Thị trường bất động sản cho thuê còn nhiều hạn chế

Nhiều người chấp nhận thuê nhà để có cuộc sống linh hoạt hơn. Ảnh: Internet

Vắng bóng chủ đầu tư chuyên nghiệp

Trong 5 năm qua, giá căn hộ chung cư tại các thành phố lớn Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng đã đạt mức tăng trưởng lần lượt là 72,4%, 49,9% và 34,3%, trong khi thu nhập trung bình của người dân chỉ tăng khoảng 6-10% mỗi năm và ở mức rất thấp.

Trên thị trường, chung cư 2 phòng ngủ giá dưới 3 tỷ gần như “biến mất”.

Giá nhà tăng đột biến khiến người trẻ chịu áp lực lớn về tài chính.

Bên cạnh vấn đề tài chính, tư duy về sở hữu nhà cũng dần thay đổi, đặc biệt là với thế hệ trẻ. Thay vì “oằn” mình gánh nợ để sở hữu một căn hộ, nhiều người chấp nhận thuê để có cuộc sống linh hoạt hơn.

Theo đánh giá của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), mặc dù nhu cầu thuê nhà để ở đang tăng nhưng thị trường bất động sản cho thuê tại Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, chưa thực sự trở thành một giải pháp thay thế hoàn toàn cho việc sở hữu nhà.

Xu hướng thuê thay vì mua nhà sẽ tiếp tục phát triển. Ảnh: Thu Hiền

Hiện tại, phần lớn nguồn cung nhà cho thuê tại Việt Nam do cá nhân sở hữu và quản lý, chưa có sự tham gia của các chủ đầu tư chuyên nghiệp. Trong khi đó, tại các nước phát triển, mô hình “build-to-rent” (xây dựng để cho thuê) đã trở nên phổ biến, giúp người thuê có nhiều lựa chọn hơn với giá cả hợp lý và dịch vụ tốt hơn.

Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn chưa có chính sách bảo vệ người thuê nhà. Đa số các hợp đồng thuê ở Việt Nam đều có thời hạn ngắn (6-12 tháng) và không có ràng buộc về điều kiện và mức tăng giá, khiến người thuê phải đối mặt với rủi ro về sự ổn định và quyền lợi.

Đồng thời, mặc dù số tiền phải chi trả hàng tháng thấp hơn so với việc lựa chọn vay mua nhà nhưng chi phí thuê tại TPHCM và Hà Nội vẫn khá cao.

Một căn hộ 2 phòng ngủ tại trung tâm TPHCM có giá thuê dao động từ 12-20 triệu đồng/tháng, tương đương 30-50% thu nhập của nhiều người lao động, đồng nghĩa với việc người thuê phải cắt giảm các nhu cầu khác theo nguyên tắc chi phí cho nhà ở không quá 30% thu nhập.

Trong khi đó, những căn hộ có giá thuê thấp hơn lại chủ yếu ở những khu vực vùng ven trung tâm, nơi hạ tầng giao thông công cộng chưa phát triển, khiến người thuê e ngại.

Cần có sự hỗ trợ từ chính sách tài chính

Việc lựa chọn thuê nhà thay vì mua giúp người trẻ duy trì lối sống linh hoạt và giảm áp lực tài chính trong ngắn hạn. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng cuộc sống và hiệu quả kinh tế, người trẻ cần lưu ý cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo phù hợp tài chính và nhu cầu sống.

Theo đó, để tránh áp lực tài chính kéo dài, chi phí thuê cần khống chế ở mức không quá 30% thu nhập.

Bên cạnh giá cả, cần ưu tiên vị trí thuận tiện cho làm việc và sinh hoạt, đồng thời lựa chọn chủ nhà uy tín, hợp đồng rõ ràng về thời gian và mức giá thuê. Đồng thời, cần kiểm tra chất lượng nhà ở, an ninh và dịch vụ quản lý đối với sản phẩm căn hộ.

Xu hướng thuê thay vì mua sẽ tiếp tục phát triển cùng với nhiều mô hình thuê nhà mới.

Theo các chuyên gia, trong dài hạn, xu hướng thuê thay vì mua sẽ tiếp tục phát triển cùng với nhiều mô hình thuê nhà mới, đang dần phổ biến trên thế giới.

Đơn cử như mô hình thuê dài hạn với quyền sở hữu (rent-to-own): người thuê trả tiền hàng tháng và sau một thời gian nhất định (5-10 năm), họ có thể mua lại căn nhà với giá cố định hoặc được khấu trừ một phần tiền thuê vào giá mua.

Hay mô hình sở hữu chung (shared ownership): người mua chỉ cần trả trước 30-50% giá trị căn hộ, phần còn lại tiếp tục thuê và có quyền mua thêm % sở hữu theo thời gian.

Tuy nhiên, các chuyên gia của VARS cho rằng, việc thuê nhà chỉ có thể trở thành một lựa chọn phổ biến khi thị trường bất động sản cho thuê được phát triển chuyên nghiệp hơn và có sự hỗ trợ từ chính sách tài chính, nếu các doanh nghiệp bất động sản tham gia phát triển các mô hình "xây dựng để cho thuê".

Hoặc chính sách pháp luật có cơ chế bảo vệ quyền lợi người thuê, giới hạn mức tăng giá thuê mỗi năm và khuyến khích hợp đồng thuê dài hạn; các ngân hàng có các gói tín dụng cho mô hình “rent-to-own”, giúp người thuê có cơ hội sở hữu nhà sau một thời gian thuê…