Giải cứu ngành hàng không: Hỗ trợ kèm điều kiện

	Hộ chiếu vắc xin: Cánh cửa cho hàng không Việt Nam “chuyển mình” giữa đại dịch?
	Hỗ trợ đưa người có vé máy bay đi nước ngoài đến sân bay
	Hạn chế tối đa số lượng chuyến bay đến sân bay Nội Bài
	Tìm giải pháp “giữ cánh” cho hàng không Việt

Chủ động cắt giảm chi phí

Đánh giá về tình trạng của các hãng hàng không Việt Nam hiện nay, PGS.TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Viện trưởng Viện Công Nghệ Tài Chính, Đại học Kinh tế TPHCM cho rằng, triển vọng của ngành Hàng không hiện rất bất định. Hàng không có thể vẫn tiếp tục u ám, nhưng có thể tháng 4, 5/2022, khi có thuốc đặc trị Covid-19 ra đời, đại dịch dần bị lãng quên, trở thành căn bệnh cúm mùa bình thường, sự hồi phục ngành hàng không sẽ bứt lên mạnh mẽ. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần nhìn câu chuyện một cách rộng hơn trong tổng thể của ngân sách và và nền kinh tế quốc gia. Nếu muốn chạm vào tiền hỗ trợ, Vietnam Airlines và các hãng bay khác phải có những điều kiện ràng buộc.

Theo đó, doanh nghiệp phải tự cân đối tài chính, phải tự làm sạch một số khoản mục về tài chính, như cắt giảm chi phí và đặc biệt chi phí tiền lương, chi phí nhân công. Với Vietnam Airlines (VNA), cần phải có kế hoạch về cắt giảm nhân sự. Ngoài ra, các hãng phải cắt giảm những khoản chi không cần thiết bán bớt tài sản, thanh lý dự án, thoái vốn công ty con không đóng vai trò tiên quyết. Thực ra, các hãng bay tư nhân đã chủ động thực hiện các giải pháp cắt giảm chi phí, cấu trúc lại các khoản đầu tư nên trong năm 2020 vẫn có lãi.

“Ngoài ra, các hãng bay cần đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để nâng cao chất lượng phục vụ, hiệu quả hoạt động và triển vọng dài hạn. Và có những kế hoạch trong trung và dài hạn, đón đầu sự hồi phục. Các hãng phải thể hiện, đây là một chiến lược nghiêm túc, để ngành hàng không mãi cất cánh”, PGS.TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo kiến nghị.

Bên cạnh việc phải duy trì các hoạt động như bảo dưỡng, tiền thuê máy bay, các hãng hàng không còn phải gánh thêm các chi phí về chống dịch. Ảnh: VNA.

Cần mở “hành lang” ngân hàng

Cho ý kiến về việc hỗ trợ cho các hãng hàng không Việt Nam, theo TS Cấn Văn Lực và Nhóm nghiên cứu, Chính phủ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan đảm bảo đúng tiến độ và giám sát chặt chẽ, công khai, minh bạch trong triển khai giải ngân gói vay ưu đãi 4.000 tỷ đồng và giải pháp tăng vốn điều lệ 8.000 tỷ đồng đối với VNA như Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ.

Đồng thời, xem xét, có phương án hỗ trợ phù hợp, khả thi đối với các hãng hàng không tư nhân (cho vay hỗ trợ lãi suất khoảng 3-4%/năm so với vay thương mại), thời hạn vay vốn từ 1-2 năm. Xem xét cho phép SCIC đầu tư vốn dạng cổ phần và sẽ thoái vốn khi doanh nghiệp đã ổn định. Xem xét giảm một số thuế, phí phù hợp (ngoài việc thực hiện Nghị quyết 52 của Chính phủ và Thông tư 03, 04 của Ngân hàng Nhà nước).

Đề cập đến điều kiện hỗ trợ, TS Cấn Văn Lực và Nhóm nghiên cứu cho rằng, để được nhận hỗ trợ, Chính phủ và các cơ quản lý liên quan cần yêu cầu, quy định bắt buộc các doanh nghiệp hàng không phải đáp ứng được những điều kiện ngắn hạn và dài hạn, nhất là khi các điều kiện này giúp cho các doanh nghiệp và toàn ngành nâng cao năng lực cạnh tranh và bắt kịp xu thế hàng không quốc tế. Theo đó, cam kết giữ nhân viên, tái cấu trúc hoạt động, sử dụng nhiên liệu thân thiện môi trường theo khuyến cáo của IATA, đổi mới quản trị điều hành, nâng cao hiệu quả hoạt động, năng lực cạnh tranh...

Còn theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, hiện các hãng hàng không đều dừng hoạt động hoặc hoạt động không đáng kể, không có doanh thu, doanh thu thu hẹp hoặc kinh doanh thua lỗ, phương án sản xuất kinh doanh chắc chắn không đảm bảo hiệu quả, nên gần như không có cửa tiếp cận vốn ngân hàng.

“Hiện nay các hãng hàng không, đặc biệt hãng hàng không tư nhân nếu không vay vốn để tiếp tục duy trì hoạt động như bảo dưỡng, tiền thuê máy bay…, thì sẽ lâm vào tình trạng kiệt quệ tài chính. Tôi biết vừa qua có hãng hàng không đủ tài sản đảm bảo, muốn vay vốn để trả lương, trả chi phí bảo dưỡng, thuê máy bay, nhưng tổ chức tín dụng chưa dám quyết định cho vay", ông Hùng nhấn mạnh.

Cũng theo ông Nguyễn Quốc Hùng, riêng đối với ngành ngân hàng, Thông tư 03 có lẽ cần tiếp tục phải sửa đổi, nếu không các doanh nghiệp hàng không sẽ khó lòng tiếp cận được. Bởi lẽ, với diễn biến dịch bệnh vẫn bất định như hiện nay mà thời hạn quy định cơ cấu nợ sắp đến, chỉ cần bị chuyển sang nợ xấu thì cánh cửa vay vốn sẽ tự động đóng hết lại.

Với các quy định tiếp cận vốn vay hiện hành, hầu như các hãng hàng không không đủ điều kiện, không đạt chuẩn. Bởi vậy, Chính phủ cần phải đề xuất Quốc hội ban hành một nghị quyết chuyên biệt về vấn đề này để tháo gỡ các rào cản vay vốn.

Chính vì vậy, ông Hùng cho rằng, trước hết, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam cần đánh giá toàn bộ vai trò hết sức quan trọng của ngành hàng không, cả hãng hàng không Nhà nước đang chiếm tỷ lệ chi phối và các hãng hàng không tư nhân. Từ đó, nêu lên các khó khăn vướng mắc và thực trạng của ngành hàng không, đặc biệt là sau đợt dịch Covid-19 lần thứ 4 đang diễn ra và nhấn mạnh rằng, cần có sự can thiệp của bàn tay Nhà nước.