Công tác kiểm định góp phần phòng ngừa gian lận

Công chức Cục Kiểm định hải quan thực hiện phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm. Ảnh: KĐ

Tập trung kiểm tra, kiểm định hàng hóa rủi ro cao

Theo thống kê, từ ngày 1/1/2024 đến 31/7/2024, Cục Kiểm định hải quan (Tổng cục Hải quan) đã tiếp nhận và ban hành Thông báo kết quả kèm mã số hàng hóa, Thông báo kết quả phân tích phân loại cho gần 2.300 mẫu, trong đó khoảng 51% mẫu thay đổi mã số so với mã số khai báo (20% mẫu tăng thuế, 30% mẫu giữ nguyên thuế suất, 1% mẫu giảm thuế).

Điều này cho thấy các cục hải quan tỉnh, thành phố đã kịp thời chỉ đạo, yêu cầu các chi cục hải quan trực thuộc thực hiện có hiệu quả công tác lấy mẫu gửi phân tích, phân loại, kiểm định, xác định mã số hàng hóa, chính sách mặt hàng, thông quan hàng hóa và các nghiệp vụ hải quan khác trên cơ sở Thông báo kết quả phân tích phân loại, Thông báo kết quả kiểm định của Tổng cục Hải quan, đơn vị Kiểm định hải quan và các văn bản hướng dẫn liên quan.

Cục trưởng Cục Kiểm định hải quan Đỗ Văn Quang cho biết, mục tiêu công tác kiểm định hải quan trong thời gian tới sẽ tập trung xây dựng hành lang pháp lý về hoạt động công tác kiểm định hải quan; tuân thủ các khuyến nghị, cam kết và chuẩn mực quốc tế; quá trình thực thi nghiệp vụ luôn đảm bảo tính chính xác, chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả.

Đồng thời tổ chức kiểm tra, kiểm định các chủng loại hàng hóa có độ rủi ro cao, dễ xảy ra gian lận thương mại về thuế suất, về chính sách mặt hàng, hàng hóa làm ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng, ô nhiễm môi trường, nguy hại cho an ninh quốc gia; kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu, tham gia kiểm tra nhóm mặt hàng liên quan đến tiền chất công nghiệp, hàng hóa lưỡng dụng.

Song song áp dụng phương pháp quản lý rủi ro trong kiểm định hải quan, trao đổi dữ liệu điện tử về kết quả kiểm tra giữa các cơ quan kiểm tra với cơ quan quản lý có liên quan. Khai thác có hiệu quả các trang thiết bị được trang bị, đưa phương tiện tham gia kiểm tra thực tế tại hiện trường đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời giữa các đơn vị trong toàn Ngành.

Tăng cường kiểm soát công tác phân tích, phân loại

Để nâng cao hiệu quả công tác phân tích, phân loại, kiểm định hàng hóa xuất nhập khẩu, vừa qua Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị hải quan địa phương chỉ đạo các chi cục trong quá trình thực hiện nghiệp vụ kiểm tra mã số khai báo hàng hóa xuất nhập khẩu, xác định đúng đối tượng hàng hóa để lấy mẫu gửi phân tích phân loại theo đúng quy định. Tránh gửi mẫu hàng hóa không đúng đối tượng, có độ rủi ro thấp hoặc bị trả lại do thuộc trường hợp không lấy mẫu phân tích để phân loại hoặc bỏ lọt các hàng hóa có rủi ro cao thuộc trường hợp lấy mẫu gửi phân tích phân loại.

Công chức kiểm tra hồ sơ yêu cầu doanh nghiệp khai báo đầy đủ các tiêu chí tên hàng, thành phần, cấu tạo, tính chất lý, hóa, công dụng… cung cấp tài liệu kỹ thuật (nếu có) và các tài liệu liên quan để làm cơ sở kiểm tra mã số hàng hóa khai báo. Trong quá trình kiểm tra hồ sơ, yêu cầu rà soát kỹ các chủng loại hàng hóa rủi ro cao để xác định đúng đối tượng phải lấy mẫu gửi phân tích phân loại hoặc kiểm định theo đúng quy định.

Lập hồ sơ yêu cầu phân tích theo đúng quy định, đầy đủ chứng từ, nội dung yêu cầu phân tích chỉ rõ cơ sở nghi ngờ, mã số nghi ngờ, tiêu chí yêu cầu phân tích để phân loại cụ thể chi tiết theo Chú giải HS, Chú giải bổ sung Danh mục AHTN, Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam, Biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu; cách thức lấy mẫu, bao bì đựng mẫu, số lượng mẫu, niêm phong mẫu; đồng thời rà soát các trường hợp hàng hóa đã gửi phân tích, phân loại, kiểm định bị trả lại do chưa đúng đối tượng mẫu hoặc quy định về hồ sơ…

Về việc xác định đối tượng lấy mẫu gửi kiểm định và lập hồ sơ lấy mẫu gửi kiểm định, Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu các cục hải quan địa phương chỉ đạo các chi cục trong quá trình thực hiện nghiệp vụ xác định đúng đối tượng hàng hóa gửi kiểm định theo các quy định tại quy trình, quy chế hoặc văn bản hướng dẫn của Tổng cục Hải quan.

Hàng hóa thực hiện kiểm định hải quan là hàng hóa có cơ sở nghi ngờ gian lận về các tiêu chí khai báo theo quy định chính sách mặt hàng hoặc thuộc các trường hợp không lấy mẫu yêu cầu phân tích để phân loại có nghi ngờ việc khai báo về thành phần, cấu tạo, tính chất lý, hóa, công dụng không chính xác dẫn đến khả năng gian lận về mã số hàng hóa.

Đối với Cục Kiểm định hải quan, các đơn vị thuộc và trực thuộc, Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu tổ chức theo dõi, phân tích, tổng hợp thông tin hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trên hệ thống nghiệp vụ của ngành, hệ thống Customslab để nhận diện nhóm mặt hàng có rủi ro cao, báo cáo, tham mưu cho lãnh đạo Tổng cục chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác phân tích phân loại và kiểm định toàn ngành.

Cục Kiểm định hải quan trên cơ sở kết quả theo dõi, phân tích, tổng hợp dữ liệu trên hệ thống chỉ ra được những vấn đề tồn tại về công tác phân tích phân loại, kiểm định hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu để hướng dẫn hoặc phối hợp hướng dẫn thống nhất công tác phân tích để phân loại, kiểm định đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc lĩnh vực hải quan. Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng giao Cục Kiểm định hải quan nghiên cứu ban hành bổ sung các hướng dẫn phương pháp lấy mẫu, bao bì, quy cách, niêm phong đối với các mặt hàng có yêu cầu phát sinh. Hướng dẫn và tổ chức kiểm tra việc đánh giá sơ bộ cho kiểm hóa khi kiểm tra thực tế một số chủng loại hàng hóa rủi ro cao để phát hiện nghi vấn trước khi lấy mẫu phân tích phân loại, kiểm định tăng tỷ lệ phát hiện sai với mẫu được lấy.