Covid-19 “lan sang” an ninh hàng hải

	Xuất khẩu nông sản quyết "về đích" 41 tỷ USD bất chấp Covid-19
	7 chuyên gia dầu khí mắc Covid-19 nhập cảnh về Việt Nam
	Quan hệ đối tác về số hóa hàng hải để hỗ trợ thương mại đường biển
	Giảm giá dịch vụ lai dắt tàu thuyền Việt Nam hoạt động nội địa trong thời gian Covid-19

Trước khi đại dịch bùng phát, các vụ đánh cá bất hợp pháp ngày càng bị coi là một vấn đề an ninh nghiêm trọng. Được biết đến là những thách thức mới, những sự việc như vậy là sự tổng hợp của các chiến thuật có quy tắc và bất quy tắc mà các bên đối địch sử dụng để tận dụng những quan ngại phi truyền thống nhằm đạt được lợi thế bất đối xứng. Những chiến thuật này bao gồm việc sử dụng hành vi tội phạm, phá hoại, tài trợ các lực lượng ủy nhiệm, và thậm chí cả chủ nghĩa bành trướng quân sự.

Đại dịch không cản trở các nhân tố nhà nước và phi nhà nước áp đặt các mối đe dọa hàng hải mới cho dù ngân sách quốc gia được chuyển hướng nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng y tế. Những tác nhân phi nhà nước cũng đang tận dụng cuộc khủng hoảng y tế và nắm bắt được sự suy yếu về năng lực nhà nước để đẩy mạnh hoạt động bạo lực ở trong nước, với những hậu quả tiêu cực xảy ra đối với lĩnh vực hàng hải ở châu Á-Thái Bình Dương.

Giai đoạn này cũng đánh dấu sự gia tăng đáng kể các vụ cướp biển. Theo Trung tâm Chia sẻ Thông tin thuộc khuôn khổ Hiệp định hợp tác khu vực về chống cướp biển thông thường và cướp biển có vũ trang nhằm vào các tàu ở châu Á, số vụ việc đã gia tăng gấp đôi trong quý I/2020 so với năm 2019.

Trong khi những thách thức hàng hải đòi hỏi phải có biện pháp đối phó an ninh ngay lập thức, thì các nước châu Á-Thái Bình Dương lại đang bận tâm với cuộc chiến chống dịch bệnh ở trong nước. Khi phải chuyển nhiều nguồn lực hơn cho cuộc chiến chống sự lây lan của dịch bệnh, các nước trong khu vực buộc phải chấp nhận cắt giảm ngân sách cho các chức năng khác của nhà nước, trong đó có quốc phòng. Ví dụ, ngân sách quốc phòng của Indonesia đã giảm 7% còn ngân sách quốc phòng của Thái Lan sẽ giảm 8%. Đối với Thái Lan, điều này đồng nghĩa với việc tạm dừng hoạt động mua sắm thiết bị quân sự, bao gồm hai tàu ngầm do Trung Quốc sản xuất.

Bất chấp những hạn chế về nguồn lực quốc gia, chính phủ các nước trong khu vực vẫn đang triển khai các chiến lược nhằm bù đắp bất kỳ thiếu hụt nào trong năng lực nhà nước của mình. Ví dụ, để duy trì khả năng đối phó đồng bộ và cân bằng đối với cả những mối đe dọa bên trong và bên ngoài, Malaysia đang triển khai chiến dịch tổng thể mang tên “Chiến dịch Benteng” nhằm nâng cao năng lực thực thi pháp luật tại khu vực biên giới trên đất liền và trên biển. Còn tại Philippines, một dự luật chống khủng bố gây tranh cãi nhằm tăng cường năng lực chống khủng bố của quốc gia Đông Nam Á này đã có hiệu lực hôm 18/7. Trong khi đó, các cuộc tập trận hải quân đa phương thường niên như cuộc tập trận theo chương trình Hợp tác và Đào tạo Đông Nam Á đã chuyển sang hình thức diễn tập trực tuyến nhằm duy trì các cấp độ chia sẻ thông tin tích cực và phối hợp đa phương giữa các lực lượng hải quân trong khu vực.

Đại dịch đang gây ra sức ép mạnh mẽ đối với những yếu kém về mặt chính trị và xã hội vốn tồn tại lâu nay ở châu Á-Thái Bình Dương. Các nhân tố nhà nước và phi nhà nước đang tận dụng thời cơ khi năng lực nhà nước bị suy giảm để tiến hành các hoạt động gây bất ổn cho môi trường hàng hải. Dịch bệnh kéo dài sẽ có nguy cơ tạo thêm sức ép đối với ngân sách quốc gia và năng lực nhà nước trong việc bảo vệ các vùng đặc quyền kinh tế. Mặc dù Covid-19 ban đầu chỉ là mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng, song nó đang dần trở thành một mối đe dọa đối với vấn đề an ninh hàng hải.