Thương mại điện tử xuyên biên giới: Thời điểm vàng, cơ hội bạc tỷ

Diễn đàn Toàn cảnh TMĐT và TMĐT xuyên biên giới - Hướng đi cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam diễn ra tại TP Hồ Chí Minh (5/9/2025).

Cơ hội bứt phá TMĐT xuyên biên giới

Thương mại điện tử (TMĐT) không chỉ là kênh tiêu thụ mới mà đang trở thành động lực chiến lược giúp doanh nghiệp Việt vươn ra thị trường toàn cầu.

Tại Diễn đàn Toàn cảnh Thương mại điện tử và TMĐT xuyên biên giới vừa diễn ra tại TP Hồ Chí Minh, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho biết, năm 2024, thị trường TMĐT Việt Nam đạt quy mô trên 25 tỷ USD, tăng trưởng 20% so với năm 2023, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước, giúp Việt Nam giữ vững vị trí trong top 3 thị trường TMĐT lớn nhất Đông Nam Á.

Nhiều thương hiệu Việt, các sản phẩm địa phương đã khẳng định chỗ đứng trên các nền tảng TMĐT trong nước và bắt đầu hướng ra thị trường quốc tế thông qua các nền tảng toàn cầu.

Với đà phát triển mạnh của TMĐT, TMĐT xuyên biên giới được đánh giá không chỉ là xu hướng quan trọng trong bài toán kinh doanh của doanh nghiệp, mà còn là động lực chiến lược cho xuất khẩu quốc gia và được đưa vào Kế hoạch GoGlobal do Chính phủ chỉ đạo thực hiện.

Theo Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026-2030, TMĐT xuyên biên giới sẽ là một trong những trụ cột chiến lược nhằm xây dựng hệ sinh thái xuất khẩu số bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng Việt trên bản đồ thương mại toàn cầu.

Hiện nay, Bộ Công Thương và Cục TMĐT và Kinh tế số đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như hoàn thiện thể chế, đào tạo doanh nghiệp, kết nối với các sàn TMĐT lớn và hỗ trợ xúc tiến thương mại qua các mô hình TMĐT quốc tế.

Bà Nguyễn Thị Hoài An, Phó Chủ tịch Liên minh TMĐT xuyên biên giới toàn cầu (ACBC Global) cho rằng, TMĐT xuyên biên giới chính là “cánh tay nối dài” của toàn cầu hóa, khi sản phẩm và giá trị được lưu thông không rào cản. Với quy mô gần 800 tỷ USD năm 2024 và tốc độ tăng trưởng 30%/năm, TMĐT xuyên biên giới là xu hướng tất yếu của mọi quốc gia.

Theo bà An, Việt Nam đang đứng trước “thời khắc vàng” để bứt phá nhờ vị trí địa lý thuận lợi, nguồn lực trẻ, khả năng chuyển đổi số cao và tiềm năng xuất khẩu đa dạng. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội, doanh nghiệp cần đảm bảo chất lượng sản phẩm; xây dựng thương hiệu riêng; chuyển đổi từ mô hình gia công (OEM) sang bán trực tiếp đến người tiêu dùng (D2C); ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc và đạt các chứng nhận quốc tế để tăng độ tin cậy.

Chuyển đổi OEM sang D2C là bước đi quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam gia tăng giá trị thương hiệu; kiểm soát hành trình sản phẩm và xây dựng lòng tin với người tiêu dùng quốc tế. “Uy tín, chất lượng và minh bạch chính là chìa khóa để xây dựng thương hiệu quốc tế,” bà An nhấn mạnh.

Bước ngoặt chiến lược cho hàng hoá Việt Nam

Ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc ViettelPost, khẳng định logistics là “xương sống” của TMĐT. ViettelPost đang đầu tư mạnh vào công nghệ và hệ thống vận hành để rút ngắn thời gian giao hàng, tối ưu chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ xuất khẩu.

Hiện nay, Việt Nam đã có hạ tầng logistics hiện đại như: Cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải cho phép hàng đi Mỹ trong 16 ngày, châu Âu 21 ngày. Các chuyến bay thẳng đến Mỹ, Nhật, Hàn rút ngắn thời gian giao hàng. Giao thương đường bộ qua cửa khẩu với Trung Quốc và khu vực Mekong cũng đạt hàng nghìn container mỗi ngày.

“Việt Nam có thể trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi sản phẩm “Made in Vietnam” không chỉ hiện diện nhiều hơn, mà còn trở thành biểu tượng về chất lượng và năng lực logistics”, ông Đinh Thanh Sơn nhận định.

Bà Lưu Huệ, Quản lý Tài khoản Cấp cao của Amazon cho biết: Amazon Global Selling Việt Nam cũng đang triển khai hỗ trợ chuyên sâu cho doanh nghiệp Việt, bao gồm: hỗ trợ 1-1 với chuyên gia tài khoản; đào tạo nhân lực; cung cấp công cụ dữ liệu và AI để tối ưu vận hành và kết nối với các nhà cung cấp dịch vụ quốc tế. “Với sự đồng hành này, doanh nghiệp Việt có thêm nền tảng vững chắc để mở rộng xuất khẩu, tiếp cận người tiêu dùng toàn cầu”, bà Lưu Huệ nói.

Từ phía khu vực, bà Nguyễn Phương Chi, Tập đoàn Sea (Singapore) chia sẻ rằng, ASEAN chính là “bàn đạp chiến lược” cho hàng Việt. Thông qua sáng kiến "Shopee Enables SMEs", Shopee đang hỗ trợ doanh nghiệp từ đào tạo vận hành, marketing đến ứng dụng AI và phân tích dữ liệu.

Đề xuất xây dựng Khu thương mại tự do (FTZ) với hệ thống e-fulfillment, kho ngoại quan và các trung tâm xử lý hoàn trả hàng TMĐT, ông Trần Thoang (Giám đốc CT-Strategies Việt Nam) cũng cho rằng, cần kết nối FTZ Việt Nam với các trung tâm quốc tế như KLIA DFTZ (Malaysia), Dubai CommerCity và Liege eHub (EU) nhằm rút ngắn thời gian giao hàng và giảm chi phí logistics.

Theo ông Thoang, việc kết hợp công nghệ, hạ tầng logistics, chiến lược thương hiệu và mạng lưới FTZ sẽ là chìa khóa để Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất, xuất khẩu và TMĐT hàng đầu khu vực, đưa hàng hoá Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu.