Theo Cục Thuế, mục tiêu xuyên suốt là biến nghị quyết thành hành động – biến chủ trương thành kết quả cụ thể, góp phần hoàn thiện thể chế tài chính quốc gia, tạo nền tảng cho phát triển bền vững và bao trùm.

Phát biểu tại Tọa đàm “Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy DN phát triển”, Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh: để đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình phục hồi và tăng trưởng, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Quốc hội ban hành hàng loạt chính sách tài khóa hỗ trợ sản xuất, kinh doanh.

Một trong những chính sách nổi bật là Nghị quyết số 204/2025/QH15, tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) đến hết năm 2026. Đây là giải pháp đã được duy trì ổn định 3–4 năm, kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy tăng trưởng mà vẫn đảm bảo cân đối thu ngân sách.

Song song đó, Nghị định số 81/2025/NĐ-CP và Nghị định số 82/2025/NĐ-CP quy định gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và tiền thuê đất, đồng thời gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với DN sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước.

Tổng số thuế được gia hạn, miễn, giảm trong 6 tháng đầu năm 2025 ước tính khoảng 96.749 tỷ đồng, trong đó 57.800 tỷ đồng thuộc diện được gia hạn theo hai nghị định trên.

Thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2021–2030, Luật Thuế TNDN số 67/2025/QH15 có hiệu lực từ ngày 1/10/2025, được xem là một trong những bước ngoặt cải cách quan trọng. Luật mang tinh thần giảm gánh nặng thuế, khuyến khích đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Thuế suất phổ thông 20% được giữ ổn định, đảm bảo tính cạnh tranh dài hạn. Tuy nhiên, Nhà nước áp dụng cơ chế linh hoạt hơn, giảm còn 15% đối với DN có doanh thu không quá 3 tỷ đồng/năm và 17% đối với DN có doanh thu từ 3–50 tỷ đồng/năm.

Đặc biệt, DN nhỏ và vừa (DNNVV) mới thành lập được miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu, còn DN chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên mô hình doanh nghiệp được miễn thuế trong 2 năm đầu hoạt động. Chính sách này không chỉ mang ý nghĩa hỗ trợ tài chính mà còn khuyến khích chuyển đổi khu vực kinh tế phi chính thức sang khu vực chính thức, góp phần minh bạch hóa nền kinh tế.

Một điểm đột phá khác là ưu đãi thuế cho đổi mới sáng tạo: thu nhập từ hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, sản phẩm mới hoặc sản xuất thử nghiệm được miễn thuế tối đa 3 năm – cụ thể hóa tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Luật cũng bổ sung các khoản chi được trừ khi tính thuế TNDN như chi phí giảm phát thải, đầu tư xanh, tài trợ nghiên cứu, đóng góp vào các quỹ do Chính phủ thành lập, và nâng mức trích lập Quỹ phát triển khoa học – công nghệ của DN lên 20% thu nhập tính thuế hằng năm.

Những cải cách này hướng đến một hệ thống thuế minh bạch – công bằng – có trọng tâm, tạo môi trường đầu tư ổn định, đồng thời bảo đảm nguồn thu bền vững cho ngân sách.

Trong giai đoạn tới, ngành Thuế đặt mục tiêu chuyển đổi số toàn diện, tự động hóa quy trình quản lý, nâng cao hiệu quả phục vụ và tính tuân thủ của người nộp thuế.

Một trong những thành công của ngành Thuế trong thời gian qua đó là thực hiện thành công việc hoàn thuế TNCN tự động, Nếu như trước đây, từng hồ sơ hoàn thuế dù nhỏ vẫn phải trình ký trực tiếp, gây tốn thời gian thì đến nay hệ thống đã tự động xử lý và ban hành quyết định hoàn thuế. Từ những thành công này ngành thuế đặt quyết tâm chính trị để thực hiện hoàn thuế GTGT tự động.

Theo đó sau khi Luật Quản lý thuế sửa đổi được ban hành sẽ là cơ sở pháp lý để ngành thuế mở rộng hệ thống điện tử, xây dựng các quy trình quản lý tự động hoá và việc xét duyệt hồ sơ, ban hành các quyết định hành chính, kể cả các quyết định cưỡng chế khi đến hạn sẽ được ban hành đồng loạt và hoàn toàn tự động.

