Hải quan TPHồ Chí Minh: Cảnh báo nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm buôn lậu, gian lận thuế

Hải quan TPHCM làm thủ tục cho hàng NK Ảnh: L.T

Khởi tố và đề nghị khởi tố 30 vụ

Theo Cục Hải quan TPHCM, trong 6 tháng đầu năm 2023, đơn vị đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 1.358 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan, với trị giá hàng hoá vi phạm ước tính là 1.759 tỷ đồng. Trong đó, Cục Hải quan TPHCM đã khởi tố 1 vụ buôn lậu và chuyển hồ sơ cho cơ quan Công an đề nghị khởi tố 29 vụ việc vi phạm. Điển hình ngày 17/2/2023, Cục Hải quan TPHCM ban hành Quyết định số 01/QĐ-KTHS đối với Công ty TNHH Dịch vụ xuất nhập khẩu POL (mã số thuế 0317132615) về hành vi buôn lậu, nhập khẩu hàng cấm, chén, dĩa, cốc, bình với tổng giá trị 281 triệu đồng.

Theo đánh giá của Cục Hải quan TPHCM, với đặc thù quản lý nhà nước trên địa bàn có nhiều cửa khẩu cảng biển, cảng hàng không quốc tế, bưu điện quốc tế, hoạt động xuất nhập khẩu tập trung tại 11 đơn vị Hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn quản lý của Cục Hải quan TPHCM diễn biến phức tạp, biến tướng, xuất hiện nhiều hình thức gian lận mới, tinh vi.

Trong đó, một số trường hợp gian lận thương mại về trị giá, mã số hàng hóa XNK, như: khai báo không đúng hoặc không đầy đủ tên hàng, mã số hàng hoá, số lượng, trọng lượng, xuất xứ hàng hoá dẫn đến việc xác định dấu hiệu nghi vấn và trị giá tính thuế không chính xác; làm giả hồ sơ, chứng từ, giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá có điều kiện. Cuối tháng 6/2023, qua kiển tra các tờ khai nhập khẩu hàng hóa của Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất M.K.L, Cục Hải quan TPHCM phát hiện doanh nghiệp này khai báo không đầy đủ, không chính xác mô tả hàng hóa của mặt hàng “giấy ivory” dẫn đến kê khai không đầy đủ, không chính xác các căn cứ tính thuế làm cơ sở cho việc tính thuế theo quy định. Cục Hải quan TPHCM đã ấn định, truy thu số tiền thuế 45,3 tỷ đồng.

Đặc biệt, trong thời gian gần đây, tình trạng lợi dụng chính sách ưu đãi đối với loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu có chiều hướng gia tăng. Theo đó, đối tượng lợi dụng quy trình xuất khẩu trước nhập khẩu đối với tờ khai loại hình xuất nhập khẩu tại chỗ; lợi dụng loại hình gia công chuyển tiếp giữa các hợp đồng gia công để có hành vi gian lận, trốn thuế; lợi dụng loại hình tạm nhập – tái xuất, hàng quá cảnh chịu sự giám sát hải quan để thẩm lậu hàng hoá vào thị trường nội địa với thủ đoạn tinh vi; nhập khẩu nguyên phụ liệu để gia công, sản xuất xuất khẩu nhưng không xuất khẩu sản phẩm hoặc xuất khẩu sản phẩm không đúng khai báo hoặc kê khai định mức cao hơn thực tế. Mới đây, Cục Hải quan TPHCM đã ấn định thuế, truy thu trên 19 tỷ đồng của Công ty CP môi giới TM XNK N.V. do phát hiện công ty này nhập khẩu mặt hàng hạt điều theo loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu đã sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng miễn thuế không đúng mục đích, nhưng không khai báo với cơ quan Hải quan

Cảnh báo nhiều thủ đoạn tinh vi

Trong nửa đầu năm 2023, hàng hóa XNK qua các cảng TPHCM giảm mạnh so với cùng kỳ, Cục Hải quan TPHCM đã triển khai nhiều giải pháp tạo thuận lợi đã hỗ trợ, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK. Song song đó, Cục Hải quan TPHCM đã chủ động xây dựng, nghiêm túc quán triệt đến các đơn vị trong toàn Cục các chương trình, kế hoạch hành động về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại; đồng thời thường xuyên ban hành văn bản cảnh báo, tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn quản lý, chỉ ra nhiều thủ đoạn tinh vi.

