Tôm Việt bứt phá nhờ sản phẩm chế biến sâu

Tôm chế biến sâu đang có lợi thế xuất khẩu

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), thị trường tôm toàn cầu đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ từ sản phẩm nguyên liệu thô sang các dòng sản phẩm giá trị gia tăng.

Với vai trò “trung tâm tái chế biến” của thế giới, Việt Nam đang đứng trước cả cơ hội lẫn thách thức. Các nhà máy chế biến của Việt Nam có tổng công suất hàng triệu tấn/năm, có thể cung ứng đa dạng sản phẩm: từ block đông lạnh tới tôm hấp chín, tôm tẩm bột, sản phẩm giá trị gia tăng đóng gói bán lẻ. Đây là lợi thế lớn để Việt Nam bắt nhịp xu thế.

Tuy nhiên, các thị trường như Mỹ và EU cũng ngày càng có những quy định giám sát chặt chẽ về an toàn thực phẩm và quy định để ngăn chặn gian lận thương mại.

8 tháng đầu năm 2025, XK các sản phẩm tôm giá trị gia tăng (mã HS 16) của Việt Nam đạt 1 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 34% tổng giá trị XK tôm của Việt Nam. Các thị trường nhập khẩu lớn nhất các sản phẩm tôm giá trị gia tăng của Việt Nam gồm Mỹ (chiếm thị phần 28%), Nhật Bản (chiếm 18%), tiếp đó là Hàn Quốc (chiếm 8%).

Xu thế chuyển dịch từ tôm thô sang tôm giá trị gia tăng đang diễn ra nhanh chóng và rõ rệt. Ecuador đã trở thành minh chứng sống động, khi vừa tăng sản lượng xuất khẩu, vừa nâng tỷ trọng chế biến để mở rộng sang Mỹ và châu Âu. Ấn Độ và Indonesia cũng đang buộc phải thay đổi để giữ thị phần.

Đây chính là cơ hội cho Việt Nam. Nếu tận dụng được lợi thế chế biến sẵn, đồng thời chủ động nâng cao minh bạch chuỗi cung ứng, tuân thủ chuẩn bền vững và đầu tư mạnh vào đổi mới sản phẩm, Việt Nam có thể khẳng định vị thế “trung tâm chế biến giá trị gia tăng” toàn cầu.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, tương lai của ngành tôm không nằm ở sản lượng tôm nguyên liệu, mà ở giá trị gia tăng và thương hiệu bền vững.