Thách thức từ chính sách dân số mới của Trung Quốc

Học giả Trung Quốc: Quyết sách đúng và sức mạnh toàn dân làm nên thành công của Việt Nam Học giả Trung Quốc đánh giá cao những thành tựu kinh tế Việt Nam đạt được trong 5 năm qua. Đặc biệt là năm 2020, ...

Sau 5 năm thực hiện chính sách sinh 2 con, Trung Quốc vừa điều chỉnh chính sách dân số, "bật đèn xanh" cho các cặp vợ chồng nước này sinh con thứ 3. Quyết định được đưa ra tại cuộc họp của Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc nhằm giải quyết tình trạng già hóa dân số trong giai đoạn Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025). Động thái này được nhìn nhận là có lợi cho mục tiêu cải thiện kết cấu dân số, thực thi chiến lược quốc gia tích cực ứng phó với tình trạng lão hóa dân số, duy trì lợi thế về nguồn nhân lực.

Kết quả cuộc tổng điều tra dân số được thực hiện 10 năm một lần ở Trung Quốc, được công bố vào ngày 11/5 vừa qua, cho thấy trong 3 năm qua tỷ lệ sinh ở nước này đã giảm liên tiếp. Cụ thể trong năm 2020, tỷ lệ sinh giảm đã xuống còn 8,5% - mức thấp nhất kể từ năm 1952 khi Trung Quốc bắt đầu lưu trữ số liệu dân số. Điều đáng chú ý nữa là số người từ 60 tuổi trở lên ở Trung Quốc là 264,02 triệu người, chiếm 18,7% dân số, tăng 5,44% so với 10 năm trước. Trong khi đó, số người từ 0-14 tuổi chỉ tăng 1,35% so với 10 năm trước, chiếm 17,95%, đạt 253,38 triệu người. Nói cách khác, mức độ lão hóa dân số ở Trung Quốc đang tiếp tục gia tăng. Do đó, việc Bắc Kinh điều chỉnh chính sách dân số lần này là nhằm làm chậm lại tình trạng lão hóa dân số trong tương lai.

Tuy nhiên, kết quả tổng điều tra dân số 10 năm 1 lần ở Trung Quốc được công bố vào ngày 11/5 vừa qua cũng cho thấy chính sách mở cửa sinh con thứ hai được thực hiện từ năm 2016 đã không làm xoay chuyển xu thế suy giảm dân số ở Trung Quốc. Vì vậy, dư luận đang đặt nghi ngại về chính sách dân số mới của Trung Quốc. Giáo sư Lưu Thụy Minh thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược và phát triển, Đại học Nhân dân Trung Quốc cho biết ngay cả ở các nước, khu vực tương đối lạc hậu, người dân cũng ít có mong muốn sinh ba con. Cho nên, thực hiện chính sách mỗi cặp vợ chồng có thể sinh ba con sẽ không mang tới cải thiện thực chất.

Trên thực tế, năm 2016, thành phố Bắc Hà, tỉnh Hắc Long Giang mở cửa cho việc sinh con thứ ba, tỷ lệ sinh đẻ toàn thành phố đã tăng từ mức 4,8% của năm 2015 lên mức 5,4% trong năm 2016, nhưng tới năm 2019 lại giảm xuống 3,9%.

Các nhà phân tích tại Goldman Sachs nêu rõ việc khuyến khích mức sinh, tự do hóa hơn nữa các giới hạn sinh có thể chỉ giúp ích một cách hạn chế cho tỷ lệ sinh và tăng trưởng dân số nói chung ở Trung Quốc và "dân số ở Trung Quốc có vẻ sẽ đạt đỉnh trong 5 năm tới, còn dân số trong độ tuổi lao động sẽ tiếp tục giảm".