Hy vọng mới

	Số thương vong do động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp tiếp tục tăng
	Lý do Nga tích cực củng cố vai trò hòa giải xung đột biên giới Trung-Ấn
	Lý do Pakistan trở thành một yếu tố trong xung đột biên giới Trung-Ấn

Xung đột tại Nagorny-Karabakh dai dẳng từ năm 1988

Trước hết, thỏa thuận ngừng bắn lần này thực chất là Tuyên bố chung ba bên cấp nguyên thủ quốc gia, được Tổng thống Armenia, Azerbaijan và Nga chính thức đặt bút ký. So với lệnh ngừng bắn đạt được tại Moscow (Nga) đúng một tháng trước, thỏa thuận mới có “tầm” hơn về mặt hình thức và cũng có giá trị hơn nếu xét trên phương diện pháp lý. So sánh với lệnh ngừng bắn đầu tiên ngày 10/10, khi đó bộ trưởng Ngoại giao ba nước Armenia, Azerbaijan và Nga chỉ “tiến hành tư vấn” và sau đó tuyên bố với báo chí, chứ không ký kết văn kiện chính thức nào.

Lệnh ngừng bắn lần thứ ba đạt được tại Mỹ ngày 25/10 được nhất trí sau các cuộc tiếp xúc ở cấp ngoại trưởng (Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gặp riêng rẽ hai người đồng cấp Armenia và Azerbaijan), trong khi lệnh ngừng bắn thứ hai cũng chỉ là các tuyên bố riêng rẽ được đăng tải trên cổng thông tin điện tử của bộ Ngoại giao Armenia và Azerbaijan vào ngày 18/10. Ngoài ra, cả ba lệnh ngừng bắn trước đây đều chỉ nhằm một mục đích khiêm tốn là “nhân đạo”, trong khi thỏa thuận ngừng bắn mới đặt ra mục tiêu toàn diện và triệt để hơn nhằm “chấm dứt hoàn toàn tất cả các hoạt động chiến sự”.

Điểm khác biệt thực sự nữa của thỏa thuận mới chính là nội dung liên quan hoạt động giám sát trên thực địa. Theo Tuyên bố chung được đăng tải trên Cổng thông tin của Điện Kremly, "Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên bang Nga sẽ được triển khai song song với việc rút các lực lượng vũ trang Armenia. Thời hạn đồn trú của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên bang Nga là 5 năm và được tự động gia hạn trong 5 năm tiếp theo, nếu không bên nào tuyên bố có ý định chấm dứt áp dụng điều khoản này".

Ngoài ra, để tăng hiệu quả kiểm soát việc các bên xung đột thực hiện thỏa thuận, một trung tâm gìn giữ hòa bình sẽ được triển khai. Những hoạt động tái thiết, xây dựng các tuyến đường mới đảm bảo kết nối Nagorny-Karabakh và Armenia cũng sẽ được đặt dưới sự bảo vệ của binh lính gìn giữ hòa bình Nga. Đồng thời, các đơn vị biên phòng thuộc Cơ quan An ninh Liên bang Nga sẽ giám sát hoạt động giao thông giữa các khu vực phía Tây Azerbaijan và Cộng hòa tự trị Nakhichevan (vùng đất nằm tách biệt với Azerbaijan). Việc triển khai gần 2.000 lính Nga cùng hàng trăm thiết bị, phương tiện kỹ thuật quân sự đến khu vực xung đột là yếu tố cần thiết để đảm bảo thỏa thuận ngừng bắn mới sẽ được các bên triển khai một cách nghiêm túc hơn, có trách nhiệm hơn. Có thể nói 3 lệnh ngừng bắn trước đều đổ vỡ một phần nguyên nhân cũng vì đó hầu hết chỉ là những “lời kêu gọi thiện chí”, chứ chưa có cơ chế giám sát thực địa như lần này.

Thực tế, xung đột tại Nagorny-Karabakh đã kéo dài dai dẳng từ năm 1988 và nhiều lần căng thẳng giữa Armenia và Azerbaijan liên quan tới vùng đất này leo thang thành đụng độ vũ trang. Tuy nhiên, lần này, các nhà phân tích cho rằng, với sự vào cuộc quyết liệt hơn của cộng đồng quốc tế, nhất là vai trò trung gian hàng đầu của Nga, thỏa thuận ngừng bắn mới mở thêm nhiều hy vọng về khả năng các bên sẽ tuân thủ một cách nghiêm túc hơn, góp phần tạo điều kiện cần thiết để giải quyết cuộc khủng hoảng xung quanh khu vực Nagorny-Karabakh một cách lâu dài và toàn diện.