Trong đó, một số trường hợp lợi dụng Hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan và kết quả phân tích, đánh giá rủi ro và tự động phân luồng để khai báo sai tên hàng, nhập lậu hàng hóa; hay thành lập công ty nhưng không thực hiện hoạt động XNK tại nơi đăng ký kinh doanh. Cụ thể, một số cá nhân lợi dụng sự thông thoáng của Luật Doanh nghiệp để thành lập doanh nghiệp, thuê mướn giám đốc và mở liên tiếp nhiều tờ khai hải quan, cố tình khai báo sai với số lượng hàng hóa lớn qua cửa khẩu nhằm buôn lậu, trốn thuế hoặc lập hồ sơ hoàn thuế GTGT chiếm đoạt tiền thuế của Nhà nước. Sau một thời gian hoạt động, các doanh nghiệp này giải thể, chờ cơ hội thành lập công ty có tên giao dịch mới.

Một số doanh nghiệp khác lại đăng ký thủ tục hải quan nhiều lần đối với một lô hàng để được phân luồng Xanh, thông quan hàng hoá; cố tình không khai báo hoặc khai báo sai các tiêu chí khai báo. Các đối tượng thực hiện che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng, cấu kết, móc nối với nhau để vận chuyển hàng lậu, hàng cấm trái phép; phá niêm phong hải quan (seal hải quan), phá bản lề container đối với lô hàng được gắn seal định vị (seal định vị vẫn hoạt động bình thường) nhằm rút ruột hoặc đánh tráo hàng hoá chỉ để lại hàng đúng với tờ khai tạm nhập, tái xuất. Nếu cơ quan chức năng phát hiện container bị đứt kẹp chì niêm phong thì chỉ bị lập biên bản xử phạt hành chính; thực hiện huỷ tờ khai, hoặc khai bổ sung tờ khai để né tránh việc kiểm tra, kiểm soát của cơ quan Hải quan hoặc hợp thức hoá các lô hàng vi phạm.

Bên cạnh đó, lợi dụng chính sách tạo thuận lợi trong hoạt động XNK để làm giả C/O khi làm thủ tục hải quan; lợi dụng khả năng xử lý, phân luồng 24/24 của Hệ thống để thực hiện thông quan hàng hóa vào thời gian nhạy cảm (ngày lễ, nghỉ Tết...) nhằm trốn tránh sự giám sát, kiểm soát hải quan.

Để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi nêu trên, lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM đã chỉ đạo các đơn vị nghiêm túc triển khai đồng bộ, hiệu quả các nghiệp vụ kiểm soát hải quan theo các kế hoạch triển khai công tác kiểm soát hải quan. Trong đó, các đơn vị chủ động nắm bắt, phát hiện phương thức thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại mới; tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát trên các tuyến sông, cảng biển, sân bay, bưu điện; tăng cường đấu tranh với hiện tượng giả mạo hồ sơ, chứng từ để làm thủ tục hải quan, hoặc đưa hàng ra khỏi khu vực giám sát hải quan. Đồng thời, Hải quan TPHCM đẩy mạnh ngăn chặn kịp thời hàng hoá chuyển khẩu, chuyển cảng, quá cảnh không có giấy phép hoặc sai khai báo; xử lý các thông tin liên quan đến hành vi mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy bí mật, chặt chẽ và tập trung truy bắt đối đượng; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, soi chiếu và đề cao cảnh giác với những nhóm đối tượng vi phạm có tần suất xuất nhập cảnh thường xuyên qua các tuyến trọng điểm...