Rào cản trên đường hướng tới nền kinh tế xanh

	“Phục hồi kinh tế, Việt Nam cần hướng tới tăng trưởng xanh và bao trùm”
	Nguy cơ suy thoái đeo bám nền kinh tế thế giới
	Tác động của xung đột Nga-Ukraine tới các nền kinh tế ASEAN

Căng thẳng ở Ukraine có thể khiến giá cả tăng lên mức cao nhất trong lịch sử vào cuối năm 2024.

Giám đốc mảng phân tích thuộc Tập đoàn tư vấn tài chính Moody’s (Moody’s Analytics) Chris Lafakis dự báo giá của khí đốt và giá than sẽ tiếp tục tăng trong suốt năm 2022. Ông Lafakis nhấn mạnh giá khí đốt tự nhiên của Mỹ đã tăng gần gấp đôi kể từ khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và Mỹ đang xuất khẩu nhiều khí đốt hơn sang châu Âu để bù đắp cho sự sụt giảm nhập khẩu của châu Âu từ Nga, dẫn đến việc Mỹ trở thành nhà xuất khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) hàng đầu thế giới vào tháng 1/2022.

Trong khi đó, đối tác quản lý của SPI Asset Management Stephen Innes cho biết giá khí đốt tự nhiên có thể giảm trong ngắn hạn do các rủi ro quan trọng dường như đã giảm bớt. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng nếu không thể tìm nguồn thay thế, giá sẽ tiếp tục tăng cao hơn trong mùa Hè do các nhà cung cấp khí đốt tiếp tục tích trữ dự trữ cho mùa Đông tới. Theo ông Stephen, tin tức về việc Thụy Điển và Phần Lan tiến gần hơn đến tư cách thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhấn mạnh những rủi ro đang diễn ra trong bối cảnh địa chính trị của Liên minh châu Âu (EU).

Báo cáo do Global Energy Monitor công bố tháng 4/2022, tổng công suất điện than đã giảm mạnh vào năm 2021, từ 525 gigawatt (GW) xuống còn 457 GW, mức thấp kỷ lục đối với số nhà máy mới đang phát triển. Số quốc gia có kế hoạch xây dựng nhà máy mới cũng giảm xuống còn 34 quốc gia từ 41 quốc gia vào đầu năm 2021. Ông Lafakis cho rằng nhiều khả năng đó là dấu hiệu của sự chuyển đổi sang các lựa chọn xanh, vì quá trình này thường cho thấy việc sử dụng than giảm và sử dụng khí ngày càng tăng.

Tuy nhiên, điều này không hẳn đúng trong mọi trường hợp vì nếu tính tổng thể thì từ năm 2005 đến nay, nhu cầu về than đá và khí đốt tự nhiên đều tăng trên toàn cầu. Ông Lafakis cho biết, tại châu Á, hiện sức tiêu thụ cả khí đốt và than đều tăng, đồng thời tỷ lệ tiêu thụ năng lượng mới từ khí đốt thay vì than đã giảm xuống mức trung bình toàn cầu, với Trung Quốc là nước dẫn đầu trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Mặc dù vậy, tốc độ tăng trưởng tiêu thụ than của Trung Quốc chậm hơn nhiều so với khu vực châu Á. Điều này cho thấy một số quốc gia châu Á đang có xu hướng chuyển dần khỏi than đá.

Báo cáo Triển vọng Thị trường Hàng hóa mới nhất do Ngân hàng thế giới (WB) công bố vào tháng 4/2022, căng thẳng ở Ukraine có thể khiến giá cả tăng lên mức cao nhất trong lịch sử vào cuối năm 2024. Mức tăng giá năng lượng trong hai năm qua là mức tăng cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973. Trong khi đó, mức tăng giá đối với các mặt hàng lương thực - trong đó Nga và Ukraine là những nhà sản xuất lớn - và phân bón, vốn dựa vào khí đốt tự nhiên làm đầu vào sản xuất, là mức tăng cao nhất kể từ năm 2008. Giám đốc Moody’s Analytics nhận định thế giới có thể chứng kiến một cú sốc về giá thực phẩm và năng lượng, đặc biệt là đối với giá năng lượng. Các nhà cung cấp dầu toàn cầu sẽ không thể theo kịp tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu, khiến giá cả tiếp tục tăng trong khi giá lương thực có khả năng sẽ giảm nhanh hơn do người nông dân có thể trồng thêm nhiều mặt hàng nông nghiệp. Ông Lafakis cũng cảnh báo nếu các khách hàng cũ của Nga tiếp tục từ chối mua dầu thô của nước này, nguồn cung toàn cầu có thể mất. Châu Âu đã tuyên bố Nga không còn là nhà cung cấp toàn cầu. Điều này có thể trở nên rõ ràng hơn vào năm 2023 và hơn thế nữa, trừ khi kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái.

Trong bối cảnh mới, các nhà máy nhiệt điện than sẽ vẫn là những “người tham gia” chính vào hoạt động sản xuất điện của châu Á ít nhất là đến thời điểm hiện nay, bất chấp việc thế giới đang hướng tới một nền kinh tế xanh và bền vững hơn. Tuy nhiên, trong dài hạn, việc chuyển sang sử dụng năng lượng sạch dường như là một xu hướng khó tránh khỏi.