Giải pháp nào ngăn chặn “doanh nghiệp ma" trốn thuế?

Anh Nguyễn Tuấn Long bức xúc phản ánh bị lợi dụng thông tin cá nhân thành lập doanh nghiệp. Ảnh: T.H

Bỗng dưng làm... giám đốc doanh nghiệp

Trao đổi trực tiếp với phóng viên Tạp chí Hải quan, Anh Nguyễn Tuấn Long cho biết, trước tết Nguyên đán Giáp Thìn, tình cờ trong lúc hướng dẫn người bạn tra cứu mã số thuế bằng số căn cước công dân trên hệ thống điện tử, anh rất bất ngờ khi thấy mình đang đứng tên giám đốc, đại diện pháp luật cho Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Đại An Phát (mã số doanh nghiệp 0318014276, địa chỉ: số 11 Nguyễn Huy Tưởng, phường 6, quận Bình Thạnh, TPHCM).

“Tôi không hề biết doanh nghiệp này, cũng không ủy quyền cho ai thực hiện thành lập doanh nghiệp, tôi khẳng định các đối tượng đã lấy thông tin cá nhân của tôi thành lập doanh nghiệp”- anh Nguyễn Tuấn Long khẳng định. Khi được hỏi anh có để lộ thông tin cá nhân qua hoạt động nào không, anh Tuấn nhớ lại: đầu năm 2023, anh có mua chiếc xe gắn máy, nên có thực hiện sao y bản chính căn cước công dân cho bên dịch vụ để làm thủ tục mua xe. “Có thể đối tượng xấu đã đánh cắp thông tin này để thành lập doanh nghiệp”- anh Long bức xúc.

Sau khi phát hiện thông tin cá nhân của mình bị đánh cắp để thành lập doanh nghiệp, anh Nguyễn Tuấn Long đã trình báo với các đơn vị: Chi cục Thuế quận Bình Thạnh, Công an quận Bình Thạnh- nơi doanh nghiệp đăng ký trụ trở kinh doanh và Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM.

Phóng viên liên hệ với “giám đốc” doanh nghiệp theo số điện thoại được công bố trên cơ sở dữ liệu quốc gia nhưng số máy này không liên lạc được. Còn địa chỉ đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp trên giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp tại quận Bình Thành là một tòa nhà văn phòng cho thuê, không có doanh nghiệp nào tên là Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Đại An Phát hoạt động tại đây.

Theo thông tin lưu giữ trên cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp do Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý, Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Đại An Phát, mã số doanh nghiệp 0318014276, đăng ký lần đầu ngày 25/8/2023; chủ sở hữu và là người đại diện theo pháp luật công ty là ông Nguyễn Tuấn Long, sinh năm 1980, quê Thái Bình. Vốn điều lệ của công ty 5 tỷ đồng, ngành nghề hoạt động: hoàn thiện sản phẩm dệt, may trang phục, sản xuất trang phục dệt kim, đan móc; buôn bán thực phẩm; gia công sơn tĩnh điện trên bề mặt các loại sản phẩm; gia công cơ khí, xử lý và tráng phủ kim loại; sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu (mây, tre, đan, nứa, ghép)…

Thành lập doanh nghiệp qua mạng

Theo lãnh đạo Phòng Đăng ký kinh doanh- Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM, anh Nguyễn Tuấn Long phản ánh anh bị đánh cắp thông tin căn cước công dân và người lạ đã sử dụng thông tin cá nhân đó để đăng ký thành lập Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Đại An Phát, đồng thời đề nghị xem xét thu hồi con dấu, giấy tờ pháp lý liên quan đến công ty nêu trên

Hồ sơ đăng ký thành lập Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Đại An Phát được đăng ký qua mạng theo quy định tại Điều 24 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP ngày 4/1/2021 của Chính phủ. Theo đó, hồ sơ được nộp qua cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp bởi tài khoản đăng ký kinh doanh mang tên Nguyễn Tuấn Long; hồ sơ có các giấy tờ theo quy định nêu trên thể hiện chữ ký của ông Nguyễn Tuấn Long và bản sao căn cước công dân mang tên Nguyễn Tuấn Long (có sao y, chứng thực bản sao theo quy định). Theo đó, người thành lập doanh nghiệp sử dụng tài khoản đăng ký kinh doanh (có tên: Nguyễn Tuấn Long, email: tuanlong8019@gmail.com) đăng ký hồ sơ qua mạng thông tin điện tử theo quy định.

