Nuôi tôm công nghệ cao: hướng đi mới hiệu quả của ngành Thủy sản

Tôm nuôi công nghệ cao đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu cao cấp.

Theo đánh giá, ngành Thủy sản Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một sự chuyển mình mạnh mẽ. Sau nhiều năm duy trì kim ngạch xuất khẩu dao động quanh mức 9-11 tỷ USD, nay cần một động lực mới, một hướng đi đột phá để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số của cả nước.

Phát biểu tại Diễn đàn Tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2025 ngày 8/7, ông Nguyễn Hoài Nam, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, việc ứng dụng công nghệ cao trong nuôi tôm có thể mang lại lợi nhuận lên đến 50%.

Điều này được minh chứng bằng những con số cụ thể: mỗi hecta nuôi tôm công nghệ cao trên mặt đất chỉ cần chi phí đầu tư khoảng 2 tỷ đồng, nhưng lại có khả năng tạo ra doanh thu 3 tỷ đồng trong điều kiện bình thường của ngành tôm. Nếu kịch bản lý tưởng được hiện thực hóa, với việc đầu tư đến ngưỡng 100.000 ha tôm công nghệ cao, ngành này có thể tạo ra một con số ấn tượng, đóng góp hàng nghìn tỷ đồng vào GDP của Việt Nam.

Ông Nam nhấn mạnh, việc đầu tư nuôi tôm công nghệ cao đang tăng trưởng mạnh mẽ, tạo ra một lợi thế cạnh tranh vượt trội cho Việt Nam. Thậm chí, nhiều quốc gia phát triển mạnh về nuôi tôm trên thế giới vẫn chưa thể xây dựng được một ngành nuôi tôm công nghệ cao hoàn thiện như Việt Nam đang hướng tới. Điều này mở ra cơ hội vàng cho thủy sản Việt Nam để bứt phá, đặc biệt khi nhiều chuỗi cung ứng thủy hải sản trong nước đã hình thành hoàn chỉnh sau một thời gian dài.

Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, ngành tôm công nghệ cao vẫn cần những "cú hích" từ chính sách. Đại diện VASEP đã mạnh mẽ đề xuất Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ lãi suất vay ở mức 2% cho 3 năm đầu tiên và 5% cho suốt dòng đời dự án. Đây là mức hợp lý khi so sánh với nhiều quốc gia đang cạnh tranh với Việt Nam, nơi lãi suất cho vay khi đầu tư nuôi tôm công nghệ cao đang tiệm cận mức 0%.

Một nút thắt khác cần được tháo gỡ là vấn đề đất đai. VASEP cũng đề xuất Chính phủ tháo gỡ các hạn điền và thu hồi đất hoang. Thực tế cho thấy, nhiều khu đất có tiềm năng sử dụng để nuôi tôm lại đang bị bỏ hoang, một tình trạng đã được nhiều doanh nghiệp hội viên phản ánh. Theo ông Nam, việc sửa đổi luật pháp để tận dụng những vùng đất bỏ hoang này không chỉ mang lại cơ hội việc làm cho bà con nông ngư dân mà còn góp phần mang về ngoại tệ cho Việt Nam.

Bên cạnh hoạt động sản xuất, việc mở rộng và thâm nhập sâu hơn vào các thị trường quốc tế là yếu tố sống còn. Ngành thủy sản cần một động lực mới để vượt qua ngưỡng kim ngạch 9-11 tỷ USD đã duy trì trong ít nhất 5 năm qua. Thị trường Hàn Quốc là một ví dụ điển hình.

Dù đây là quốc gia nhập khẩu hơn 1 tỷ USD sản phẩm thủy sản từ Việt Nam mỗi năm, nhưng hiệp định thương mại tự do giữa hai nước lại chỉ áp định mức nhập khẩu có thuế ưu đãi ở mức 15.000 tấn. Nếu vượt quá con số này, các doanh nghiệp phải trải qua cơ chế đấu thầu giữa các nhà nhập khẩu và không còn được hưởng thuế ưu đãi. VASEP đã đề nghị Chính phủ có biện pháp đàm phán để giúp doanh nghiệp thủy sản thâm nhập sâu hơn, học hỏi từ trường hợp Chile, một nước vừa ký hiệp định với Hàn Quốc mà không có điều khoản về định mức nhập khẩu.

Không chỉ vậy, việc mở rộng sang các thị trường mới nổi cũng được VASEP nhấn mạnh. Các biện pháp ngoại giao kinh tế và xúc tiến thương mại cần được đẩy mạnh để đưa sản phẩm thủy sản Việt Nam thâm nhập khu vực Trung Đông, Trung Nam Mỹ, và đặc biệt là các thị trường mới ký hiệp định như Anh và Australia.