Kế hoạch cải cách Schengen đầy tham vọng của châu Âu

	Nhiều nước châu Âu "đau đầu"tìm cách kiểm soát dịch bệnh COVID-19
	G20 thúc đẩy cải cách tổ chức WTO toàn diện và minh bạch
	Ủy ban châu Âu nâng mạnh dự báo tăng trưởng của Eurozone

EU muốn cải cách Không gian Schengen để bảo vệ biên giới và giá trị châu Âu

Tổng thống Emmanuel Macron, với tư cách là Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU), mong muốn cải cách Không gian Schengen và thiết lập một cơ chế “chỉ đạo chính trị” theo các quy phạm của châu Âu. Các nước thành viên cần họp thường xuyên hơn để thống nhất các cơ chế đoàn kết hỗ trợ nhau, nhất là vai trò của Frontex, cơ quan bảo vệ bờ biển và biên giới châu Âu, để tăng cường kiểm soát biên giới. Theo hướng này, vào ngày 14/12, EC đã đề xuất cơ chế “chỉ đạo chính trị” cho khu vực Schengen, thông qua các cuộc họp liên bộ thường xuyên, đồng thời đưa ra một loạt đề xuất cải cách trong khu vực miễn trừ hộ chiếu này. Theo đó, các quốc gia thành viên có thể tiến hành kiểm tra biên giới bất cứ khi nào họ muốn, trong khi Schengen về nguyên tắc là một khu vực tự do di chuyển không có kiểm soát biên giới nội bộ giữa 26 quốc gia.

Thời gian qua, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, một số quốc gia thành viên đã áp dụng các biện pháp hạn chế khác nhau dẫn đến tình trạng chia rẽ và gây phức tạp đời sống của nhiều lao động vùng biên giới. Thêm vào đó, cuộc tấn công “hỗn hợp” mà Belarus châm ngòi đã đẩy dòng người di cư đến biên giới Ba Lan, Litva và Latvia để gây áp lực vì lệnh trừng phạt của EU áp đặt lên quốc gia này. Do đó, EU muốn thiết lập một cơ chế mà các quốc gia thành viên có thể tự giải quyết. Phải kể đến đầu tiên là việc hạn chế số lượng các điểm kiểm tra biên giới và tăng cường giám sát vùng biên. EC cũng đưa ra khả năng từ chối nhập cảnh và từ chối các biện pháp bảo vệ đối với người xin tị nạn: đưa những người di cư bất hợp pháp trở lại quốc gia thành viên láng giềng nếu có dấu hiệu cho thấy người này đã đến nước đó trước, thay vì trục xuất về nước sở tại. Các nước thành viên cũng có thể mở rộng giám sát, bao gồm cả bằng máy bay không người lái và cảm biến chuyển động, có thể xử lý hầu hết các yêu cầu xin tị nạn trực tiếp tại biên giới và kéo dài thời gian đăng ký cho các đơn xin tị nạn từ 10 ngày lên 4 tuần.

Mặc dù có nhiều ý kiến tán thành việc khu vực miễn hộ chiếu cần phải được cải cách, nhưng giới phân tích cho rằng các đề xuất đưa ra sẽ khiến EU tự làm suy giảm các thành tựu chính mà khối đã đạt được, đó là quyền tự do đi lại của công dân trong khối và tự do lưu thông hàng hoá. Bất kỳ sự sửa đổi nào trong các điều khoản của Schengen đều yêu cầu phải có đa số phiếu đủ điều kiện (15 trong số 27 quốc gia, đại diện cho ít nhất 65% dân số). Trong khi Ba Lan tỏ ra thờ ơ với những đề xuất thay đổi này, thì lập trường của EC dường như xa rời thỏa thuận liên minh mới của Đức. Tại Berlin, Chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz đã lần đầu tiên tổ chức họp Hội đồng châu Âu vào ngày 16 và 17/12, ủng hộ “sự phân bổ công bằng về trách nhiệm và năng lực trong các vấn đề hiếu khách giữa các quốc gia EU”.