Quản chặt hơn hoạt động đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp bảo hiểm

	Giải quyết những rủi ro của bảo hiểm liên kết ngân hàng
	Doanh nghiệp bảo hiểm phải báo cáo bồi thường bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc định kỳ hàng năm

Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) đã quy định chặt chẽ hơn quyền kinh doanh và đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm. Ảnh: ST

Quy định chặt về vốn

Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) được xây dựng với tinh thần xuyên suốt là các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ tự chủ hơn trong hoạt động kinh doanh, trong đó các cơ quan quản lý sẽ không can thiệp quá sâu về mặt kỹ thuật vào hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm như trước đây. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ có vai trò quản lý giám sát, thúc đẩy tính minh bạch và sự phát triển lành mạnh của thị trường bảo hiểm. Đồng thời, việc trao quyền tự chủ lớn hơn cho doanh nghiệp bảo hiểm cũng sẽ giúp họ chủ động và đảm bảo hiệu quả tốt hơn trong hoạt động kinh doanh. Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) cũng đã bổ sung một số điều khoản mới để hướng dẫn cho các công ty bảo hiểm, đồng thời sửa đổi một số quy định trước đây để tránh nhầm lẫn khi áp dụng trong thực tế.

Một trong những điểm thay đổi quan trọng, tác động đến hoạt động kinh doanh của các công ty bảo hiểm là về vốn. Thay vì cào bằng như trước đây, Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi ) đã phân loại rõ ràng từng loại vốn của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm trong quá trình hoạt động kinh doanh; bổ sung yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm phải luôn duy trì tỷ lệ an toàn vốn nhằm đảm bảo vốn tương ứng với quy mô và mức độ rủi ro của các nhóm rủi ro cơ bản. Quy định mới được cho là sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có tình hình tài chính tốt, quản trị lành mạnh phát triển và kịp thời chấn chỉnh các doanh nghiệp có biểu hiện chưa tốt về quản lý tài chính, quản trị rủi ro.

Theo nhận định của bà Nguyễn Thu Hà, Trưởng phòng Phân tích, SSI Research, những thay đổi về mô hình quản lý vốn có thể sẽ tạo áp lực tăng vốn tại một số công ty bảo hiểm nhất định. Tuy nhiên, các quy định này có giai đoạn chuyển tiếp 5 năm, tạo một khoảng thời gian đệm giữa khung pháp lý và việc triển khai trong hoạt động thực tế (2023 – 2027).

Bên cạnh đó, Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) cũng đã bổ sung quy định yêu cầu thực hiện kiểm toán độc lập hàng năm đối với Báo cáo tài chính, Báo cáo tách nguồn vốn chủ sở hữu, nguồn phí bảo hiểm, Báo cáo đánh giá khả năng thanh toán và rủi ro. Luật cũng bổ sung quy định về trách nhiệm của tổ chức kiểm toán độc lập như giải trình, cung cấp thông tin, số liệu liên quan đến hoạt động kiểm toán doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm trong trường hợp có yêu cầu của Bộ Tài chính; thông báo bằng văn bản cho Bộ Tài chính trong trường hợp phát hiện có sai phạm trọng yếu do không tuân thủ pháp luật hoặc có gian lận bảo hiểm… Các chuyên gia cho rằng điều này sẽ giúp thị trường bảo hiểm minh bạch, cạnh tranh lành mạnh hơn và người dân có những cách nhìn khách quan nhất khi lựa chọn các công ty bảo hiêm để cung cấp dịch vụ.

Ngoài ra, Luật cũng khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong kinh doanh bảo hiểm, góp phần thúc đẩy doanh nghiệp và thị trường phát triển phù hợp xu thế cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đồng thời cải tiến, giảm các thủ tục hành chính và tạo chủ động cho doanh nghiệp trong phát triển sản phẩm bảo hiểm. Doanh nghiệp không phải phê chuẩn sản phẩm bảo hiểm như trước kia mà chỉ thực hiện đăng ký phương pháp, cơ sở tính phí bảo hiểm. Như vậy sẽ thuận lợi hơn trong các thoả thuận mua bán của doanh nghiệp cũng như khách hàng.

Cấm doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư trực tiếp bất động sản

Một điểm khá quan trong liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm đó là nếu như trước đây các công ty bảo hiểm được phép đầu tư kinh doanh bất động sản tối đa 10-20% vốn nhàn rỗi từ dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ, nhân thọ, thì nay, trong Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) đã quy định rõ ràng các công ty bảo hiểm không được đầu tư bất động sản trừ trường hợp mua cổ phiếu của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản niêm yết trên thị trường chứng khoán, chứng chỉ quỹ của quỹ đại chúng. Doanh nghiệp bảo hiểm không được kinh doanh bất động sản trực tiếp, nhưng sẽ được mua, đầu tư, sở hữu bất động sản để sử dụng làm trụ sở kinh doanh, địa điểm làm việc hoặc cơ sở kho tàng phục vụ trực tiếp cho các hoạt động nghiệp vụ.

Bên cạnh đó, Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) cũng quy định các doanh nghiệp bảo hiểm không được đi vay để đầu tư chứng khoán; không đầu tư vào kim loại quý, đá quý; không đầu tư chứng khoán phái sinh hoặc hợp đồng phái sinh, trừ trường hợp chứng khoán phái sinh niêm yết nhằm mục đích phòng ngừa rủi ro phát sinh từ hợp đồng bảo hiểm.

Phân tích kĩ hơn quy định này, bà Nguyễn Thu Hà cho rằng, cần phải làm rõ là Luật mới cấm doanh nghiệp bảo hiểm trực tiếp đầu tư kinh doanh bất động sản chứ không cấm các hoạt động đầu tư cổ phiếu bất động sản hay đầu tư trụ sở kinh doanh/cho thuê một phần trụ sở kinh doanh chưa hoạt động hết. Hiện tại, các doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt là khối phi nhân thọ có mạng lưới chi nhánh/điểm kinh doanh rộng khắp cả nước. Các bất động sản mà họ sở hữu thường là để làm trụ sở kinh doanh. Họ cũng có thể cho thuê một phần trụ sở kinh doanh chưa hoạt động hết. Do đó, quy định mới này không có tác động lớn đến kết quả kinh doanh các doanh nghiệp bảo hiểm.

Bà Nguyễn Thu Hà cũng nhấn mạnh, việc không được đầu tư kinh doanh bất động sản là thực hiện theo Khoản 1 Điều 10 Luật Kinh doanh bất động sản. Theo đó, tổ chức, cá nhân muốn đầu tư kinh doanh bất động sản thì phải thành lập doanh nghiệp đầu tư bất động sản. Do đó, bản thân doanh nghiệp bảo hiểm không được phép trực tiếp đầu tư vào bất động sản. Đối với công ty mẹ và các công ty thành viên cùng trực thuộc công ty mẹ thì việc có được thực hiện trực tiếp đầu tư kinh doanh bất động sản hay không sẽ tùy thuộc vào việc họ có phải là một pháp nhân có ngành nghề đăng ký kinh doanh bao gồm lĩnh vực kinh doanh bất động sản hay không; chứ không phụ thuộc vào việc hệ sinh thái của họ có doanh nghiệp bảo hiểm.