Thêm thách thức cho ngành cá ngừ Việt Nam

Doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ đối diện với nhiều thách thức. Ảnh: T.H

Theo bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, (VASEP), ngày 23/9/2025, Liên minh châu Âu (EU) và Indonesia đã chính thức khép lại quá trình đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) và hướng tới việc ký kết Hiệp định Thương mại tự do (FTA) song phương.

Điều này cho phép cá ngừ Indonesia và nhiều sản phẩm khác được miễn thuế khi xuất khẩu (XK) sang khối thị trường này. Đối với Việt Nam, thỏa thuận Indonesia – EU đặt ra không ít thách thức. Dù đã có EVFTA, song hạn ngạch miễn thuế đối với cá ngừ hộp chỉ dừng ở mức khoảng 11.500 tấn/năm và thường hết chỉ trong vài tháng đầu năm. Sau đó, sản phẩm Việt Nam phải chịu thuế MFN, khiến giá khó cạnh tranh với cá ngừ Indonesia nếu họ được hưởng ưu đãi toàn diện hơn.

Bên cạnh đó, ngành cá ngừ Việt Nam còn nhiều vướng mắc nội tại chưa được tháo gỡ như: thiếu hụt nguyên liệu trong nước, quy định về kích cỡ cá ngừ vằn tối thiểu được phép khiến nhiều tàu cá khó đáp ứng, và việc nhập nguyên liệu từ nước ngoài lại vướng quy tắc xuất xứ khi xuất sang EU.

Thêm vào đó, yêu cầu ngày càng cao về chứng nhận bền vững, tiêu chuẩn theo quy định chống đánh bắt IUU, cùng với chi phí logistics tăng, khiến sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam càng bị bào mòn.

Sự kiện Indonesia đạt thỏa thuận thương mại với EU cho thấy bức tranh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt. Nếu không có giải pháp kịp thời, cá ngừ Việt Nam sẽ đối mặt nguy cơ thu hẹp thị phần tại một trong những thị trường chiến lược nhất.