Theo lý giải của lãnh đạo Phòng Đăng ký kinh doanh- Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM, hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp theo đúng quy định tại Khoản 1 và Khoản 3 Điều 4 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP. “Người thành lập doanh nghiệp hoặc doanh nghiệp tự kê khai hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, trung thực và chính xác của các thông tin kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và các báo cáo. Cơ quan đăng ký kinh doanh chịu trách nhiệm về tính hợp lệ của hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, không chịu trách nhiệm về những vi phạm pháp luật của doanh nghiệp xảy ra trước và sau khi đăng ký doanh nghiệp”.

Ngoài ra, tại Khoản 20 Điều 4 Luật Doanh nghiệp ngày 17/6/2020 quy định: “Hồ sơ hợp lệ là hồ sơ có đầy đủ giấy tờ theo quy định của Luật này và nội dung các giấy tờ đó được kê khai đầy đủ theo quy định của pháp luật. "Tại Khoản 1 Điều 16 Luật Doanh nghiệp quy định các hành vi bị nghiêm cấm: “Cấp hoặc từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, yêu cầu người thành lập doanh nghiệp nộp thêm giấy tờ khác trái với quy định của Luật này; gây chậm trễ, phiền hà, cản trở, sách nhiễu người thành lập doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp”.

Liên quan đến những thông tin đăng ký thành lập Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Đại An Phát, như: địa chỉ email, các chữ ký trên hồ sơ giấy tờ mang tên Nguyễn Tuấn Long do Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM cung cấp nêu trên, ông Long khẳng định hoàn toàn là giả mạo, các đối tượng thành lập doanh nghiệp tự lập địa chỉ email, giả chữ ký của ông trên các giấy quy định trong hồ sơ.

Hiện nay, Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM đã gửi báo cáo liên quan đến việc thành lập Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Đại An Phát cho Công an và Chi cục Thuế quận Bình Thạnh để các đơn vị này biết xử lý theo quy định.

Kiến nghị xác thực dấu vân tay khi thành lập doanh nghiệp

Trong loạt bài “Đi tìm những món nợ thuế chây ỳ của doanh nghiệp bị cưỡng chế” được đăng trên Tạp chí Hải quan đã nêu trường hợp doanh nghiệp "ma" nợ thuế chây ỳ. Nhiều bạn đọc phản ánh rất bức xúc trước tình trạng một số đối tượng chiếm dụng thông tin cá nhân để thành lập doanh nghiệp làm ăn phi pháp, trốn thuế, cơ quan cấp phép cần có giải pháp để ngăn chặn tình trạng này.

Trong báo cáo ngày 11/3/2024 gửi đến Quốc hội về tình hình phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, Bộ Tài chính nhận định, trong thời gian qua để tạo điều kiện, hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, kích thích thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhà nước có nhiều đổi mới, nhiều chính sách mới thông thoáng trong chính sách thành lập doanh nghiệp, thủ tục công chứng, chứng thực khi nộp các giấy tờ pháp lý của cá nhân thành lập doanh nghiệp. Do không có cơ chế kiểm tra, không xác minh, xác thực về người đại diện theo pháp luật, thông tin về chủ sở hữu, thông tin về địa chỉ, trụ sở của doanh nghiệp nên các đối tượng buôn lậu lợi dụng quy định tạo thuận lợi này để thực hiện hành vi vi phạm, phạm tội và khi cơ quan Hải quan phát hiện thì những đối tượng này bỏ trốn.

Thực tiễn cho thấy trong thời gian qua nhiều vụ buôn lậu cơ quan Hải quan phát hiện khi tiến hành điều tra xác minh mới biết đối tượng buôn lậu thành lập doanh nghiệp "ma" dưới hình thức sử dụng chứng minh nhân dân, căn cước công dân của người khác do bị thất lạc, thậm chí của người đã chết hoặc làm giả chứng minh thư nhân dân (có trường hợp chỉ thay ảnh giữ nguyên số, những thông tin khác của chứng minh thư) làm người đại diện theo pháp luật khi thành lập doanh nghiệp, không xác định được địa chỉ, trụ sở của doanh nghiệp... gây khó khăn cho hoạt động điều tra, xác minh và xử lý vi phạm. Đối với các vụ án liên quan đến doanh nghiệp “ma” do cơ quan Hải quan khởi tố thường khi chuyển cho cơ quan Cảnh sát điều tra bị tạm đình chỉ do không tìm thấy đối tượng.

Để khắc phục hiệu quả tình trạng doanh nghiệp "ma", Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, hệ thống thông tin dữ liệu quốc gia về dân cư, công nghệ thông tin phát triển đã cho phép xác thực dấu vân tay trong giải quyết thủ tục hành chính. Vì vậy, Bộ Tài chính đề xuất Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần áp dụng công nghệ xác thực dấu vân tay khi cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp.