Doanh nghiệp trong trường đại học - mô hình mới tạo bước đột phá

Mô hình doanh nghiệp trong trường đại học được giới thiệu tại hội thảo

Bốn doanh nghiệp trong trường đại học

Tại hội thảo "Phát triển mô hình doanh nghiệp trong trường đại học" do trường Đại học Nam Cần Thơ phối hợp với Thời báo Kinh tế Sài Gòn tổ chức ngày 30/7, các giáo sư, chuyên gia đã phân tích rõ hiệu quả mô hình này.

Doanh nghiệp trong trường học mô hình mới tạo bước đột phá của trường Đại học Nam Cần Thơ mà hiện nay chưa có nhiều trường áp dụng.

Theo các chuyên gia, mô hình này bắt nguồn từ việc giải quyết câu chuyện tìm nơi thực tập cho sinh viên và đồng thời cũng tạo những điều kiện thuận lợi cho sinh viên học tập và thực hành nhằm nâng cao tay nghề và kỹ năng thực hành ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Theo GS-TS Võ Tòng Xuân, Hiệu trưởng Đại học Nam Cần Thơ, cách giáo dục - đào tạo ở Việt Nam phần lớn chỉ dừng lại tại mức “hiểu”. “Học sinh và sinh viên được dạy để thi có điểm cao trong hệ phổ thông, chứ không biết “ứng dụng” kiến thức vào đâu. Còn trong hệ dạy nghề và đại học có hơn trung học một ít bằng những giờ hoặc giai đoạn thực tập chưa đạt quy chuẩn cao".

Cũng theo GS Võ Tòng Xuân, nhu cầu của các nhà tuyển dụng và sử dụng nhân lực lại cần những người được đào tạo đến bậc thang cuối, tức “sáng tạo”. Ở Việt Nam, phần lớn việc sắp xếp cho sinh viên đi thực tập do nhà trường phụ trách, trong khi ở các quốc gia như khối Liên minh châu Âu (EU), việc này mỗi người học được quyết định.

Ông Xuân cho biết, trường Đại học Nam Cần Thơ đã có sáng kiến tổ chức bốn doanh nghiệp đang hoạt động ngay trong nhà trường để khắc phục những bất cập hiện nay.

TS. Nguyễn Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Nam Cần Thơ cho biết, Trường Đại học Nam Cần Thơ được coi là trường tiên phong thực hiện mô hình phát triển doanh nghiệp trong trường đại học. Hiện nay, trường đang tiến hành tổng kết giai đoạn đầu phát triển mô hình các doanh nghiệp trong trường đại học để rút ra kinh nghiệm thành công và chưa thành công, từ đó sẽ đưa ra những chiến lược mới cho sự phát triển doanh nghiệp trong trường đại học.

“Do thời gian phát triển ngắn, số trường thành công chưa phổ biến, nên việc xây dựng mô hình doanh nghiệp trong trường đại học vẫn luôn là mới đối với Việt Nam cả lý luận và thực tiễn, nhất là sự bền vững của mô hình này. Theo đó, để mô hình được kiện toàn và phát triển tối ưu hơn cần những cơ sở pháp lý về phát triển, định vị được các mặt tích cực và thách thức sau qua trình triển khai. Đồng thời làm sao phải nhân rộng mô hình này hơn nữa trong các trường đại học ở Việt Nam một cách bền vững”, ông Dũng nhận định.

Chia sẻ về sự gắn kết trong quan hệ hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp PGS.TS Nguyễn Tri Khiêm, Trưởng khoa Kinh tế, Đại học Nam Cần Thơ, cho rằng cần thực hiện một số giải pháp như đẩy mạnh đặt hàng một số công nghệ, đặt hàng các đề tài mang tính ứng dụng cho các đơn vị khoa học và đào tạo, hạn chế nhập khẩu khoa học công nghệ.

Ngoài ra, ở tầm vĩ mô cần có chính sách cụ thể về miễn thuế, giảm thuế đối với các doanh nghiệp khoa học công nghệ, các doanh nghiệp trực thuộc sự quản lý của nhà trường.