Phó Cục trưởng Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh, cùng với tự động hoá các văn bản trong thời gian tới, ngành Thuế sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng, chuyển đổi số, tăng cường tính tuân thủ của người nộp thuế và sẽ có cơ chế ưu tiên cho các DN chấp hành tốt chính sách pháp luật của Nhà nước.

Trước mắt, ngành Thuế sẽ chủ động hướng dẫn, hỗ trợ DN ngay từ khâu kê khai, lập hồ sơ đề nghị hoàn; phân loại hồ sơ theo nhóm đối tượng, mặt hàng, đặc biệt là các mặt hàng xuất khẩu chủ lực để kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc; đối với hồ sơ có dấu hiệu rủi ro cao, có dấu hiệu gian lận, cơ quan thuế ban hành ngay Thông báo về việc chưa giải quyết hoàn thuế.

Cục Thuế cũng sẽ thu thập, xây dựng cơ sở dữ liệu (liên kết các dữ liệu hiện có của ngành; thông tin qua công tác thanh tra, kiểm tra; thông tin kết nối, chia sẻ từ bên thứ ba), áp dụng giải pháp công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc hỗ trợ phân tích, đánh giá rủi ro, phát hiện sớm các dấu hiệu sử dụng hóa đơn không hợp pháp.

Ngành Thuế sẽ đẩy mạnh việc tái thiết kế quy trình nghiệp vụ nhằm tăng tính minh bạch trong phân loại, tự động hóa công tác giải quyết hồ sơ hoàn thuế, rút ngắn thời gian xử lý, tăng độ chính xác, đảm bảo kiểm soát các bước giải quyết theo quy định bằng phương thức điện tử.

Trong thời gian tới, ngành Thuế sẽ đề xuất hoàn hiện chính sách, pháp luật, đơn giản thủ tục, hồ sơ cũng như rút ngắn thời gian hoàn thuế. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các DN có thể quay vòng vốn nhanh, phát triển sản xuất kinh doanh và tiếp tục có những đóng góp ngày càng lớn cho ngân sách nhà nước.

Theo Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn, ngành Thuế là một trong những cơ quan có tác động sâu rộng nhất tới DN và người dân, bởi “bất cứ ai hoạt động kinh tế đều liên quan đến thuế”. Bên cạnh đó, ngành Thuế còn chủ động lắng nghe phản hồi, triển khai hệ thống thu thập ý kiến hài lòng của DN để cải thiện thủ tục hành chính. Đây là cách tiếp cận hiện đại, hướng đến “cơ quan thuế phục vụ – đồng hành cùng DN”.

Đại diện doanh nghiệp và các hiệp hội cũng đánh giá cao ứng dụng công nghệ của ngành thuế: hệ thống hóa đơn điện tử toàn quốc, ứng dụng eTaxMobile, cơ chế hoàn thuế điện tử, giúp tiết kiệm chi phí, nhân lực và thời gian, đồng thời giảm phát thải, góp phần phát triển kinh tế xanh.

Tuy vậy, các chuyên gia cũng chỉ ra một số vướng mắc cần tháo gỡ, nhất là trong chính sách thuế GTGT đối với nông, lâm, thủy sản và đồ uống, hay quy trình hoàn thuế GTGT còn phức tạp. Các ý kiến đề nghị cơ quan thuế cần linh hoạt áp dụng, tăng cường kết nối dữ liệu, và tự động hóa kiểm tra điều kiện hoàn thuế, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của DN, tránh rủi ro tài chính và dòng tiền.

Những cải cách mạnh mẽ trong chính sách thuế thời gian qua không chỉ thể hiện nỗ lực hoàn thiện thể chế tài chính quốc gia, mà còn minh chứng rõ nét cho tinh thần “lấy doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ” của ngành Thuế. Từ việc giảm, gia hạn, miễn thuế, đến tự động hóa quy trình hoàn thuế, áp dụng hóa đơn điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn và tích hợp trí tuệ nhân tạo, tất cả đều hướng đến mục tiêu giảm gánh nặng chi phí, rút ngắn thời gian, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.

Với phương châm “minh bạch – hiệu quả – phục vụ”, ngành Thuế đang chuyển mình mạnh mẽ từ cơ quan quản lý sang cơ quan tạo thuận lợi, hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp. Mỗi chính sách thuế mới, mỗi cải cách thủ tục hành chính đều được thiết kế với tinh thần đồng hành – chia sẻ – phát triển cùng doanh nghiệp, coi sự lớn mạnh của cộng đồng doanh nghiệp là thước đo thành công của cải cách thuế.