Quy định làm thêm giờ trong dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi: Doanh nghiệp dễ phạm luật

	Nhiều ý kiến xung quanh việc mở rộng khung thỏa thuận giờ làm thêm
	Dự thảo luật Lao động sửa đổi: Doanh nghiệp vẫn muốn tăng mạnh số giờ làm thêm
	Sửa Luật Lao động: Doanh nghiệp mong được “bình đẳng” với người lao động
	“Nóng” với đề xuất tăng giờ làm thêm và tăng tuổi nghỉ hưu

Mức trần làm thêm giờ không hợp lý với 3 khung trần, theo tuần, theo tháng, theo năm đang khiến doanh nghiệp chịu cảnh 1 cổ 3 tròng. Ảnh: Hương Dịu.

Giảm khả năng cạnh tranh

Đánh giá về quy định của Bộ luật Lao động hiện hành về số giờ làm thêm, nhiều doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp cho rằng mức trần làm thêm giờ không hợp lý với 3 khung trần, theo tuần, theo tháng, theo năm đang khiến doanh nghiệp chịu cảnh 1 cổ 3 tròng, tăng gánh nặng cho doanh nghiệp và triệt tiêu khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Không tuyển được lao động nhưng cũng không được làm thêm giờ quá khung trần để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh chính là thực trạng của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam hiện nay. Theo ông Mikanao Tanaka, đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI), để có thể tuyển dụng vừa đủ số lao động đã nghỉ việc thôi đã rất khó khăn, do đó, chúng tôi luôn ở trong tình trạng buộc phải làm thêm giờ để duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh và đạt đủ đơn hàng. Đặc biệt hiện nay doanh nghiệp Việt Nam hầu hết là doanh nghiệp vừa và nhỏ do đó các doanh nghiệp đều không đủ tiền đầu tư cho các thiết bị máy móc công nghệ cao để nâng cao được năng suất lao động, hiện Việt Nam vẫn đang phụ thuộc rất nhiều vào sức lao động. Làm thêm giờ không chỉ chú trọng đến lợi ích của doanh nghiệp gia tăng quyền lợi cho người lao động mà bản thân các doanh nghiệp Nhật Bản cũng luôn chú trọng, đảm bảo sức khỏe cho người lao động khi làm thêm giờ.

Ông Trương Văn Cẩm, đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho rằng, nếu tiếp tục quy định về mức trần giờ làm thêm theo tuần, tháng… thì sẽ có tới 82% doanh nghiệp vi phạm về giờ làm thêm. Điều này khiến khách hàng đánh giá chúng ta vi phạm và cắt đơn hàng.

“Tại luật hiện hành, việc quy định giờ làm thêm 300 giờ/năm với chúng tôi đã là khó, nay có cả quy định về giờ làm thêm theo tháng hết sức ngặt nghèo. Luật để phục vụ doanh nghiệp chứ không phải làm ra để doanh nghiệp bị cắt hết hợp đồng. Ngoài ra, việc yêu cầu trả lương làm thêm giờ lũy tiến đối với giờ thứ 3, thứ 4 là không phù hợp với thực tiễn. Đối với doanh nghiệp, không thể thống kê sản phẩm vào giờ thứ 3, giờ thứ 4 là bao nhiêu để tính lương cho người lao động, mà sẽ mất rất nhiều thời gian để có thể làm được điều này”, ông Trương Văn Cẩm cho biết thêm.

Ngành nghề có tính thời vụ sẽ khó khăn

Điểm chung giữa các hiệp hội tại Việt Nam như Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đều là những ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn và đều mang tính mùa vụ. Đơn cử như đối với ngành dệt may, da giày có đặc thù sản xuất vào cuối năm (sản xuất nhiều khoảng 5 đến 6 tháng/năm). Đây là một thông lệ quốc tế. Các doanh nghiệp chế biến thủy sản thì đa phần phụ thuộc yếu tố mùa vụ, bao gồm cả mùa vụ nguyên liệu và mùa vụ đơn hàng.

Theo VASEP, các nguyên liệu thủy sản đều có mùa vụ sản xuất, thu hoạch, còn các khách hàng EU, Nhật, Mỹ hay đặt hàng nhiều vào cuối Hè và mùa Thu (thường từ cuối tháng 6 đến tháng 10 hàng năm) để chuẩn bị hàng cho lễ Tạ ơn và lễ Noel, năm mới... Bởi mang đặc thù mùa vụ nên doanh nghiệp có rất ít thời gian khai thác tối đa lợi nhuận. Vào thời điểm mùa vụ là lúc cần tận dụng tối đa thời gian làm thêm giờ để khai thác tối đa hoạt động sản xuất của mình. Đây cũng là lúc ngưởi lao động làm việc có cơ hội để tăng thu nhập lo trang trải cho cuộc sống vào những thời điểm không có việc để làm. Nhưng theo dự thảo lần này, quy định về giới hạn giờ làm thêm không đáp ứng được mong muốn đó, doanh nghiệp không đáp ứng được đơn hàng để xuất khẩu, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích quốc gia về kim ngạch xuất khẩu và cả lợi ích của người lao động khi chính bản thân họ đều có nhu cầu được làm thêm giờ để tăng thu nhập trong thời điểm đó.

Cũng theo VASEP, ngoài thời gian sản xuất trọng tâm, quãng thời gian còn lại người lao động hầu như không có hoặc rất ít việc để làm. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn thực hiện nghĩa vụ trả lương đầy đủ để đảm bảo trách nhiệm an sinh xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích cho người lao động. Với hàng loạt các áp lực trên, nếu giữ nguyên cơ chế theo quy định của dự thảo, rất có thể nhiều doanh nghiệp sẽ phải đóng cửa vì không còn đủ vốn để tiếp tục hoạt động.

“Để doanh nghiệp Việt Nam không bị ‘chết’ trên chính ‘sân nhà’ bởi những quy định khắt khe của dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi, Nhà nước cần sửa đổi, bổ sung một số quy định trong dự thảo mới sao cho phù hợp với đặc thù mùa vụ của một số ngành sản xuất và xuất khẩu hàng hóa quan trọng hiện nay góp phần xây dựng nền kinh tế Việt Nam phát triển và hội nhập quốc tế”, VASEP kiến nghị.