong khi tỷ trọng xuất khẩu sang Trung Quốc, EU và Hàn Quốc giảm.

Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất và nhiều tiềm năng của Việt Nam khi xuất khẩu trong 4 tháng đầu năm 2021 tăng mạnh so với cùng kỳ cả 2 năm 2020 và 2019, tăng lần lượt 28,2% và 25,5%. Tỷ trọng xuất khẩu thủy sản sang thị trường Hoa Kỳ tăng từ 15,9% trong tổng trị giá xuất khẩu mặt hàng của cả nước 4 tháng đầu năm 2019, lên 19,5% trong 4 tháng đầu năm 2021.

“Trong cả năm 2020 và các tháng đầu năm 2021, mặc dù dịch Covid-19 tại Hoa Kỳ diễn biến phức tạp, nhưng nhu cầu nhập khẩu và tiêu thụ thủy sản của nước này vẫn tăng cho thấy người tiêu dùng Hoa Kỳ có xu hướng tăng lựa chọn thủy sản trong bữa ăn”, đại diện Cục Xuất nhập khẩu cho hay.

Tại thị trường Nhật Bản, với mức tăng trưởng 4,7% so với 4 tháng đầu năm 2019, tỷ trọng xuất khẩu hàng thủy sản của Việt Nam sang thị trường Nhật Bản tăng từ 17%, lên 17,3% trong 4 tháng đầu năm 2021.

Bên cạnh sự nhanh nhạy thích ứng với xu hướng dịch chuyển nhu cầu của thị trường, các Hiệp định thương mại tự do (FTA) như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), FTA Việt Nam-Liên minh kinh tế Á-Âu (VNEAEU), FTA Việt Nam-Vương quốc Anh (UKVFTA) cũng là lực đỡ để các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu và tăng tỷ trọng trong tổng trị giá xuất khẩu thủy sản sang các thị trường Anh, Australia, Canada và Nga trong 4 tháng đầu năm 2021.

Về xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc, EU và Hàn Quốc, Cục Xuất nhập khẩu nêu rõ đại dịch Covid-19 khiến tỷ trọng xuất khẩu sang các thị trường này giảm xuống.

Dự báo, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong các tháng tới sẽ tiếp tục tăng trưởng khả quan nhờ nhu cầu từ Hoa Kỳ và EU tăng; đặc biệt là nhu cầu thủy sản cao cấp từ EU khi các nhà hàng được mở cửa trở lại.

Sau nhiều tháng chống chọi với đại dịch Covid-19, châu Âu hiện đạt được bước tiến trong tiêm phòng, kinh tế dần hồi phục, nhiều nước trong khu vực mở cửa, thậm chí đón khách du lịch quốc tế. Pháp đã cho phép mở cửa trở lại các quán bar và nhà hàng phục vụ ngoài trời vào ngày 19/5/2021 khi số ca Covid-19 cần điều trị tích cực đang giảm dần. Đức cũng dự kiến cho phép các nhà hàng phục vụ khách ngoài trời.

Tại Bỉ, sau 7 tháng tuân thủ các biện pháp giãn cách xã hội, các quán ăn, cà phê đã được phép mở cửa trở lại đón khách phục vụ ngoài trời và Chính phủ đang xem xét việc mở lại các lễ hội vào nửa sau mùa hè.

Tương tự tại Áo, từ ngày 19/5/2021, các nhà hàng, khách sạn, nhà hát và các trung tâm thể thao mở cửa trở lại, chào đón những du khách có kết quả xét nghiệm Covid-19 âm tính.

Chính phủ Ba Lan đã cho phép các khách sạn được đón khách trở lại với 50% công suất phòng. Việc ăn uống ngoài trời được cho phép bắt đầu từ ngày 15/5/2021 và từ ngày 29/5/2021, khách được dùng bữa trong nhà hàng…

Tại Anh, các hạn chế Covid-19 được nới lỏng hơn nữa từ ngày 17/5/2021, cho phép người dân trong nước gặp nhau tại nhà riêng hoặc quán rượu, cũng như các nhà hàng trong nhà.

Tuy nhiên, một số chuyên gia đánh giá, việc thiếu các container vận chuyển do tình trạng tắc nghẽn tại các cảng tại Hoa Kỳ, châu Âu và giá cước vận chuyển cao sẽ phần nào gây ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu hàng thủy sản của Việt Nam.

Làn sóng Covid-19 mới đang bùng phát tại các nước châu Á có thể gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang các thị trường châu Á trong thời gian tới như: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan trong bối cảnh vẫn còn tình trạng thiếu container.

Ngoài ra, đợt dịch này cũng sẽ khiến Trung Quốc siết chặt hơn việc kiểm soát virus corona đối với hàng nhập khẩu và thương mại qua biên giới, làm ảnh hưởng đến hoạt động thương mại với Trung Quốc.