“Mô hình doanh nghiệp trong trường đại học được triển khai như hiện nay được xem là tối ưu nhất cho nhằm tăng tính thực tiễn giảm tính hàm lâm trong đào tạo. Để mô hình này đạt hiệu quả, các Trường cần nghiên cứu các chính sách cụ thể, xây dựng hệ thống quản lý vận hành hoàn chỉnh; tuyển chọn các nhà quản lý có kinh nghiệm để quản lý và điều hành chính các doanh này trong nhà trường”, PGS.TS Nguyễn Tri Khiêm nhấn mạnh.

Khắc phục nghịch lý thừa- thiếu

Ông Nguyễn Du Hạ Long, đại diện Ban giám đốc Công ty TNHH MTV Thương mại Nam Cần Thơ DNC cho biết có một nghịch lý đang tồn tại trong giáo dục đại học, đó là sinh viên ra trường không tìm được việc làm, trong khi các doanh nghiệp lại không tuyển được lao động sau đào tạo.

Nguyên nhân, theo ông Long, do việc đào tạo trong nhà trường chưa gắn với nhu cầu xã hội, sinh viên sau khi tốt nghiệp thiếu nhiều kỹ năng mềm. Do đó, phương pháp, giáo trình, tài liệu, cách kết nối của các trường phải thay đổi, trở thành nơi người học thu nhận, rèn luyện bổ sung kiến thức và cá nhân người học tự quyết định và cảm nhận, đặc biệt nâng cao các chương trình đào tạo về kỹ năng cho sinh viên- vốn là điều mà ngành du lịch Việt Nam đang rất cần.

Chia sẻ về chất lượng lao động, ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc VCCI - Chi nhánh Cần Thơ cho rằng, việc đào tạo được nhân sự tay nghề cao sẽ là cơ sở tốt nhất để phát triển cộng đồng doanh nghiệp tại ĐBSCL.

Mô hình doanh nghiệp trong nhà trường được nhìn nhận như một sự cần thiết để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, hiện nay cơ chế chính sách cho doanh nghiệp tham gia vẫn đang thiếu nên việc hoàn thiện vẫn chưa thể phát triển tối ưu.

Đứng ở góc độ nhà tuyển dụng, ThS Nguyễn Trung Trí, Phó giám đốc Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam cho biết, phát triển liên kết giữa doanh nghiệp trong trường đại học và doanh nghiệp bên ngoài xã hội là sự hợp tác giữa một bên là doanh nghiệp do trường đại học nắm phần vốn chi phối, hoạt động kinh doanh vì sự nghiệp giáo dục và một bên là doanh nghiệp từ nhiều thành phần kinh tế hoạt động theo từng lĩnh vực đăng ký kinh doanh.

Doanh nghiệp của trường đại học có thêm điều kiện giúp nhà trường nâng cao chất lượng đào tạo và cho “ra lò” những “sản phẩm” đã được “trải nghiệm” thực tiễn.

Về phía doanh nghiệp, sẽ tận dụng được nguồn nhân lực chất lượng cao, ổn định. Việc sự chủ động phát triển liên kết, doanh nghiệp có được nguồn nhân lực qua đào tạo tốt, tiết kiệm được thời gian và chi phí đào tạo lại, giúp cải thiện hiệu quả kinh doanh, tăng thu nhập cho nhân viên, nâng cao lợi nhuận doanh nghiệp.

Để cho “ra lò” những “sản phẩm” đã được “trải nghiệm” thực tiễn, GS Võ Tòng Xuân cho rằng, việc hình thành các doanh nghiệp trong trường đại học của trường Đại học Nam Cần Thơ vẫn chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu thực tập cho sinh viên. Vì vậy, cần phải thúc đẩy mối quan hệ giữa doanh nghiệp bên ngoài nhà trường để làm cầu nối cho sinh viên thực tập tốt hơn. Đây cũng nhằm hướng đến mục tiêu để sinh viên quen việc, chiếm ưu thế hơn và doanh nghiệp khi tuyển dụng nhân lực không cần phải đào tạo lại - vốn là một cản trở rất lớn hiện nay của Việt Nam khi bàn đến chất lượng nhân lực.