Nhiều doanh nghiệp vận chuyển hàng quá cảnh có tỷ lệ vi phạm cao

	Hải quan TPHCM: Tăng cường kiểm tra, kiểm soát, giám sát đối với hàng hóa quá cảnh
	Hải quan TPHCM đã bắt giữ gần 200 kg ma túy

Một lô hàng vi phạm về SHTT do Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 phát hiện tháng 11/2022. Ảnh: T.H

Liên quan đến phản ánh và kiến nghị của 4 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ quá cảnh về việc thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng quá cảnh tại cảng Cát Lái đến cơ quan chức năng mới đây, qua kiểm tra thông tin phản ánh, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 cho biết, luôn tạo điều kiện thuận lợi, thực hiện đúng quy định.

Từ đầu năm 2022 đến nay, Chi cục đã làm thủ tục quá cảnh cho trên 38.500 tờ khai hải quan, với số lượng gần 82.500 container hàng hoá của hơn 40 doanh nghiệp làm thủ tục hàng quá cảnh. Trung bình mỗi ngày Chi cục đã giải quyết thông quan hàng quá cảnh cho khoảng 250-300 container, các thủ tục đều được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, những lô hàng có nghi vấn, cơ quan Hải quan sẽ thực hiện dừng thông quan, thực hiện kiểm tra thực tế. Việc dừng thông quan đối với các lô hàng quá cảnh để kiểm tra thực tế hàng hóa được Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 căn cứ vào các nguồn thông tin, như: Chỉ thị từ Trực ban Tổng cục Hải quan; Cục Quản lý rủi ro - Tổng cục Hải quan; Chỉ thị từ Đội Kiểm soát hải quan; Phòng Quản lý rủi ro Cục Hải quan TPHCM; thông tin soi chiếu hàng hóa; thông tin, hồ sơ quản lý rủi ro đối với hàng hóa, doanh nghiệp trọng điểm. Trong thời gian qua các doanh nghiệp trên thường xuyên vi phạm trong lĩnh vực hải quan khi làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh tại Chi cục.

Thực tế cho thấy, 4 doanh nghiệp phản ánh nêu trên thường xuyên bị xử phạt vi phạm hành chính về các hành vi: khai sai tên hàng, số lượng, chủng loại, xuất xứ, quá cảnh hàng hóa thuộc diện kiểm dịch mà không có giấy phép kiểm dịch. Tỷ lệ vi phạm trong năm 2022 của các doanh nghiệp là 47 -56%

Liên quan đến nội dung doanh nghiệp phản ánh: Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 ban hành các công văn không cho doanh nghiệp gom trả hàng tại nhiều cảng, khai thác tuyến vận tải theo thực tế vi phạm nghiêm trọng Điều ước quốc tế (Hiệp định vận tải thủy) và gây thiệt hại to lớn cho các doanh nghiệp vận tải trong thời gian từ tháng 9/2020 đến tháng 11/2020.

Về nội dung này, Chi cục Hải quan cửa khẩucảng Sài Gòn khu vực 1 cho biết, đã có nhiều văn bản trả lời cho doanh nghiệp và báo cáo Tổng cục Hải quan. Theo đó, hàng hóa quá cảnh được thực hiện thủ tục vận chuyển độc lập từ cửa khẩu nhập đầu tiên (cảng Cát Lái) đến cảng đích cuối cùng (Thường Phước, Vĩnh Xương, Mộc Bài, Xa Mát… và hàng hóa phải được niêm phong hải quan. Trường hợp doanh nghiệp có nhu cầu đi đến các cảng khác để xếp thêm hàng hoặc dỡ hàng, doanh nghiệp phải thông báo bằng văn bản theo mẫu quy định tại Nghị định 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 và được chi cục hải quan nơi đi/ chi cục hải quan đi đồng ý, để phối hợp thực hiện công tác giám sát. Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 không có thầm quyền không cho doanh nghiệp gom trả hàng tại nhiều cảng như doanh nghiệp phản ảnh.

Về phản ánh, việc kiểm tra thực tế 1 container trong 1 tờ khai hải quan lại giữ lại toàn bộ các container trong tờ khai đó, dẫn đến mỗi container bị kiểm hóa kéo theo từ 30-50 container khác cùng vận đơn và tờ khai bị giữ lại đến khi hoàn thành kiểm hóa.

Qua rà soát dữ liệu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 trong năm 2021 và 2022, đơn vị chưa thực hiện dừng thông quan tờ khai nào có số lượng container vượt quá 30 container như nội dung phản ánh. Việc các container không thuộc diện kiểm tra thực tế không thể thông quan trước do thuộc cùng tờ khai có container bị kiểm tra. Hiện tại, chưa có quy định đối với việc thông quan từng phần trong cùng 1 tờ khai hải quan.

Bên cạnh đó, thống kê trong năm 2022 cho thấy trung bình thời gian từ lúc Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 có thông báo dừng đến lúc doanh nghiệp đề nghị kiểm tra khoảng 9,5 ngày (không phải từ 15 đến 45 ngày như phản ánh của doanh nghiệp). Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý Hải quan, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 cũng đã nhiều lần gửi công văn, giấy mời đến các công ty đề nghị sớm xuất trình hàng hoá để kiểm tra thực tế cũng như xuất trình tiếp tục hàng hoá đang kiểm dở để nhanh chóng kết thúc quá trình kiểm hoá.

Về nội dung “Công chức Hải quan khi kiểm tra thường xuyên gây khó khăn như yêu cầu dỡ hàng ra khỏi container mặc dù hàng hoá đồng nhất có thể nhìn thấy hàng hoá...”. Dữ liệu kiểm tra thực tế của cơ quan hải quan cho thấy đến 90% hàng hoá dừng kiểm không phải là container chỉ có 1 mặt hàng mà gồm nhiều mặt hàng với đa dạng quy cách đóng gói; 10% các container theo khai báo là một mặt hàng thì được đóng đầy container, không có đủ không gian để kiểm tra đối chiếu hàng hoá nếu không lấy hàng ra khỏi container.

Sau khi kiểm tra thực tế hàng hoá thì việc lập Biên bản chứng nhận, Biên bản vi phạm, Quyết định xử phạt nếu có đều được đảm bảo đúng thời hạn quy định. Việc kéo dài trong một số trường hợp do đại diện doanh nghiệp không cung cấp kịp thời các tài liệu liên quan đến hàng hoá (chủ yếu là catalogue đối với hàng hoá tháo rời, giấy Uỷ quyền của người đại diện theo pháp luật để cơ quan Hải quan lập Biên bản xử phạt).

Ngoài ra, doanh nghiệp kiến nghị một số nội dung vượt thẩm quyền của cơ quan Hải quan, nên Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 hướng dẫn doanh nghiệp, nếu phát sinh vướng mắc, đề nghị các doanh nghiệp phản ánh, kiến nghị với Bộ Tài chính để xem xét.