Doanh nghiệp gỗ tìm hướng phát triển thị trường nội địa

Sản xuất gỗ xuất khẩu tại Công ty CP Gỗ Đức Thành. Ảnh: D.T

Xuất khẩu tăng nhưng vẫn khó khăn

Theo ông Phùng Quốc Mẫn - Chủ tịch HAWA, trong 8 tháng năm 2025, xuất khẩu gỗ đạt 11,1 tỷ USD, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng trưởng được đánh giá là đáng khích lệ trong bối cảnh thương mại toàn cầu diễn biến phức tạp.

Tuy nhiên, ông Mẫn cho rằng mức tăng này đạt được trong điều kiện ngành gỗ phải đối mặt với hàng loạt rào cản như thuế đối ứng, cuộc điều tra Mục 232 của Bộ Thương mại Mỹ đối với gỗ dán, cùng với những quy định chống phá rừng khắt khe tại châu Âu. Đây đều là những trở ngại khiến xuất khẩu gỗ chưa đạt như kỳ vọng, dù con số vẫn tăng trưởng.

Trước bối cảnh trên, ông Phùng Quốc Mẫn nhận định ngành gỗ Việt Nam cần có giải pháp chủ động, trong đó quan trọng nhất là đa dạng hóa thị trường, chú trọng mở rộng thị phần trong nước.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Quốc Khanh - Chủ tịch Công ty cổ phần Xây dựng Kiến trúc AA cho rằng, mục tiêu xuất khẩu 18 – 20 tỷ USD trong năm nay là con số chung của toàn ngành và cũng là kỳ vọng của Hiệp hội cùng các cơ quan quản lý.

Năm 2024, ngành gỗ đạt kim ngạch xuất khẩu khoảng 16,5 tỷ USD. Với đà tăng trưởng như hiện nay, ông Khanh cho rằng mục tiêu 18 tỷ USD trong năm nay hoàn toàn khả thi.

Tuy nhiên, ông Khanh cũng cảnh báo rằng, để phát triển bền vững, hạn chế rủi ro từ thị trường quốc tế, các doanh nghiệp không thể chỉ chăm chăm vào xuất khẩu mà cần quan tâm nhiều hơn đến thị trường nội địa.

Theo ông Khanh, hiện thị trường trong nước có quy mô vật liệu xây dựng và nội thất khoảng 30 - 40 tỷ USD/năm, riêng ngành nội thất chiếm khoảng 15 tỷ USD, với nhiều dư địa tăng trưởng theo tốc độ phát triển chung của nền kinh tế sẽ là cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp trong ngành.

Để khai thác hiệu quả thị trường 15 tỷ USD đầy tiềm năng này, doanh nghiệp không chỉ giỏi sản xuất mà còn phải biết thiết kế, phát triển sản phẩm, xây dựng hệ thống phân phối và tìm kênh tài chính phù hợp.

Ở góc độ từng doanh nghiệp, điều quan trọng nhất hiện nay là nỗ lực tìm kiếm thêm đơn hàng, bởi trong lúc này “sản xuất được càng nhiều càng tốt, không ai biết trước tương lai sẽ thế nào”. Do đó, những hợp đồng dù khó khăn hơn trước, doanh nghiệp cũng vẫn nhận và nỗ lực hoàn thành.

Doanh nghiệp ngành gỗ chủ động nguồn nguyên liệu sản xuất sản phẩm cho thị trường nội địa. Ảnh: T.H

Khai thác hiệu quả thị trường 15 tỷ USD

Từ góc nhìn của hiệp hội, ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch HAWA cho rằng, bức tranh tiêu thụ nội địa sẽ còn sáng hơn khi đầu tư công, hạ tầng và tái cấu trúc không gian đô thị tiếp tục được đẩy mạnh.

Những dự án trường học, bệnh viện, nhà ở với tiêu chuẩn cao hơn sẽ thúc đẩy nhu cầu nội thất, tạo vòng quay tích cực cho toàn ngành. Ông Phương dự báo giai đoạn giữa năm 2026 sẽ là thời điểm rõ rệt nhất cho sự phục hồi mạnh mẽ của xây dựng và nội thất.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Chánh Phương cũng chỉ ra nhiều rào cản cần khắc phục. Khác với xuất khẩu, nơi doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn nhờ đơn hàng và bộ chứng từ, kinh doanh trong nước phần lớn phải “tự thân vận động”. Chi phí phân phối cao, mặt bằng bán lẻ đắt đỏ, thiếu vắng các trung tâm nội thất chuyên biệt quy mô lớn khiến không ít doanh nghiệp ngần ngại đầu tư.

Do đó, để khai thác hiệu quả thị trường 15 tỷ USD đầy tiềm năng này, doanh nghiệp không chỉ giỏi sản xuất mà còn phải biết thiết kế, phát triển sản phẩm, xây dựng hệ thống phân phối và tìm kênh tài chính phù hợp.

Nhìn tổng thể, thị trường nội địa vừa là thách thức, vừa là cơ hội chiến lược cho ngành gỗ Việt. Nếu biết tận dụng, đây sẽ là “cánh tay thứ hai” song hành cùng xuất khẩu, giúp doanh nghiệp tạo dựng vị thế vững chắc và phát triển bền vững trong dài hạn.

Để ngành gỗ phát triển bền vững, ông Khanh chỉ ra các “điểm nghẽn” cần tháo gỡ và đưa ra các kiến nghị quan trọng.

Đó là, xây dựng thương hiệu quốc gia cho ngành Gỗ và nội thất Việt Nam: tạo “tấm hộ chiếu uy tín” để doanh nghiệp Việt nâng cao giá trị sản phẩm, gia tăng sức cạnh tranh toàn cầu.

Khuyến khích và hỗ trợ đổi mới công nghệ: thúc đẩy quá trình chuyển đổi sản xuất xanh, thông minh, nâng cao năng suất và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Nâng cao năng lực cho doanh nghiệp Việt: giúp doanh nghiệp trong nước làm chủ chuỗi cung ứng, từng bước tham gia sâu hơn vào các thị trường khó tính.