Cà phê Việt định vị lại vị thế trên thị trường thế giới

Cà phê Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường thế giới.

Chất lượng dẫn dắt tăng trưởng xuất khẩu

Ông Thái Như Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam cho biết: niên vụ 2024-2025 ghi nhận mức tăng trưởng đặc biệt khi kim ngạch xuất khẩu cà phê vượt 8 tỷ USD, con số mang tính đột phá của toàn ngành. Theo ông Hiệp, thành quả này đến từ việc cải thiện chất lượng, thúc đẩy chế biến sâu và mở rộng thị trường theo chiến lược dài hạn.

Giai đoạn trước năm 2020, khi giá cà phê chỉ quanh 30.000-40.000 đồng/kg, nhiều nông dân không còn mặn mà với cây cà phê và chuyển sang trồng cây khác như sầu riêng. Trong khi đó, doanh nghiệp vẫn kiên trì xây dựng chuỗi giá trị bền vững, chú trọng chất lượng thay vì số lượng. Khi cung toàn cầu thiếu hụt, chính những liên kết này tạo nền tảng giúp cà phê Việt tăng sức cạnh tranh.

Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do buộc ngành đáp ứng những tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt như hàng rào kỹ thuật hay yêu cầu giảm phát thải khí nhà kính của EU. Ban đầu là rào cản, nhưng thực tế lại giúp nông dân thay đổi tư duy sản xuất, tham gia sâu hơn vào chuỗi cà phê chế biến chất lượng cao.

Ông Hiệp nhấn mạnh: giá cà phê phụ thuộc phần lớn vào quyết định sản xuất và chất lượng đầu ra của người nông dân. Khi họ chủ động làm chủ kỹ thuật, phối hợp với doanh nghiệp, cà phê Việt có thể duy trì mức giá ổn định và gia tăng uy tín trên thị trường quốc tế.

Đáng chú ý, dù Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu đạt 6 tỷ USD vào năm 2030, tuy nhiên năm 2025, xuất khẩu cà phê dự kiến đã chạm mốc 8 tỷ USD. Đây là kết quả của hệ sinh thái sản xuất - chế biến - xuất khẩu vận hành theo hướng trách nhiệm và chuẩn mực quốc tế.

Ông Hiệp khẳng định, cả Arabica và Robusta Việt Nam đều sở hữu tiềm năng lớn và khi được hỗ trợ đồng bộ, ngành hoàn toàn có khả năng làm chủ cuộc chơi trên thị trường toàn cầu.

Thúc đẩy thương hiệu quốc gia cho Robusta Việt Nam

Theo ông Thái Như Hiệp, Robusta đặc sản Việt Nam có thể trở thành biểu tượng mới của ngành cà phê thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam có nhiều ngành hàng mũi nhọn, khiến nguồn lực dành cho cà phê chưa được ưu tiên đúng mức. Trong khi đó, các quốc gia cạnh tranh thường tập trung cao độ vào một ngành chủ lực và kiên trì xây dựng thương hiệu quốc gia.

Ông Hiệp cho rằng: để Robusta Việt Nam vươn lên, ngành cần chủ động bảo vệ và phát triển thương hiệu thay vì chờ đợi. Cà phê vốn là mặt hàng nhạy cảm, dễ biến động trước thiên tai, chiến tranh hay thị trường đầu cơ. Một biến động nhỏ về khí hậu hay địa chính trị cũng có thể khiến giá cà phê thay đổi mạnh.

Robusta Việt Nam có thể trở thành biểu tượng mới của ngành cà phê thế giới.

Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu dùng toàn cầu đang dịch chuyển, đặc biệt tại Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Trung Đông. Diện tích trồng cà phê chất lượng cao giảm dần, trong khi yêu cầu quốc tế ngày càng khắt khe hơn, điển hình là quy định về các sản phẩm không gây phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR) với tiêu chí truy xuất nguồn gốc và chống phá rừng. Đây vừa là thách thức vừa là cơ hội để nâng chất lượng cà phê Việt lên chuẩn cao hơn.

Đề cập tư duy “bán thô”, ông Hiệp nhấn mạnh: xây dựng thương hiệu không thể thực hiện bằng vài chiến dịch truyền thông ngắn hạn. Muốn bền vững, cần đầu tư toàn diện từ vùng nguyên liệu, con người, nhà máy đến các tiêu chuẩn về Môi trường - Xã hội - Quản trị (ESG), cùng nguồn lực tài chính mạnh để theo đuổi chiến lược dài hạn 10-20 năm.

Ông Hiệp khẳng định: xây dựng thương hiệu quốc gia phải là quá trình kiên trì, bài bản, giúp giá trị thật của cà phê Việt được ghi nhận xứng đáng trên thị trường thế giới.

Hiện nay, Việt Nam là quốc gia sản xuất và xuất khẩu Robusta lớn nhất thế giới với hơn 1,8 triệu tấn/năm, sở hữu điều kiện tự nhiên lý tưởng và vùng nguyên liệu tập trung, tạo nền tảng vững chắc cho hành trình nâng tầm thương hiệu cà phê Việt.